Bedensel engellilerde sosyal dışlanma ve benlik saygısı ilişkisi: Adıyaman ili örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yaşamın her döneminde ve her alanında yaşanabilecek bir sorun olan sosyal dışlanma ile benlik saygısı arasındaki ilişkiyi bedensel engelliler örnekleminde incelemektir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde ve nicel ve betimsel bir yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini; süreğen, işitme, görme, dil ve konuşma engelliler ile bedensel engelli bireyler oluşturmaktadır. Çalışma evreni ise 18 yaşından büyük olan ve Adıyaman ilinde yaşayan sivil toplum örgütlerine aktif olarak üye olan işitme, görme, dil ve konuşma engelliler ile bedensel engelli bireyler ile Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne gelen bedensel engellilerden oluşmaktadır. Araştırmada tüm çalışma evrenine ulaşma güçlüğü nedeniyle örneklem alma yoluna gidilmiştir. Buna yönelik 126 kadın ve 179 erkek toplam 305 katılımcı ile çalışılmıştır.Veri toplama araçları olarak, sosyo-demografik bilgileri elde etmek için görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, nicel araştırmalarda sıklıkla kullanılan bir veri toplama tekniği olan ve daha önce Sarıgül tarafından 2016 yılında kendi tezinde kullanılmak üzere geliştirilmiş `Bedensel Engelli Bireylerin Sosyal Dışlanmışlık Düzeyi Ölçeği (BEBSDDÖ)` ile toplanmıştır. Ayrıca Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği- Yetişkin Formu kullanılmıştır.Uygulama sonucunda ulaşılan bulgular hipotezler bağlamında; araştırmada SPSS 25 paket programı kullanılarak, iki grup karşılaştırmalarında t testi ikinden fazla grubun karşılaştırmalarında anova testi kullanılmıştır. Aynı zamanda ortaya çıkan farklılıkların hangi gruplardan olduğunu tespit etmek için homojenlik testi yapılarak çoklu karşılaştırma testlerinden Tamhane t2 veya Tukey testi, faktörler arasındaki ilişki düzeylerini ortaya koyabilmek için Pearson Correlation analizi kullanılmıştır.Yapılan istatistiksel analizler neticesinde; engelli araç kullanımı, yaş, eğitim, engel durumu, iş durumu, gelir durumunda `Dışlanmışlık` ve `Benlik Saygısı` ölçeklerine göre anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.Bu araştırma sonucunda; katılımcıların sosyal dışlanma ve benlik saygısı düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü oldukça zayıf bir ilişki bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Engellilik, Sosyal Dışlanma, Benlik Saygısı

The aim of this study is to investigate the relationship between social exclusion and self-esteem, which is a problem that can be experienced in every period and every aspect of life, in the sample of physically disabled people.The study was carried out in a relational survey model and using a quantitative and descriptive method. The population of the study consists of chronic, hearing, visual, language and speech disabled and physically disabled individuals.The population of the study consists of the hearing, visually, language and speech disabled and physically disabled individuals who are active members of the non-governmental organizations in the province of Adıyaman and the physically disabled people who come to Adıyaman Training and Research Hospital.In the study, sampling was made due to the difficulty of reaching the whole study population. For this purpose, 126 women and 179 men were studied with 305 participants.Interview form was used to obtain socio-demographic information as data collection tools. The data of the study was collected with 'the Scale of Social Exclusion Level of Physically Disabled Individuals (BEBSDÖ)' which was developed by Sarıgül (2016) to use his own thesis, and is a data collection technique frequently used in quantitative researches. In addition, Coppersmith Self-Esteem Scale-Adult Form was used.In the context of the findings and hypotheses obtained from the application, t-test was used in comparison of two groups and anova test was used in comparison of more than two groups by using SPSS 25 package program.At the same time, to determine from which groups the arising differences are originated, homogeneity test was applied and then Tamhane t2 or Tukey test which are multiple comparison tests and Pearson Correlation analysis was used to reveal the relationship levels between the factors.As a result of the statistical analyzes, significant differences were found in disabled vehicle use, age, education, disability status and income status according to the ` Exclusion` and ` Self- Esteem` scales.As a result of this research, a statistically significant positive correlation between social exclusion and self-esteem levels of participants was found to be quite weak.Key words: Disability, Social Exclusion, Self Esteem