Obez kadınlarda total homosistein, C-reaktif protein düzeyleri ve insülin direncinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Obezite, vücutta fazla miktarda yağ birikimi sonucu oluşan, insan yaşamını kısaltan, ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Epidemiyolojik çalışmalar obezite ile kardiyovasküler risk faktörlerinden olan dislipidemi ve insülin direnci arasında güçlü bir ilişki olduğunu ve bu hastalıkların patofizyolojisinde önemli rol oynadığını göstermektedir. Homosistein (Hey) ve C-reaktif protein (CRP) ile aterosklerotik vasküler hastalıklar arasındaki ilişki klinik ve epidemiyolojik çalışmalarla araştırılmış, koroner, serebrovasküler ve periferik damarlarda tıkayıcı hastalıklar için bağımsız bir risk faktörü olduğu anlaşılmıştır. Obezite ile CRP arasındaki ilişki bilinmesine rağmen Hey ile ilişkisi az sayıdaki çalışma ile incelenmiştir. Tüm bu çalışmaların ışığı altında çalışmamızın amacı; obez bireylerde total homosistein (tHcy), CRP ve insülin direncini (HOMA-R) değerlendirmek ve bu parametreleri etkileyen faktörleri incelemektir. Çalışmamıza, kronik böbrek ve karaciğer hastalığı, koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, periferik vasküler ve serebrovasküler hastalıklar, diabet, hipotriodi, akut ve kronik inflamatuvar hastalık gibi rahatsızlıkları olmayan, ilaç tedavisi almayan, 18-45 yaşlan arasında (33.30 ± 5.86) 178 kadın olgu (80 normal kilolu, 44 fazla kilolu ve 54 obez) alındı. tHcy ve insülin, `Immulite One` immunoölçüm analizöründe, vitamin B12 ve folat ölçümleri `Access Immunoassay system` immunoölçüm analizöründe, yüksek duyarlı CRP (hs-CRP) ölçümü `Aeroset` kimya analizöründe ve glukoz, kreatinin, total kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserit ve ürik asit ölçümleri `ILAB 900° kimya analizöründe yapıldı. 77Normal kilolu, fazla kilolu ve obez grupların tHcy ortalamaları (sırası ile 7.92.±.2.22 nmol/L, 7.97 ± 3.04 nmol/L ve 7.41 ± 2.07 nmol/L) arasında anlamlı fark yoktu (p=0.403). Bu grupların hs-CRP ortalamaları (sırası ile 0.082 mg/dL, 0.155 mg/dL ve 0.433 mg/dL) ve HOMA-R ortalamaları (sırası ile 1.40, 1.83 ve 2.45) arasında anlamlı farklılık (p=0,000) saptandı. Vücût kitle indeksi (VKİ) ile tHcy düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmazken (r= -0.077, p = 0.307), VKİ ile hs-CRP ve HOMA-R arasında ise pozitif yönde, güçlü derecede ve ileri derecede anlamlı bir ilişki saptandı (sırası ile r= 0.61 1, p = 0.000 ve r= 0.513, p = 0.000). tHcy ile vitamin B12 ve folat düzeyleri arasında negatif (sırası ile r= - 0.274, p= 0.000 ve p= -0.221, p= 0.03) kreatinin düzeyleri ile arasında ise, pozitif yönde (n= 0.157, p= 0.037) anlamlı ilişki saptandı. tHcy ile hs-CRP, HOMA-R, total kolesterol, trigliserit, HDL- kolesterol, LDL- kolesterol ve ürik asit düzeyleri arasında ise anlamlı bir ilişki saptanamadı. hs-CRP ile HOMA-R (r= 0.383, p= 0.000), total kolesterol (r= 0.167, p=0.026), trigliserit (r= 0.328, p=0.000), ve ürik asit (r=0.478, p=0.000) arasında gözlenen anlamlı ilişkilerden, VKİ faktörü kontrol edildikten sonra sadece ürik asitle ile olan ilişkinin anlamlığını devam ettirdiği gözlendi (r= 0.27, p=0.001). HOMA-R ile total kolesterol (r= 0.284, p= 0.000), trigliserit (r= 0.468, p=0.000), LDL-kolesterol (r= 0.196, p=0.009), ve ürik asit (r= 0.425, p= 0.000) düzeyleri arasında gözlenen anlamlı ilişkilerden, VKİ faktörü kontrol edildikten sonra sadece ürik asit (r=0.2186, p=0.008) ve trigliserit (n=0.3435, p=0.000) ile olan ilişkinin anlamlığını devam ettirdiği gözlendi. Plazma tHcy düzeylerindeki değişimler üzerine tek başına vitamin B12'nin %7.2 oranında (p=0.001), foiat'ın %2.7 oranında (p=0.01) kreatinin'in ise %2.1 oranında (p=0.021), bağımsız olarak katkıda 78bulunduğu ve VKİ, hs-CRP, HOMA-R, total kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserit değişkenlerinin anlamlı katkıları olmadığı gözlendi. Serum hs-CRP düzeylerindeki değişimler üzerine, tek başına VKİ'nin %37 oranında (p=0.000), ürik asitin ise %4.2 oranında (p=0.001) bağımsız olarak katkıda bulunduğu ve HOMA-R, total kolesterol, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol, trigliserit düzeylerinin anlamlı katkıları olmadığı gözlendi. İnsülin direnci üzerindeki değişimlere de, tek başına VKİ'nin %28.4 oranında (p=0.000), trigliserid'in %7.7 oranında (p=0.000), ürik asitin ise %2.1 oranında (p=0.016) bağımsız olarak katkıda bulunduğu ve hs-CRP, total kolesterol, HDL-kolesterol ve LDL-kolesterol düzeylerinin anlamlı bir katkıları olmadığı gözlendi. Sonuç olarak, obezitenin tHcy düzeylerine herhangi bir katkısı olmadığını, ve yüksek kreatinin düzeylerinin, vitamin B12 ve folat gibi kofaktör eksikliklerinin kardiyovasküler risk faktörü olan yüksek tHcy düzeylerine neden olan ana faktörler arasında yer alabileceğini düşünmekteyiz. Ayrıca, hiperhomosisteineminin obezitede ateroskleroz mekanizmaları içinde yer alan subklinîk inflamasyona katkısının bulunmadığı kanısındayız. Daha önceki çalışmalarda bağımsız kardiyovasküler risk faktörü olduğu anlaşılan CRP, dislipidemi ve insülin direncinin tHcy düzeylerine de katkısı olmadığını düşünmekteyiz. Ek olarak, yükselmiş ürik asit düzeylerinin obezite ile birlikte subklinik inflamasyonun bir parçası olabileceği ve bu nedenle ateroskleroz gelişiminde önemli olabileceği kanısına vardık. Ayrıca, obezite, yüksek trigliserit ve ürik asit düzeylerinin insülin direncini etkileyen bağımsız değişkenler olduğu da gözlenmiştir. 79

SUMMARY THE EVALUATION OF TOTAL HOMOCYSTEINE, C-REACTIVE PROTEIN AND INSULIN RESISTANCE IN OBESE INDIVIDUALS Obesity is a disease which occurs as a result of high fat deposition in the body and reduces the quality of life and the life expectancy. Epidemiological studies showed that obesity is closely related with the cardiovascular risk factors such as dyslipidemia and insulin resistance and plays a very important role in the pathophysiology of those diseases. The relationship between homocysteine (Hey), C-reactive protein (CRP) and atherosclerotic vascular diseases were investigated in various clinical and epidemiological studies and was shown that it is an independent risk factor for coronary, cerebrovascular and periferic vascular occlusive diseases. Though the relationship between CRP and obesity is well known there is only a few study investigating the relation between Hey and obesity. In the light of those studies the..aim of our study is to investigate the relationship between total homocysteine (tHcy), CRP and insulin resistance (HOMA-R) and the factors effecting those parameters in obese women. The study included 178 women (80 normal weight, 44 over weight, 54 obese) aged between 18-45 (33.30 ± 5.86) which does not have diseases such as chronic renal and hepatic diseases, coronary artery disease, hypertension, periferic vascular and cerebrovascular diseases, diabetes, hypothyroidism, acute and chronic inflammatory diseases, and which are not on drug therapy.tHcy and insulin measurements were performed in `Immulite One` immunoassay analyzer, vitamin B12 and folate in `Access Immunoassay System` analyzer, high sensitive CRP (h-CRP) in `Aerosef autoanalyzer, glucose, creatinine, total cholesterol, HDL-cholesterol, triglyceride and üric acid in `ILAB 900` autoanalyzer. There was no significant difference (p=0.403) between tHcy levels of normal weight, overweight and obese groups ( 7.92 ± 2.22 nmol/L, 7.97 ± 3.04 ixmol/L and 7.41 ± 2.07 imol/L respectively. There was a significant (p=0,000) difference between the levels of hs-CRP (0.082 mg/dL, 0.155 mg/dL and 0.433 mg/dL respectively) and HOMA-R levels (1.40, 1.83 and 2.45 respectively) of the three groups. While there was not a significant correlation between body mass index (BMI) and tHcy levels (r= -0.077, p = 0.307), there was a strong, positive, and significant correlation between BMI and HOMA-R (r= 0.61 1, p = 0.000 ve r= 0.513, p = 0.000 respectively). A significant, negative correlation between tHcy, vitamin B12 and folate levels (r= -0.274, p= 0.000 ve r= -0.221, p= 0.03 respectively), and a significant, positive correlation between tHcy and creatinin (r= 0.157, p= 0.037) levels were detected. There were no significant correlations between tHcy and hs-CRP, HOMA-R, total cholesterol, HDL-cholesterol, LDL, cholesterol, tryglyceride, uric acid levels. Among the significant correlations between hs-CRP and HOMA-R (r= 0.383, p= 0.000), total cholesterol (r= 0.167, p=0.026), triglyceride (r= 0.328, p=0.000), uric acid (r=0.478, p=0.000), only uric acid maintined the significant correlation (r= 0.27, p=0.001) even after controlling for BMI. Among the significant correlations between HOMA-R and total cholesterol (r= 0.284, p= 0.000), LDL-cholesterol (r= 0.284, p= 0.000), 81triglyceride (r= 0.468, p=0.000), uric acid (r= 0.425, p= 0.000), only uric acid (r=0.2186, p=0.008) and triglyceride (r=0.3435, p=0.000) maintined the significant correlation even after controlling for BMI. Vitamin B12 explained independently 7.2% (p=0.001), folate 2.7% (p=0.01 ), creatinine 2.1 % (p=0.025) of the variability of plasma tHcy levels, and BMI, hs-CRP, HOMA-R, total cholesterol, HDL-cholesterol, triglyceride variables have no significant contribution to the plasma tHcy levels. BMI explained independently 37% (p=0.000), uric acid 4.2% (p=0.001) of the variability of serum hs-CRP levels and HOMA-R, total cholesterol, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol, triglyceride variables have no significant contribution to the plasma hs-CRP levels. BMI explained independently 28.4% (p=0.000), triglyceride 7.7% (p=0.000), uric acid 2.1% (p=0016) of the variability of insulin resistance and hs-CRP, total cholesterol, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol variables have no significant contribution to the insulin resistance. In conclusion, our results suggest that obesity has no contribution to tHcy levels, and high creatinine levels, cofactor deficiencies such as vitamin B12 and folate might be among of the reasons for high tHcy level which is a cardiovascular risk factor. Also, in obesity hyperhomocysteinemia might not have any contribution to the subclinical inflammation which is one of the mechanisms in the progression of atherosclerosis. CRP, dyslipidemia and insulin resistance which were previously shown as independent risk factors for cardiovascular disease might not influence tHcy levels. In addition, we suggest that high uric acid levels might be a part of subclinic inflammation and so plays an important role in the progression of atherosclerosis. It was also demonstrated that obesity, high triglyceride and uric acid levels are independent variables for insulin resistance. 82