Lise ve üniversite öğrencilerinde yaşlılara yönelik ayrımcılık ile empati düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma gençlerin yaşlılara yönelik ayrımcılık düzeyini incelemek ve yaşlı ayrımcılığı ile empati düzeyi arasındaki ilişkiyi saptamayı amaçlamaktadır. Çalışma nicel yöntemle gerçekleştirilmiştir. Araştırma Sivas ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan Selçuk Anadolu Lisesi ve Sivas Lisesinde ve Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesinde Makine Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği ve Elektrik- Elektronik Mühendisliği ile Edebiyat Fakültesinde Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih ve Antropoloji bölümlerinde uygulanmıştır. Çalışmanın örneklemi ise söz konusu okullarda öğrenim gören 3. sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır (n=490).Bu çalışmada Vefikuluçay (2008)'ın geliştirdiği Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği ile Kaya ve Çolakoğlu (2015) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Empati Düzeyi Belirleme Ölçeği kullanılmıştır. Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği'nden yüksek puan almak yaşlı ayrımcılığı tutumlarının daha olumlu olduğu; Empati Düzeyi Belirleme Ölçeği'nden yüksek puan almak empati düzeylerinin daha yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Elde edilen veriler SPSS 23 Paket Programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın betimsel analiz kısmında sosyo- demografik değişkenler, her değişken için frekans ve yüzde değerleri verilerek sunulmuştur. Araştırmanın açıklayıcı analiz kısmında Korelasyon Analizi, Tek Yönlü Anova Testi (F –testi) ile Bağımsız Örneklem t-Testi uygulanmıştır.Bulgulara göre gençlerin yaşlı ayrımcılığı tutumları ile empati düzeyleri arasında zayıf düzeyde pozitif yönlü bir ilişki vardır. Yaşlı ayrımcılığı tutumlarının cinsiyet, yaş, okul düzeyi, ileride aile kurduktan sonra ebeveynleriyle yaşamayı isteyip istememe değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Buna göre kadınların, 19-25 yaş aralığı yaş grubunun, üniversite öğrencilerinin ve ileride aile kurduktan sonra ebeveynleri ile yaşamak isteyenlerin yaşlı ayrımcılığı tutumlarının daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Empati düzeyinin ise cinsiyet, yaş, okul düzeyi, daha önce birlikte kalınan yaşlı değişkenlerine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Kadınların, 19-25 yaş aralığı yaş grubunun, üniversite öğrencilerinin ve daha önce sadece büyükannesi ile yaşayanların empati düzeyleri diğer gruplara oranla daha yüksek olarak tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yaşlı, Yaşlı Ayrımcılığı, Empati, Genç

This research aims to examine discrimination level of youth towards elderly and determine the relationship between the emphaty and the discrimination against elders. This quantitative research was used. The research has been carried out in Selçuk Anadolu Highschool and Sivas Highschool which are connected to the Ministry of National Education, and in the Mechanical Engineering, Civil Engineering and Electric and Electronic Engineering departments of the Faculty of Engineering and also in the Turkish Language and Literature, History and Anthropology departments of the Sivas Cumhuriyet University Faculty of Letters. 3rd grade students were participated in the study.Ageism Attitude Scale, developed by Vefikuluçay (2008), and Empathy Quotient-EQ which is adapted to Turkish by Kaya and Çolakoğlu (2015) were used in this study. Getting a high score in the Attitude Scale of Ageism means discrimination attitudes towards elderly people are positive whilst getting a high score in the Scale of Empathy Level Determination means the level of empathy is high. Obtained datas was analysed via the SPSS 23 package software. In the depicting analysis part of this research, the socio-demographic dynamics are presented with the frequency and the percent value per dynamic. In the explanatory analysis part of this research Correlation Analysis, One Way Anova Test(F-Test) and Independent Sample T-Test were implemented.According to the results, there is a low but positive relationship between youth's ageism attitudes and empathy levels. It has been found that ageism attitudes towards elders differentiate on a significant ground regarding gender, age, education level and the possibility of living with parents after starting a family. Herewith , it is concuded that women, people between the 19-25 age range, university students and people who want to live with their parents after starting a family have a more positive ageism attitude. On the other hand, the empathy level differentiate according to ageism dynamics regarding gender, age, level of education and the stereotypes of the elderly people with whom people lived together. Empathy level of women, people between the 19-25 age range, university students and people who have lived only with their grandmothers is higher in comparison with the other groups.Key Words: Elders, Ageism, Empathy, Youth