Öğretmenlerde denetim odağının problem çözmeye yönelik yaratıcılıklarıyla ilişkisi

Abstract

Araştırmada; öğretmenlerde alan bilgisi ve öğretmenlik becerileri kadar kişilik özelliklerinin de önemli olduğu düşüncesinden yola çıkılarak, teknik öğretmenlerde denetim odağının problem çözmeye yönelik yaratıcılıklarıyla ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır, öğretmenlerde yaratıcılık özelliğini ölçmek için, Kirkton tararından geliştirilmiş olan KAI (Adaption-Innovation) Yaratıcılık Tutum ölçeği ve denetim odağınınm yönünü belirlemek için de Rotter tarafından geliştirilmiş olan tç-Dış Denetim Odağı ölçeği (Internal-External Locus of Control) kullamlmış; cevaplayıcılara ilişkin genel bilgi de hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ile toplanmıştır. Araştırma, İstanbul'da bulunan Endüstri Meslek Liselerinin Tesviye Bölümlerinde görev yapan teknik öğretmenlerle sıralandırılmıştır. Beş bölümden oluşan araştırmada ilk bölümde; problem durumu, amaçlar, önem, varsayımlar, sınırlılıklar ve tanımlar yer almaktadır. Araştırmanın ikinci bölümünde, öğretmenlik mesleği hakkında genel bir bilgi verilerek, yaratıcılık ve denetim odağına ilişkin literatür ve bu alanlarda yapılmış araştırmalara değinilmiştir. Yöntem kısmım oluşturan üçüncü bölümde; araştırma modeli, evren, örneklem, verilerin toplanması, işlenmesi, çözümü ve yorumlanmasına ilişkin bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde, araştırma sonucunda elde edilen bulgular, bağımsız değişkenlere göre uygun istatistik yöntemler kullanılarak tablolar halinde verilmiş ve gerekli yorumlamalar yapılmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise; sonuçlar ve elde edilen veriler ışığında geliştirilen öneriler yer almaktadır. İstatistiki çözümlemelerde; çoklu grup karşılaştırmaları için p<05 anlamlılık düzeyinde tek boyutlu varyans analizi, ikili grup karşılaştırmalan için t-testi kullanılmış ve yaratıcılık ile denetim odağı arasındaki ilişkiyi belirlemek için de korelasyona bakılmıştır. Varyans analizi tekniğinde gruplar arası farklılığa rastlanamadığında, grup puanları arasında ayrı ayrı t-testi yapılarak farklılıklar aranmış, anlamlı farklılığa rastlanan gruplar tablolaştırılarak verilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, ölçeklerden alınan toplam puanlara göre; araştırmaya katılan öğretmenlerden % 82.6'sının orta düzeyde yaratıcı grupta olduğu, % 89'unun içten denetimli olduğu görülmüştür. Yine araştırma sonucunda; öğretmenlerde denetim odağının problem çözmeye yönelik yaratıcılıklarıyla ilişkisini destekleyen bir bulgu elde edilememiştir.

The research aimed to investigate the relationship between the locus of control and creativity of technical teachers by using KAI for measuring creativity and Internal- External Locus of Control Scale for measuring locus of control. The research has five chapters; the problem, aim, assumptions, the limits of the research, abravations and definations are stated in the first chapter. In the second chapter, the researches on creativity and locus of control are indicated and the importance of locus of control and creativity on teacher's personality is stated. The third chapter covers the method of the research. The research model, population, sample group, data collecting system and statistical models are being identified in this chapter. In the fourth chapter, the data related with indepented variables by using statistical methods are shown in tables and are interpreted. In the last chapter, the results of study are summarized and suggestions related with conclusions are listed to emphasize the importance of the locus of control and creativity in the education system. As a result of the research; % 82.6 of the teachers are found between adaptor and innavator level, and % 89 of the teachers are found internal from locus of control aspect however no statistical significiencies was observed related with total KAI scores and internal-external control expectancies.