Mehmed Fevzî Efendi`nin Bülbülistan isimli eseri (İnceleme-tercüme)

Abstract

`Mehmed Fevzî Efendi'nin Bülbülistan İsimli Eseri (İnceleme-Tercüme)` adını taşıyan bu çalışmada, Mehmed Fevzî Efendi'nin Bülbülistan isimli Farsça manzum-mensur eseri, önce Türkçeye tercüme edilmiş ardından eser, birtakım dinî-tasavvufî ve edebî yönlerden incelenmiştir.XIX. yy. Osmanlı âlimlerinden Mehmed Fevzî Efendi, 1242/1826 yılında Yârengüme'de (Tavas) dünyaya gelmiş olup 1318/1900 yılında da vefat etmiştir. Asıl adı Mehmed Ali olup `Fevzî` ise mahlasıdır. Fevzî Efendi'nin tespit edilen 76 eserinin varlığı onun velûd bir şahsiyet olduğunun göstergesidir. Fevzî Efendi, müderrislik ve müftülük ile ilmî; nâiplik, mevleviyetlik ve kazaskerlik ile de idarî görevlerde bulunmuş bir ilim ve devlet adamıdır.Bu çalışmada, yazma nüshasına ulaşılamayan eserin 1312/1894-95 yılında İstanbul'da Matbaʿa-i Âmire'de basılan matbu nüshası esas alınmıştır. Bu çalışma giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde, Türk-Fars edebî ilişkileri ve Türk edebiyatında nazîre geleneğinden bahsedilmiş; birinci bölümünde Mehmed Fevzî Efendi'nin hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri ele alınmış; ikinci bölümünde eser ile ilgili bilgiler verilip eserin kaynakları ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuş; üçüncü bölümünde ise Bülbülistan, Farsçadan Türkçeye tercüme edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Farsça, Mehmed Fevzî Efendi, Bülbülistan.

In this study `Mehmed Fevzî Efendi's Work Named Bülbülistan (Examination-Translation)`, Mehmed Fevzî Efendi's work named Bülbülistan, Persian poem-prose, first translated into Turkish, then the work has been examined in some religious-sufistic and literary directions.Mehmed Fevzî Efendi who one of the Ottoman scholars in century XIX, was born in 1242/1826 in Yârengüme (Tavas) and died in 1318/1900. His real name is Mehmed Ali, his nickname is Fevzî. The existence of Mehmed Fevzî Efendi's identified 76 works is an indication that he is a productive person. Mehmed Fevzî Efendi worked scientifically with the duty of scholarship, mufti, and he also is a scientist and a statesman who has carried out administrative duties such as regency, mevleviyet, kazasker.In this study, the written version of the work could not be reached and the copy of the work, which was written in Matbaʿa-i Âmire in Istanbul in 1312/1894-95, was the source. This study consists introduction section, three main sections and a conclusion section. In the introduction part of the study, the Turkish-Persian literary relations and the tradition of nazire in Turkish literature are mentioned, in the first chapter, the life, literary personality and works of Mehmed Fevzî Efendi were examined; in the second chapter, information about the work is given and the sources and content properties of the work are emphasized; in the third chapter, Bülbülistan was translated from Turkish into Persian.Keywords: Persian, Mehmed Fevzî Efendi, Bülbülistan.