Türkiye`de hayvancılık (1923-1950)

Abstract

Cumhuriyet döneminde hayvancılık önemli bir yere sahip olmuştur. Bu alandaki gelişmeler, ülkenin kalkınma düzeyi, refah seviyesi ile doğrudan ilişki içindedir. XX. yüzyılın başında ard arda yaşanan savaşlar her açıdan toplumda derin izler bırakmıştır. Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve ardından Mondros Mütarekesi ile başlatılan işgal sürecinden Milli Mücadele Hareketi ile başarıyla çıkılmıştır. Elindeki tüm olanakları bağımsızlık için tüketen bir toplum için yeniden toparlanmak oldukça önemli bir başarı öyküsüdür. Yaşanan bu süreçte nüfus azalmış, tarım yapacak tohum kalmamış, tarım için araç bulmak zorlaşmıştır. Savaşlar nedeni ile çoğu hayvan telef olmuştur. Halkın %80'ini köylü halkın oluşturduğu bir toplumda tarım ve hayvancılığın gelişmesi adına yapılacak tüm çalışmalar ülke ekonomisinin güçlenmesi için atılan adımları oluşturmaktadır. Bu nedenledir ki 1923-1950 yılları arasında başta tarım ve hayvancılık olmak üzere pek çok alanda ülkenin kalkındırılması adına yoğun ve çok yönlü çalışma başlatılmıştır. Bu çalışmada, 1923-1950 yılları arasında hayvancılık alanında yapılan faaliyetler ele alınmıştır. Hayvan çeşitleri konusunda çalışmalarına ağırlık veren Cumhuriyet Hükümetleri, hayvancılığın gelişimi için ülkenin çeşitli yerlerinde hara ve aygır depoları kurmuştur. Kurulan hara ve aygır depolarında genel olarak amaç at yetiştirimi olmuş bunun dışında koyun, sığır ve keçiler de yetiştirilmiştir. Haralarda en güzel damızlıklar yetiştirilmiş bu damızlıklar gerekli durumlarda halka dağıtılmıştır. Hayvanların beslenmesi bazı dönemler sıkıntı olmuş bu nedenle yem problemi ile mücadele edilmiştir. Bazı dönemler halka ücretsiz yem dağıtılmıştır. Diğer bir problem ise hayvan hastalıklarıdır. Hastalığa yakalanan hayvanların sayıları oldukça fazla olmuş hayvanlar yakalandıkları hastalıklar nedeni ile telef olmuştur. Hayvan hastalıkları ile ilgili olarak sürekli kanunlar ve kanunnameler yayınlanmıştır. Bu kapsamda ilan edilen Hayvan Sağlık Zabıtası Kanununda bazı yıllar değişiklikler yapılmıştır. Hastalık nedeni ile veteriner teşkilatı kuvvetlendirilmiş ülkenin her yerine veterinerler gönderilmiştir. Veterinerler gittikleri yerlerde hem hastalıklarla mücadele etmiş hem de hayvan neslinin devamı için aşılar geliştirmiştir. Hayvancılık her dönemde olduğu gibi bu dönemde de tarım ile birlikte değerlendirilmiştir. Süt ve et meselesinin çözümüne yönelik uğraş verilmiştir. Et ve süt fiyatlarının arttığı dönemlerde bu fiyatların düşürülmesi için çalışmalar yapılmıştır. Hayvanların ve hayvanların et alım satım işlerinin düzenlenmesi için İstanbul Hayvan Borsası kurulmuştur. Hükümet ayrıca, hayvan vergisi ve hayvan derisi konusunu da ele almıştır. Çünkü hayvanlardan alınan vergi zaten fakir olan köylüyü daha da zor durumda bırakmıştır. Bu vergi oranında yıllara göre artış ya da azalma yaşanmıştır. Deri ise giyim, eşya ve savaşlarda kullanılan bir madde olduğundan derilerin ıslahına ağırlık verilmiştir. Halkı hayvan üretimine teşvik amacıyla hayvan sergi ve panayırları açılmıştır. Bu panayırlarda halkın yetiştirdiği en güzel hayvanlar sergilenmiş başarılı olanlara ödüller verilmiştir. Hayvancılık konusunda Doğu illeri, memleketimizin genel hayvancılığı içinde önemli bir yere sahip olmuştur. Doğu illerinde gerek hayvan sayısı gerekse hayvanlardan elde edilen ürünlerin miktarı fazla olmuştur.Hayvan neslinin devamı için ıslah çalışmalarına da ağırlık veren Cumhuriyet Hükümetleri, çeşitleri yerlerde hayvanları koruma cemiyetleri kurmuştur. Bu cemiyetlerle hayvanların daha sağlıklı bir şekilde sayılarının artırılması için uğraş verilmiştir. Hayvanların ıslahı için dış ülkelerden hayvanlar alınmış, veteriner ya da hayvancılık işi ile ilgilen tecrübeli kişiler ülkeye davet edilmiştir. Yine aynı konu için ülkedeki deneyimli kişiler dış ülkelere gönderilmiştir. Cumhuriyet Hükümetleri, memleket içinde ise kurulan hara ve aygır depolarını kontrol etmek amacıyla buralara heyetler göndermiş bu yapılar hakkında bilgi almıştır. Hayvan sayılarının arttırılması amacında olan Cumhuriyet Hükümetleri; köylerdeki eğitim seviyesini yükseltmek amacıyla halkevleri, halkodalarını ve köy enstitülerini açmıştır.Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet Hükümetleri, Hayvancılık, Hayvancılık Politikaları, Hayvancılık ve Ekonomi, Islah Çalışmaları.

Animal husbandry had an important place in the republic period. The developments in this area are directly related to the level of development and welfare of the country. At the beginning of the 20th century, successive battles left deep traces in the society in every aspect. The war in Tripoli, the balkan wars, the first world war, and then the invasion process, which was initiated with the Armistice of Mondros, were successfully launched with the National Struggle movement.It is a very important success story to recuperate for a society that consumes all the opportunities for independence.During this period, the population was reduced, there was no seeds to make agriculture, and it was difficult to find a means for agriculture. Because of the wars, most animals have been destroyed. In the society of 80% of the population, all the activities to be carried out in the name of the development of agriculture and animal husbandry constitute the steps taken to strengthen the national economy.For this reason, Intensive and multifaceted work has been initiated in many areas in 1923-1950 between particularly agriculture and animal husbandry in order to develop the country.In this study, the activities carried out in the field of animal husbandry between 1923-1950 were discussed. Focusing on animal varieties, the Republican Governments established stud farm and stallion storages in various parts of the country for the development of animal husbandry. In general, the aim was to raise horses, except this it was raise cattle, sheep and goats. In stud farm and stallion storages, in general, the aim was to raise horses, except this it was raise sheep, cattle, and goats. The best studs grown in the stud farm and distributed to the public when necessary. The feeding of animals has been hardship in some periods so it has been struggling with the bait problem. Some periods are distributed free feed to the public. Another problem is animal diseases. The number of animals caught in the disease was quite high, the animals were destroyed because of the diseases they have. Laws and codes were issued on animal diseases. Some years of amendments have been made in the Animal Health Police Law announced within this scope. Veterinary services were strengthened and veterinarians were dispatched all over the country because of illness. Veterinarians have both struggled with diseases and developed vaccines for the continuation of the animal race. Animal husbandry was evaluated together with agriculture in this period as in every period. The effort has been made to solve the problem of milk and meat. In the periods when the prices of meat and milk increased, efforts were made to reduce these prices. Istanbul Animal Exchange was established for the organization of animal and animals' meat trading activities. The government also discussed the issue of animal tax and animal skin. Because the tax from the animals has left the peasants who are already poor. This tax rate has increased or decreased over the years. Because leather is a substance used in wear, goods and wars, the improvement of the leather is given weight.In order to encourage the production of animals, animal exhibitions and fairs were opened. In these fairs, the most beautiful animals raised by the public were exhibited and awards were given to the successful ones. In terms of animal husbandry, our Eastern provinces have an important place in the general livestock breeding of our country. In the eastern provinces, both the number of animals and the amount of products obtained from animals were high.For the continuation of the generation of animals, the Republican Governments established animal protection societies in various places. In these societies, efforts were made to increase the number of animals in a healthier manner. Animals were taken from abroad for breeding of animals and experienced people interested in veterinary or animal husbandry were invited to the country. For the same issue, experienced people in the country were sent to foreign countries. The Republican Governments sent committees to check on the stud farm and stallion storages established in the country and received information on these structures. Governments of the Republic aiming to increase the number of animals; in order to increase the level of education in the villages, the public houses, public houses and village institutes were opened.Key Words: Government of the Republic, Livestock, Livestock Policies, Livestock and Economy, Reclamation Activities.