Ovariektomi yapılmış sıçanlarda östrojen ve tibolonun beyinde oluşturulan koruyucu etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

VII ÖZET İnme reprodüktif dönemde önemli bir sağlık sorunu değildir. Menopozdan sonra kalp damar hastalıklarında olduğu gibi beyin damar hastalıklarında da önemli artış sözkonusudur. İleri yaşlarda morbidite oranı yüksek olan inmede iskemik nöron hasarının azaltılması önemli araştırma konuları arasındadır. Çalışmamızda, sıçanlarda ovariektomi sonrası oluşturulan hormondan yoksun ortamda tibolon ve östrojenin, iskemik nöron hasarında, hücre koruyucu etkileri incelendi. Çalışma 10'ar sıçandan dört grup olarak toplam 40 sıçanla başlatıldı. Sham grubu dışındaki tüm gruplara iki taraflı over çıkarma işlemi uygulandı. On günlük iyileşme dönemi sonrası ondört gün boyunca, bir gruba tibolon, bir gruba östrojen, diğer gruba da plasebo verildi. Ondört günün sonunda yaşayan tüm hayvanlara Pulsinelli'nin dört damar oklüzyon yöntemi ile global iskemik inme modeli uygulandı. Onbeş dakikalık iskemi ve yirmidört saatlik reperfüzyon süresi tamamlandıktan sonra yaşayan sıçanlar sakrifiye edildi. Her sıçandan beyin preparatları hazırlandı. Hipokampus bölgesini içeren kesitlerde CA1 ve CA3 bölgelerinde sağlam hücreler sayılarak kıyaslandı. CA1 bölgesinde endojen östrojen içeren sham grubu ile plasebo arasında anlamlı fark bulundu. Eksojen östrojen içeren grubun sonuçları ile sham grubunun sonuçları arasında fark yoktu. Yani dışarıdan verilen östrojen de överleri çıkarılmayan grup kadar nöron koruyucu etki göstermiştir. Tibolon grubu ile plasebo grubu kıyaslandığında, bu deneyde kullanılan miktar, uygulama metodu ve süresinde tibolon plasebodan farklı nöron koruyucu etki göstermemiştir. Östrojen grubu, tibolonla kıyaslandığında belirgin hücre koruyucu etki göstermiştir. CA3 bölgesinde ne östrojen grubu, ne de tibolon grubu plasebodan farklı bir etki göstermemiştir. Överleri çıkarılmayan gruba göre, üç grupta da canlı hücre sayısı daha az bulundu. 35

VIII SUMMARY Stroke is not an important health problem in the reproductive period. After menopause, there is an important increase in brain vascular diseases, as well as heart vascular deseases. Decreasing the damage of ischemic neuron, which has high percentage of morbidity at stroke for elderly people, is one of the important research subjects. In this study, the neuroprotective effect of tibolone and estrogen has been examined in the ovariectomized rats deprived of estrogen. The study started with four groups of 10 rats, 40 in total. All the rats were bilaterally ovariectomized, except for sham group. After ten days of recovery period, tibolone for one group, estrogen for another and placebo for the other group were given orally for 14 days. At the end of 14 days, the global ischemic stroke model, the Pulsinelli's four-vessel occlusion technique, was applied to all the surviving animals. After the completion of 15 minutes ischemia and 24 hours reperfusion period, the surviving rats were sacrified. From each rat, the brain preparations were composed. The healthy cells in the CA1 and CA3 parts of the preparations containing a part of hippocampus were counted and compared. There is a significant difference between the sham group containing endogen estrogen and the placebo group in CA1 area of hippocampus. However, there is no statistically significant difference between the results of the group containing exogen estrogen and the results of the sham group. Thus, the group which was given estrogen externally showed a neuron protective effect as well as the group which was not overiactomized. When the tibolone and placebo groups are compared, there is no different effect of neuroprotection regarding the dose of tibolone and the period of time and the method used in this study. The estrogen group showed a significant cell protection effect compared to the tibolone group. In the CA3 part, neither the estrogen group nor the tibolone group resulted in a neuroprotective effect different than the placebo group. When compared with the sham group, the numbers of alive cells in the other three groups were found less than the sham group. 36