Cafer Tayyar b. Ahmed`in Rehber-i Gülistân adlı eserinin 1-226 sayfalar arası (İnceleme metin)

Abstract

1846-1898 yılları arasında yaşayan Cafer Tayyar Efendi'nin hayatı hakkında bilgimiz sınırlıdır. Cafer Tayyar Efendi iyi bir eğitim almış ve devlet memurluğu, muallimlik gibi görevlerde bulunmuştur. İnsanların Batı'ya ve Batı dillerine meylettiği bir dönemde o, Farsça öğrenmiş ve kendini bu alanda eser verecek kadar geliştirmiştir. Onun Rehber-i Gülistân isimli eseri de Sa'dî Şirâzî'nin Gülistân'ına yapmış olduğu şerhtir. Bu çalışmada Rehber-i Gülistân'ın ilk 226 sayfası incelenmiştir. İlk olarak şerh, şerh edebiyatı ve Türk-İslam Edebiyatındaki Gülistân şerhlerine değinilmiştir. Ardından Sa'dî Şirâzî ve Cafer Tayyar Efendi'nin hayatı ve eserleri ele alınmış; Cafer Tayyar Efendi'nin yaşadığı dönemin genel ve edebi durumu incelenmiştir. Rehber-i Gülistân metni transkribe edilerek Latin harflerine aktarılmış, inceleme kısmında ise şârihin şerh metodu ve metnin muhtevası gibi hususlara değinilmiştir. Böylece Cafer Tayyar Efendi ve eserinin Türk Edebiyatındaki yeri ve önemi belirtilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Şerh, Şerh Edebiyatı, Sa'dî Şirâzî, Gülistân, Cafer Tayyar Efendi, Rehber-i Gülistân.

Our knowledge is limited about Cafer Tayyar Efendi's life who lead a life in between 1846-1898. He gets a good education and had performed one's duty as a public servant and teacher. He learned Persian and overspecialize this area in one period that people inclined West and West's languages. Either his the achievement that name is Rehber-i Gulistân, Sadi Sirazi's has done for his Gulistân's.In this study, it was analyzing in Rehber-i Gulistân's first 225 pages. First of all, it was mention about sharh (commentary), sharh literature and Gulistân sharh in Turkish-Islam literature. Then, it was approaching Sa'dî Sirâzî's and Cafer Tayyar Efendi's life and their achievement; it was analyzing the general and literate state of Cafer Tayyar Efendi's period. The text of Rehber-i Gülistân was transcribing to the Latin alphabet, it was approaching to the sharh method of the Sharih (commentator) and muhteva of the text etc. In the stage of the investigation. Thus, it is tried to indicate the importance of he and his work in Turkish literature.Key Words: Sharh, Literature of Sharh, Sa'dî Sirâzî, Gulistân, Cafer Tayyar Efendi, Rehber-i Gülistân.