Script and identity: Arab intellectual perspectives on the Turkish alphabet reform

Abstract

Arap harfli Osmanlıca yazının Latin harfli Türkçe'ye çevrilmesini öngören ve Türkiye'de bir dönüm noktası olan 1928 Harf Devrimi, modernizasyon ve bunun Türk kimliğine etkisi bağlamında çokça çalışılmıştır. Buna karşın, Türk Harf Devrimi'nin Araplar açısından önemi üzerine akademik çalışma eksiği bulunmaktadır. Bu çalışma, Türk Harf Kanunu'nun geçtiği tarihsel dönemdeki önemli Arap kaynaklarını kullanarak Arap entelektüellerin harf devrimine karşı bakış açılarını incelemeyi ve böylelikle literatürdeki boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Çalışmada iki temel sav öne sürülmektedir. Çalışmanın birinci savı, Arap gözlemcilerin Türkiye'deki alfabe değişiminden ötürü derin bir kaygı duyduğu ve konuyla yakından ilgilendiği yönündedir. Çalışmada öne sürülen ikinci sav ise Türk Harf Devriminin, Arapların kendi kimliklerini değerlendirip yeniden tartışmaya açtıkları ve bu süreçte Türkiye'ye yakınlaştıkları veya uzaklaştıkları bir düşünsel çerçeve görevi gördüğüdür. Arap entelektüellerin Türk harf devrimini nasıl anladıkları ve bu devrimin modernleşme ile ilişkisini kendi toplumlarında nasıl tartıştıkları ile ilgili farklılıkları ön plana çıkaran bu çalışma, dine dayalı yaklaşımlar ile Arap ve Mısırlı milliyetçi ve sosyalist yaklaşımları ele almaktadır. Söz konusu çalışmalar, çeşitli bileşkenler içeren Türk-Arap ilişkilerine daha incelikli bir bakışı açısı sunan dil bağlamından bakarak bu ilişkileri keşfetmek ve yine bu ilişkilerin zamanla yeniden ve nasıl şekillendiğini anlamak açısından çok değerlidir.

The passage of Turkey's landmark 1928 alphabet law, which replaced the Arabic-based Ottoman script with a Latin-based alphabet for writing Turkish, has been widely studied in terms of modernization and its implications for Turkish identity. However, there is a lack of scholarship regarding the significance of the Turkish script reform for Arab audiences. This thesis contributes to addressing the dearth in the literature by examining Arab intellectual perspectives on the Turkish script reform using influential Arabic sources contemporaneous with Turkey's passage of the alphabet law. The thesis makes two main assertions: first, that Arab observers at the time were deeply concerned with and closely followed developments on Turkey's alphabet change; and second, that the Turkish alphabet reform served as a framework within which these observers evaluated and renegotiated their own identities, and in the process, connected with or distanced themselves and their communities from Turkey. Highlighting the diverse ways in which Arab intellectuals understood the Turkish reform and discussed its pertinence to modernization in their own societies, this study examines religion-based approaches, as well as Arab and Egyptian nationalist and socialist perspectives. These works are valuable sites for exploring the Arab-Turkish relationship within the context of language, which contributes to a more nuanced understanding of the various components of this relationship, and how it has been shaped and reshaped over time.