State imposed place name change in Turkey and the response of Giresun residents

Abstract

1913 yılında Osmanlı Devleti, sistemli olarak, egemenliği altında olan topraklara yeni yer adlarını vermeye başlamıştır. Yer adlarının değiştirilmesi Osmanlı İmparatorluğu'nun sonuna kadar ve Cumhuriyet kurulduktan sonra da devam edecektir. 1968 yılına gelindiğinde, İçişleri Bakanlığı tarafından bütün yeni köy isimlerini içeren bir cilt yayınlandığında, Türkiye'nin köylerinin yaklaşık yüzde otuzunun isimleri değiştirilmiştir. Yeni yer adları 1990'lara kadar gelişigüzel bir şekilde verilmeye devam edilmiştir. Bu tez, Türkiye'de yer ismi değiştirme çabalarını ele almakta, ve insanların bu değişiklere verdiği tepkilere odaklanmaktadır. Yerel nüfusun devlet tarafından empoze edilen yer adlarını reddetmelerinin veya kabul etmelerinin saiklerini anlamak açısından beşeri ve kültürel coğrafya tarafından biçimlendirilen yer adlarının önemini araştırmaktadır. Yer adlarının değiştirilmesi, yalnızca Türkleştirme'ye sebep olan bir ulus-devlet yaratma projesi olarak algılanmanın yanı sıra, yönetselliğin bir tekniği olarak da kabul edilir. Daha önce yapılan çalışmalardan farklı olarak, bu tez yer adlarının değiştirilmesine 1913'ten başlayıp yaklaşık yüzyıl süren tek bir proje ya da siyaset olarak bakmıyor. Aksine, bu duruma bir teşebbüsler silsilesi olarak bakılıyor. İnsanların ne tür tepkiler gösterdiklerini anlamak adına bu tez Doğu Karadeniz Bölgesinin Giresun İlinde yapılan saha çalışmalarına dayanmaktadır.

In 1913, the Ottoman state began attempting to systematically impose new place names across the territory under its control. Although the intensity of the efforts varied greatly, place name change would continue through the end of the Ottoman Empire and on into the Republic of Turkey. By 1968, when a volume containing all the changes was published by the Interior Ministry, roughly thirty percent of settlement names in Turkey had been changed. Renaming continued sporadically until the 1990s. This thesis inquires into these attempts at name change in Turkey with a focus on how people responded to the changes in their everyday lives. The value of place names as formulated in human and cultural geography is explored in order to determine why people may have rejected or accepted the state imposed names. Place name change, rather than being approached solely as a nation-building project motivated by Turkification, is also considered as being a technique of governmentality. This thesis does not refer to the changes as one project or policy that lasted from 1913 throughout the better part of the century, as does previous studies; rather, they are seen a series of attempts that did not always have the same rationale. In order to understand how people responded to the changes, this thesis relies on fieldwork carried out in the Eastern Black Sea Province of Giresun.