The Impact on Famıly Scale`ın (Aile Etki Ölçeği) Türkçe`ye uyarlanması, geçerlilik ve güvenilirliği

Abstract

Bu metodolojik araştırma, özürlü çocuğa sahip ailelerin etkilenmişlik düzeyini belirlemek üzere geliştirilen The Impact on Family Scale'i (Aile Etki Ölçeği) Türkçe'ye uyarlamak, geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla planlanmış ve uygulanmıştır. Ölçek aile etkisini ölçebilen güvenilir bir ölçektir, fakat Türkçe versiyonu bulunmamaktadır.Araştırmanın evrenini Türkiye'nin 11 ilinde yaşayan ve serebral paralizili çocuğa sahip 247 anne oluşturmuştur. Araştırmaya sadece serebral paralizili olan çocuklar (7.7±4.9yıl) ve anneleri (34.01±7.5yıl) dahil edilmiştir. Ölçek, örneklem grubuna uygulandıktan sonra test-tekrar test için 15 gün arayla 15 anneye ikinci kez uygulanmıştır.Veriler, annelerle birebir görüşülerek toplanmıştır. Demografik veriler anket formu, 1980 yılında Stein ve Reissman tarafından geliştirilen Aile Etki Ölçeği (AEÖ), Notthingham Sağlık Profili (NHP) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) kullanılmıştır. Bu araştırmada AEÖ geçerlilik çalışmasında ölçeğin dil eşdeğerliği ve yapı geçerliliği yöntemleri, güvenilirlik çalışmasında ise iç tutarlılık, alt parametrelerin faktör analizi ve test-tekrar test güvenilirliği yöntemleri kullanılmıştır. Test-tekrar test güvenilirliği sınıf içi korelasyon (ICC) ve Pearson Korelasyon Analizi ile ölçülerek tanımlanmıştır. Ölçek NHP ve BDÖ arasındaki ilişki Pearson Korelasyon Analizi ile ölçülmüştür.AEÖ alt parametrelerine yapılan faktör analizi sonucunda ölçeğin tek boyutlu olarak kullanılabileceği belirlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı 0.74 olarak belirlenmiştir. Başa çıkma (coping) parametresi çıkartıldığında ölçeğin iç tutarlılık katsayısı yükselmiştir (Cronbach alfa 0.81). Alt parametrelerin toplam korelasyon katsayılarının başa çıkma parametresi haricinde 0.87 ile 0.98 olarak çok güçlü düzeyde değerler aldığı, test-tekrar test değişmezlik katsayısının 0.79 (95%, CI=0.5643-0.9213) olduğu saptanmıştır. Ölçek ile NHP ve BDÖ arasındaki ilişki başa çıkma alt grubu hariç anlamlı olduğu bulunmuştur (p?0.05).Sonuç olarak Türkçe uyarlanmasının tek boyutlu kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğuna karar verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Özürlü çocuk, Serebral Paralizi, Aile Etki Ölçeği, Güvenilirlik, Geçerlilik

The methodological investigation was conducted to study validity and reliability of Turkish version of The Impact on Family Scale, which has been developed to measure of family impact of parents with disabled children. The Scale is a reliable evaluation tool to measure family impact but Turkish version has not been studied.The research population was 247 mothers (mean age; 34.01±7.5 yr.) with cerebral palsied children (mean age; 7.7±4.9 yr.) from eleven cities in Turkey. Before the scale was administered to the sample, a test-retest was administered once again to 15 mothers after 15 days. The data were collected using an interview method with the mothers during rehabilitation centers visits. A form was used to record demographics belonging to the mothers and the children. The scale, developed by Stein and Riessman in 1980 was used to measure the degree to which family life is affected by the presence of a chronic physical disorder during childhood was administered. The Nottingham Health Profile (NHP) and The Beck Depression Inventory (BDI) were also used. The scale?s language equivalency and structure validity methods were used for validity study. For reliability study, internal consistency, item analysis, and test-retest reliability methods were used. The test-retest reliability was described by using intra-class correlation coefficient (ICC) and Pearson?s correlation analysis. To determine of concurrent validity, the relationship between the scale and the NHP and the BDI were examined by Pearson?s correlation analysis. The factor analysis of the scale?s items showed that it can be used as a unidimensional tool. The internal consistency was 0.74. When the coping items of the scale were excluded, the statistical analysis showed that its internal consistency (Cronbach?s alpha) of the scale was found to be excellent (0.81). The item total correlation coefficients were at very strong levels (0.87-0.98) when the coping items were excluded. ICC score for the test-retest reliability coefficient was 0.79 (95%, CI=0.5643-0.9213). The relation between the scale and BDI score was found to be significant (p=0.000) except for coping items (p?0.05). The same result was also found for relation between the scale and the NHP scores.The results of the current study showed that the Turkish version of the scale can be used as a unidimensional and it is a reliable and valid scale.Key words: Disabled children, Cerebral Palsy, The Impact on Family Scale, Validity, Reliability