The Commission on Human Rights Inquiry: Turkey as a case study within the context of recent discussions on constitutionalism

Abstract

Son zamanlarda yargı denetimi hem empirik hem de teorik düzlemlerde ciddi bir şekilde eleştiriliyor. Yasama organları, uzun bir zamandır yalnızca yargı organına devredilmiş olan anayasanın üstünlüğünü temin etme görevindeki paylarını geri alma mücadelesi başlatmış görünüyor.Bu tezin amacı, yasama organları tarafından anayasanın ve anayasal hakların üstünlüğünü temin etme görevindeki paylarını geri alma konusunda başlatılan mücadele bağlamında Türkiye'nin yerini anlamaya çalışmak. Bu tez özel olarak yasama organı kapsamında kurulmuş ilk ulusal insan hakları koruma mekanizması olan İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'na odaklanıyor. Bu bağlamda İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'nun önleyici hak denetimi mekanizması olarak çalışmasına ilişkin işlevlerini yerine getirmesi üzerine tanımlayıcı bir analiz yapılacaktır.Yapılan bu analiz hem İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'nun genel olarak yasama komisyonları, özel olarak ise İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu ile ilgili yasal düzenlemelerin ve prosedürlerin sonucunda ortaya çıkan yasal konumunun; hem de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin tümel bir bütün olarak çalışan bir yasama organı olmasının İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu'nun önleyici bir hak denetimi mekanizması olarak etkisini azalttığını ortaya koyuyor.Anahtar Kelimeler: İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, anayasacılık, önleyici hak denetimi, insan hakları

The legitimacy of judicial review seems recently to be under serious critique both empirically and theoretically. It seems as if that currently a struggle has been started on the part of the legislature in order to reclaim parliaments' share in ensuring the superiority of the constitution, a role which has been delegated exclusively to the judiciary for a long period of time. The intention of this thesis is to understand the location of Turkey within the context of the recent struggle which has been started on the part of the legislature to reclaim its share in ensuring the superiority of the constitution and constitutional rights. This thesis specifically focuses on the Commission on Human Rights Inquiry (CoHRI) as it is the first national human rights protection mechanism established in Turkey operating at the parliamentary level. In this regard, a descriptive analysis of the CoHRI's performance of its functions that are related to providing a pre-emptive right review is made.The descriptive analysis suggests that both the legal status of the CoHRI, which results from the formal rules and regulations on legislative commissions generally and on CoHRI particularly; and the functioning of TBMM as a plenary body form of legislature decrease the level of influence CoHRI has in terms of providing a pre-emptive right review mechanism.Keywords: The Commission on Human Rights Inquiry, constitutionalism, pre-emptive right review, human rights