Genç, sağlıklı erkek bireylerde ilerleyici direnç egzersizlerinin hemoreolojik parametreler üzerine etkisi

Abstract

İlerleyici direnç egzersizleri, gittikçe artan yüklenme prensibiyle yani kas kuvveti arttıkça, tekrar sayısı, set sayısı veya direnç artışı sağlanarak uygulanan egzersiz eğitimidir. Bu çalışmada, sağlıklı, fiziksel olarak aktif olmayan genç, erkek bireylerde haftada üç gün, 12 hafta boyunca uygulanan ilerleyici direnç egzersizinin hemoreolojik parametreler üzerine etkisinin ve bu olası etkilerin mekanizmalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Deneklere ilk 3 hafta 1 maksimal tekrar (1 MT)'ın % 40-60'ında 1-3 set, 4.-12. haftalarda 1 MT'ın % 75-80'inde 3 set, 8-12 tekrar direnç egzersizi uygulanmıştır. 1, 3, 4, 12. haftalarda egzersiz öncesi (EÖ) ve egzersiz sonrası (ES) alınan kan örneklerinde hematoloji analizörüyle tam kan sayımı yapılmış; eritrosit deformabilitesi, agregasyonu ektasitometre aracılığıyla değerlendirilmiş; plazma ve tam kan viskozitesi (TKV) rotasyonel viskometreyle ölçülmüş; laktat analizörüyle plazma laktat konsantrasyonu, koagülometre cihazıyla fibrinojen konsantrasyonu, kit aracılığıyla plazma total oksidan/antioksidan kapasitesi değerlendirilmiştir. Ayrıca, egzersiz protokolünün 1. ve 12. haftalarında kilo, vücut kitle indeksi, yağ yüzdesi ve VO2max ölçümleri yapılmıştır. Uygulanan egzersiz protokolü 0,53 Pa kayma kuvvetinde ölçülen eritrosit deformabilitesi'nde akut artışı takiben 3. ve 4. haftalarda yükseklik devam etmiş, 12. haftanın son günü yapılan egzersiz akut etkiyle deformabilitede tekrar artış meydana getirmiştir. Eritrosit agregasyonunda da, akut artışı takiben egzersiz protokolü süresince azalma tespit edilmiştir. Otolog ve standart hematokritte ölçülen TKV ve plazma viskozitesinde ilk 4 hafta boyunca değişiklik saptanmamıştır. 4. ve 12. haftalarda otolog hematokritte ölçülen TKV'nde egzersize bağlı akut artışlar, standart hematokritte ölçülen TKV ve plazma viskozitesinde önce azalma daha sonra artış belirlenmiştir. Kan laktat konsantrasyonlarında egzersize bağlı akut artışlar, plazma fibrinojen konsantrasyonunda önce azalma, 4. haftada artış gösterilmiştir. Oksidan kapasitede değişim gözlenmezken, antioksidan kapasitede 3. ve 4. haftalarda artışlar, bunlardan hesaplanan Oksidatif stres indeksi'nde 4. haftada azalma bulunmuştur. Kan sayımı sonuçları hemolizle uyumludur. Bu çalışmanın sonuçları, uygulanan ilerleyici direnç egzersizinin dolaşımın düzenlenmesine olumlu etkileri olduğunu, kardiyovasküler iyilik haline katkıda bulunabileceğini, hastalıkların tedavisinde önerilebileceğini göstermektedir.

Progressive resistance exercise (PRE) is a training method in which number of sets, repetitions, resistance are increased as muscle strength increases. This study aimed to explore the effects of PRE on hemorheology in healthy, young, sedantary males and to clarify the mechanisms of these possible effects. Exercise sessions included the performance of 1-3 sets of 8-12 repetitions at 40-60 % of one-repetition maximum (1-RM) for 3 weeks, 75-80% of 1-RM during 4 th -12th weeks. Blood samples were collected on the 1st, 3rd,4th, 12th weeks before, after exercise. Whole blood count was determined using a hematology analyzer, Red blood cell (RBC) deformability and aggregation by an ektacytometer, plasma, whole blood viscosities (WBV) using a rotational viscometer. Lactate concentration was evaluated by an analyzer, fibrinogen concentration by a coagulometer. Plasma total oxidant/antioxidant status were measured using a kit. Body weight, mass index, fat percentage and VO2max were also measured. Following an acute increase after the exercise on the first day, RBC deformability measured at 0.53 Pa was elevated during 3rd and 4th weeks. Last exercise protocol applied on 12th week again caused an acute increment. RBC aggregation was increased acutely on the first day, but decreased after that throughout the protocol. No alteration was found at viscosities during 4 weeks. On the 4th and 12th weeks as WBV measured at autologous hematocrit increased acutely, WBV at standard hematocrit and plasma viscosity firstly decreased and then increased. Lactate was elevated after each exercise session. Fibrinogen was firstly decreased while it was increased on the 4th week. Although no alteration was observed on oxidant status, plasma antioxidant status was increased on the 3rd, 4th weeks. The results of this study indicate that PRE has possitive effects on the regulation of circulation and cardiovascular functions.