Dean Acheson and the Turkish - American alliance, 1945-1953

Abstract

Türk-Amerikan ilişkileri üzerine yazılan erken Soğuk Savaş tarih literatürü uzun zamandır kronolojik anlatıma dayalı metinlerin hâkimiyetinde olmuştur. Bu metinlerin büyük çoğunluğu, II. Dünya Savaşı sonrası Türk-Amerikan münasebetlerindeki gelişmeleri ya ideolojik bir bakış açışıyla açıklamaya çalışmıştır ya da hangi resmi görevlilerin (çoğu zaman ABD tarafında) bu iki devlet arasında daha yakın ilişkiler kurulmasını istediği ve lehine çalıştığı üzerine odaklanmıştır. Bu tez, ABD'nin Maryland eyaletinin College Park kasabasındaki devlet arşivlerinde ve Missouri eyaletinin Independence kasabasındaki Harry S. Truman Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi'nde yapılan araştırmalardan elde edilen yeni bilgilerle yazılmıştır. Ayrıca tez, Türk-Amerikan ilişkileri üzerine yazılmış mevcut tarih literatüründen, bir resmi şahsa, ABD Dışişleri Bakanı Dean Acheson'a, odaklanmasıyla benzerlerinden ayrılıyor. Böylece 1945-1953 arasında Türk-Amerikan ilişkilerindeki gelişmeleri açıklayan daha kapsamlı bir anlatım sağlıyor. Tez, Acheson'un hayatı, şahsiyeti, kariyeri ve diplomasiye yaklaşımına odaklanırken, Acheson'un oluşturduğu Türk-Amerikan ilişkileri ile ilgili kararlarını anlamaya yönelik yeni bir yaklaşımı ortaya koyuyor. Ayrıca bu tez, Acheson ile dönemin ABD Türkiye Büyükelçisi Feridun Cemal Erkin arasındaki resmi görüşmeleri de ele alıyor. Böylece, bu tez ABD'nin II. Dünya Savaşı sonrası siyasal ve sosyal durumunu anlatırken, Dışişleri Bakanı Acheson'un kararlarını oluştururken göz önüne aldığı faktörlere ve Türkiye'nin NATO'ya katılmasıyla sonuçlanan sürece de daha kapsayıcı bir bakış sunuyor. Sonuç olarak tez hem II. Dünya Savaşı sonrası Türk-Amerikan ilişkileri için yeni bir çerçeve sunuyor, hem de Acheson'un bu ilişkilerin gelişmesinden sorumlu en önemli şahıs olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca tez II. Dünya Savaşı sonrası Türk-Amerikan ilişkilerinin hızlı gelişmesini engelleyen en önemli unsurun ABD Kongresi olduğunu da tespit ediyor.Anahtar Kelimeler: Dean Acheson, Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Truman Doktrini,NATO

The early Cold War historiography on Turkish-American relations has long been dominated by chronological narratives that explained post-WWII developments in relations between the two countries either through an ideological account, or through an attempt to identify which officials, usually on the U.S. side, pushed for and promoted closer ties between the two states. This dissertation, based on research performed in the U.S. National Archives in College Park, Maryland and the Harry S. Truman Presidential Library in Independence, Missouri, breaks with the traditional post-WWII historiography on Turkish-American relations by focusing on one official, U.S. Secretary of State Dean Acheson, in order to provide a more comprehensive account of how Turkish-U.S. relations developed between 1945 and 1953. Through concentration on Acheson's life, character, career, and approach to diplomacy, this dissertation explores the decisions that Acheson took concerning U.S. relations with Turkey, and his interactions with Turkish officials, especially Turkish Ambassador to the U.S. Feridun Cemal Erkin. Additionally, the text focuses on the postwar U.S. political and social context in order to provide a more complete examination of the factors which Secretary Acheson considered while formulating policies towards Turkey that eventually resulted in Turkish accession to NATO. Ultimately, this thesis provides a new conceptual framework for post-WWII Turkish-U.S. events, and concludes that Acheson was the single most important U.S. official responsible for developments in post-WWII Turkish-American affairs. Furthermore, the U.S. Congress is identified as the single greatest impediment, on the U.S. side, to faster development in Turkish-U.S. relations after WWII.Key Words: Dean Acheson, Turkey, the United States, the Truman Doctrine, NATO