Sultan Mahmut Toraygirov`un hayatı edebî şahsiyeti ve eserleri

Abstract

Tezimizde, eseri merkeze alan tahlil metodu ile Sultan Mahmut Torayğırov'un manzum eserleri yapı ve tema bakımından incelenmiştir. Sultan Mahmut Torayğırov, 20. yüzyıl edebiyatında bir şair, yazar, eğitimci, fikir adamı olmasının yanında daha çok Alaş mensubu kimliğiyle ön plana çıkan ve tanınan bir şahsiyettir. Çalışmamızın evrenini Torayğırov'un `Qamar Suluv` ve `Sarıarqanın Jaňbırı` adlı kitapları oluşturmaktadır. Şairin eserlerinde öne çıkan temalar belirlenmiş, manzumelerinin şekil özellikleri ortaya konulmuştur. Buna göre Torayğırov'un manzumelerinde öne çıkan başlıca tema eğitimdir. Sultan Mahmut her fırsatta Kazak halkını içinde bulunduğu zor durumdan kurtaracak olan en önemli şeyin eğitim olduğunu vurgular. Medrese eğitim sistemini eleştirir ve yeni usul eğitimin gerekliliğine dikkat çeker. Alaş Orda hareketinin bir üyesi olan şairin manzumelerinde öne çıkan diğer bir konuda Kazak millî kimliğidir. Vatan sevgisi, ana dili, kadın hürriyeti, sahtekar din adamları, tolumdaki sosyal adaletsizlik gibi konular şairin üzerinde durduğu diğer meselelerdir.Anahtar Kelimeler: Kazak edebiyatı, Sultan Mahmut Torayğırov, Alaş Orda, şiir tahlili.

In our thesis, the manuscripts of Sultan Mahmut Torayğırov were examined in terms of structure and theme with the method of analysis that took the work to the center. The main themes of the poet's works were determined and the features of their poems were put forward. Accordingly, the main theme in Torayğırov's verses is education. Sultan Mahmut emphasizes in every opportunity that the most important thing that will fix the Kazakh people is its education. The madrasa criticizes the educational system and draws attention to the necessity of new procedural education. Alas Orda is a member of the movement of the poet in the works of another issue on the national identity of the Kazakh national identity. The subjects such as love of motherland, mother tongue, women's liberty, dishonest clergy, social injustice in the society are other issues that the poet focuses on.Keywords: Kazakh literature, Sultan Mahmut Toraygırov, Alaş Orda, poetry analysis.