Etik davranış ilkelerinin Türkiye`de kamu yönetiminde etik iklim algısı ve etiğin kurumsallaşmasına etkileri: Diyarbakır örneği

Abstract

İyi-kötü, doğru-yanlış şeklinde nitelediğimiz yargıların veya eylemlerin neden bu şekilde ifade edildiklerinin araştırılması çabası olan etik, ahlak felsefesi olarak da isimlendirilen felsefenin köklü bir alanıdır. Kamu Yönetimi Etiği ise nispeten yeni sayılabilecek uygulamalı bir etik türüdür.Kamu Yönetimi Etiği, kamu hizmetlerinin her aşamasında çalışanının eşitlik, adalet, hesap verebilirlik, nezaket ve saygı, dürüstlük, kamu yararı, hakkaniyet gibi temel değerler çerçevesinde hareket etmesidir. Etik bir Kamu Yönetimi, kamu hizmetinin en temel bileşenidir.Kamu Yönetimimizde 2005 yılına kadar etik kodların tek bir mevzuat hükmü altında birleştirildiği bir metin söz konusu değildi. Etik ilke ve değerler birçok kanun ve yönetmelik altında dağınık vaziyette sayılmıştı. Bu dağınıklığa, Kamu Görevlileri Etik Kurulu 2005 yılında çıkardığı Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Yönetmeliği ile bir son vermiştir. Bu yönetmelik ile kamu çalışanlarının tamamı için kılavuz niteliğinde 18 adet etik kod belirlenmiştir.Etik ilke ve kodların varlığı, Kamu Yönetimimiz için hayati niteliktedir. Çünkü etik kodlar ile çalışanlar etik sınırlar içerisinde hareket edebilmekte, ayrıca etiğin kurumsallaşması ve etik bir Kamu Yönetimi iklimi yerleştirilmeye çalışılmaktadır.Bu çalışmanın amacı, Diyarbakır il sınırları içerisinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi çalışanların, Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri hakkında algı düzeylerinin ölçümlenmesi ve bu ilkelerin Kamu Yönetimi'nde etiğin kurumsallaşması ve etik iklim ortamına katkılarının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışma üç bölüm olarak tasarlanmıştır. İlk bölümde, etik kavramı ve felsefi arka planı, etik-ahlak ayrımı, bazı filozofların etiğe yaklaşımları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tezin ikinci bölümünde, uygulamalı bir etik alanı olan Kamu Yönetimi Etiği, etik ilke ve kodlar, etiğin kurumsallaşması ve etik iklim ayrıntılı olarak incelenmiştir. Son bölümde ise çalışmamızın uygulaması olan anketten elde ettiğimiz verilere ve bu verilere ilişkin yorumlara yer verilmiştir. Çalışma, sonuç ve öneriler ile neticelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Etik, kamu yönetimi etiği, kamu görevlileri, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, etiğin kurumsallaşması, etik iklim

Ethics is a deep rooted branch of philosophy which is also known as philosophy of ethics and an effort for searching why we define judgements or actions as good/bad and right/wrong. On the other hand, public administration ethics which is quite new is a type of applied ethics.Public administration ethics is the actions of public officers in every step of public service which are shaped by equality, justice, accountability, kindness, respect, integrity, public welfare and equity. The most important component of public service is an ethical public administration.There has been no single legislation document for bringing together ethical codes in our public administration until 2005. Ethical principles and values were dispersed under different laws and legislations. This dispersion has been ended by Ethical Committee of Public Servants in 2005 by publishing the Legislation of Ethical Behavior Codes for Public Servants. By this legislation, 18 ethical codes as an ethical guide for entire public servants have been determined.The existence of ethical codes and principles is vital for our public administration. By ethical codes, public servants can act within ethical borders and institutionalization of ethics and placement of ethical climate in public administration can happen.The purpose of this study is measuring the perception of public servants in Diyarbakır whom are subject to the 657 Public Servants Law about the Legislation of Ethical Behavior Codes for Public Servants and the contributions of these codes on the institutionalization of ethics and ethical climate in public administration. According to this purpose, this study is designed as three chapters. In the first chapter, the concepts of ethics and its philosophical background, the distinction between ethics and moral and the approaches of some philosophers to the ethics have tried to be revealed. In the second chapter of this study, public administration ethics as an applied ethics field, ethical principles and codes, institutionalization of ethics and ethical climates have been analyzed in detail. In the last chapter, the data gathered from survey study and the comments about the results of survey data have been summarized. The study is ended with conclusion and recommendations chapters.Keywords: Ethics, public administration ethics, public servants, Ethical Committee of Public Servants, institutionalization of ethics, ethical climate