İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri

Abstract

Bu araştırmada, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Denizli Merkez ilçedeki beş farklı bölgede bulunan, 115 ilköğretim okulunda görev yapan 3717 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemini ise oranlı eleman örnekleme yöntemiyle bu bölgelerden seçilen 364 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma için gerekli veriler, Kartal (2003) tarafından geliştirilen Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği ve öğretmenlerin kişisel özelliklerini belirlemek için hazırlanan form ile toplanmıştır. Verilerin çözümünde, öncelikle elde edilen verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testleri ile incelenmiştir. Buna göre, elde edilen verilerin normal dağılım göstermediği görülmüştür. Bu nedenle, yapılan çözümlemelerde nonparametrik testler kullanılmıştır. Verilerin analizinde, Kruskal Wallis analizi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Kruskal Wallis analizi ile elde edilen p değerinin anlamlı bulunduğu durumlarda, farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Veriler .05 anlamlılık düzeyinde test edilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerinin iş doyumu, motivasyon, bağlılık ve kabullenme alt boyutlarında yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri tüm alt boyutlarda cinsiyet, medeni hal ve çalışmakta oldukları okullarındaki hizmet süresi değişkenlerine göre farklılaşmazken, kıdem ve mezuniyet durumu değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Tüm alt boyutlarda kıdem arttıkça sosyalleşme düzeyi artmakta, eğitim seviyesi arttıkça sosyalleşme düzeyi azalmaktadır. Öğretmenlerin sosyalleşme düzeyleri branş değişkenine göre, iş doyumu, motivasyon ve kabullenme boyutlarında sınıf öğretmenleri lehine anlamlı düzeyde farklılık gösterirken, bağlılık boyutunda farklılık göstermemektedir. Araştırmada elde edilen bulgular ve yorumlar ışığında, araştırmacılara ve eğitimcilere yönelik öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Örgütsel Sosyalleşme, İş Doyumu, Motivasyon, Örgütsel Bağlılık, Kabullenme

In this study, the organizational socializational levels of primary school teachers have been examined.The population of the study consists of 3717 teachers working in 115 primary schools at the five different districts in Centre of Denizli. The sample of the study consists of 364 teachers who were chosen from these districts by proportional stratified sampling method. In the study `Organizational Socialization Scale` developed by Kartal (2003) and a form prepared for determining the personal characteristics of the teachers were used in order to collect data.For analyzing data, firstly Kolmogorov-Smirnov test was used to test whether the sample had normal distribution for the organizational socializational levels of primary school teachers. According to test results, it has been seen that the obtained data didn't have normal distribution. So, nonparametric tests, Kruskal Wallis analysis and Mann-Whitney U test, were used to analyze the data. The sources of the differences were tested with employing Mann-Whitney U test. The significance level is determined as 0.05.According to the results of the study, it was observed that, the organizational socializational levels of primary school teachers were higher in the subscales of job satisfaction, motivation, organizational commitment and acceptance. The organizational socializational levels of primary school teachers were not differentiated in accordance with gender, marital status and period of service but seniority and graduation. In all subscales the level of socialization increases when seniority increases, the level of socialization decreases when the level of education increases. While job satisfaction, motivation and acceptance which is the subscale of the organizational socialization is differentiated significantly in favor of class teachers according to branch, organizational commitment is not differentiated in according to the organizational socialization.In the implications of the findings and comments, some recommendations for educators and researchers have been proposed.Key Words: Organizational socialization, job satisfaction, motivation, organizational commitment, acceptance