Sağlık harcamaları ve yatırımlarının makroekonomik göstergelerle ilişkisi üzerine bir değerlendirme

Abstract

Toplumun sağlık seviyesi sosyal ve ekonomik kalkınmanın önemli belirleyicilerindendir. Bu sebeple sağlık hizmetleri insan ve toplum için öncelikli hizmetlerden birisini oluşturmaktadır. Devletler toplumların refah düzeylerine katkı sağlayabilmek için sağlık harcamaları ve sağlık yatırımları yapmaktadır. Sağlık yatırım ve harcamaları ülkeler için sadece toplumsal düzeyde değil ekonomik düzeyde de büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada sağlık sektörü, sağlık yatırımları ve harcamaları hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra Türkiye'de ait 1980 öncesi ve sonrası dönemde, kamu ile özel sektör tarafından gerçekleştirilen sağlık yatırımları ve harcamaları açıklanmıştır.Bu tez çalışmasının amacı farklı sağlık sistemleri uygulayan seçilmiş ülkelerdeki 2000-2016 yıllarına ait sağlık yatırım ve harcamalar ile makroekonomik göstergeler arasındaki etkileşimin istatistiksel yöntemlerle incelenmesidir. Türkiye, Fransa, Kanada, ABD, Birleşik Krallık ve Şili' ye ait işsizlik, cari denge/GYSİH, enflasyon ve büyüme değişkenleri makroekonomik göstergeler olarak ele alınmıştır. Çalışmaya ait veriler OECD ve World HealthOrganization- Global Health Expenditure Database'den alınarak oluşturulmuştur.Araştırma sonucunda, sağlık harcamaları/GSYİH'nin; enflasyon ile arasında negatif, cari dengeyle de pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyona sahip olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan, sağlık yatırımları/GSYİH oranı ile büyüme, enflasyon ve işsizlik değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir korelasyon olduğu görülmüştür.Anahtar Sözcükler: Sağlık Yatırımları, Sağlık Harcamaları

The health level of a society is one of the important determinants of social and economic development. Hence, healthcare services are among the primary services for people and society. States tend to make health expenditures and health investments in order to contribute to the welfare of society. Health investments and expenditures are of great importance for countries not only at the social level but also at the economic level. This study presents information about the health sector, health investments and expenditures. After that, health expenditures and investments that were realized by both the public and private sector for the periods before and after 1980 in Turkey are explained.The aim of this thesis study is to evaluate the interaction between health investments and expenditures with the macroeconomic indicators in the selected countries having different health systems for the period of 2000-2016. The variables of unemployment, current account balance/GDP, inflation and growth are taken into account as macroeconomic indicators for Turkey, France, Canada, USA, United Kingdom and Chile. The data of the study were obtained from OECD and World Health Organization-Global Health Expenditure Database.As a result, it is determined that health expenditures/GDP has a negative and statistically significant correlation with inflation and a positive correlation with current account balance. On the other hand, there is a statistically significant and negative correlation between the health investments / GDP ratio and the variables of growth, inflation and unemployment.Keywords: Health Investments, Health Expenditures