Üçüncül sektör kuruluşlarından olan vakıfların ekonomi üzerindeki etkileri ve finansal işlemlerine yönelik muhasebe uygulamaları

Abstract

Günümüzde ülke ekonomisine yön veren kamu ve özel sektör ile birlikte üçüncül bir sektör olarak sivil toplum kuruluşları bulunmaktadır. Dünyada yaşanan siyasal, toplumsal ve ekonomik gelişmelerin etkisiyle kamu ve özel sektör ile birlikte sivil toplum kuruluşları da hızla gelişme göstermektedir. Başlangıcı İslamiyet öncesine dayanan ve topluma karşılıksız hizmet sunma amacı olan, toplum hayatına ve ülke ekonomisine birçok faydası bulunan sivil toplum kuruluşlarından biri de vakıflardır. Vakıflar geçmişten günümüze kadar farklı alanlarda sosyal, kültürel ve ekonomik hizmetler sunmaktadırlar. Bu hizmetler başlangıçta tamamen hayır amaçlı olarak sunulurken, zamanla ekonomik, sosyal ve siyasi etkilerle değişikliğe uğramıştır. Vakıflar, amaçlarını gerçekleştirebilmek için iktisadi işletmeler kurarak ticari, sınai ve zirai alanlarda faaliyet göstermektedirler. Böylece ekonominin gelişmesine de önemli katkılar sağlamışlardır. Vakıfların bu faaliyetleri yürütürlerken bazı vergisel yükümlülükleri yerine getirme zorunlulukları ortaya çıkmıştır. Vakıflarda vergisel yükümlülükleri yerine getirme konusunda diğer işletmelerden farklı olarak bazı muafiyet ve istisnalar görülmektedir. Muafiyet ve istisnalardan dolayı vakıfların iyi bir denetim sistemine sahip olması gerekmektedir. Aynı zamanda faaliyetlerinin kuruluş amaçlarına uygun olabilmesi ve denetimin kolaylaştırılması için iyi bir muhasebe sistemine de ihtiyaç vardır. Hayır amacına yönelik kuruluşlardan olduğu için vakıflarda uygulanan muhasebe sistemi diğer ticari işletmelerden biraz farklılık arz etmektedir.Anahtar Kelimeler: Vakıf, Hayır Kuruluşu, Vakıflarda Vergilendirme, Vakıfların Muhasebe Düzeni

Today, there are non-governmental organizations as a tertiary sector together with the public and private sectors that shape the country's economy. As a result of the political, social and economic developments in the world, public and private sectors as well as non-governmental organizations are developing rapidly. One of the non-governmental organizations, whose origins are based on pre-Islamic time and which aims to provide unrequited services to the society and has many benefits to the life of the society and the economy of the country, is foundations. Foundations provide social, cultural and economic services in different fields from past to present. While these services were initially established for purely charitable purposes, they changed over time for economic, social and political reasons. In order to realize their goals, foundations establish economic enterprises and operate in commercial, industrial and agricultural fields. Thus, they have made important contributions to the development of the economy. While foundations provide their economic development, they have to fulfill some tax obligations due to their presence in the national economy. Unlike other enterprises, foundations have some exemptions and exceptions in fulfilling the tax obligations. Due to these exemptions and exceptions, foundations need to have a good audit system. There is also a need for a good accounting system to ensure that its activities are appropriate to the objectives of the organization and to facilitate audit. Since the foundations are charitable organizations, the accounting system applied in foundations differs from other commercial enterprises.Keywords: Foundation, Charitable Foundation, Taxation in Foundations, Accounting System of Foundations