Büyük Ortadoğu Projesi ve Arap Baharı

Abstract

21. yüzyılın en önemli olaylarından biri, 11 Eylül 2001'de ABD'de İkiz Kuleler olarak adlandırılan Dünya Ticaret Merkezi'nin kuzey ve güney kuleleri ile Savunma Bakanlığı (Pentagon)'na gerçekleştirilen küresel terör eylemidir. Bu eylem birçok olayın başlangıcı olacaktı. İlk olarak Afganistan ve Irak'a saldırı düzenlenmesi, sonrasında ise ne zaman sonlanacağı öngörülemeyen Arap Baharı sürecinin başlaması bunun bir göstergesidir. Demokrasinin seyrinin Ortadoğu'ya doğru çevrilmesi olarak dünya kamuoyuna lanse edilen bu süreç, milyonlarca insanın hayatını değiştiren bir süreç olarak tarihin sayfalarında yerini alacaktı.Amerika Birleşik Devletleri'ne düzenlenen terör saldırılarından sonra terörizmin küresel bir boyut kazandığı ve bununla bir an önce mücadele edilmesi gerektiği tezinden hareketle başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere sonradan da birçok emperyal aktörün rol almasıyla Ortadoğu olarak adlandırılan bölgede çalışmalar/çatışmalar başlamıştır. Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) olarak kavramlaştırılan ve resmi anlamda hiçbir belgesi olmadan uygulamaya konulan bu proje, Afganistan ve Irak'ın işgali başladıktan sonra amaç/kapsam değişikliğine gidilmiş ve bölgede yer alan devletlerin yönetim şekillerine müdahale ve sınır değişikliklerini de kapsayacak şekilde revize edilmiştir.Ekonomik yoksulluk, sosyal yoksunluk ve işsizlik gibi temel nedenler, Ortadoğu coğrafyasında yer alan devletlerde, farklı eylemsellik biçimleri ile ortaya çıkan/çıkarılan gösteriler sonucunda meydana gelen olaylar dizisi, Batılı devletler tarafından Arap Baharı olarak adlandırılan süreci başlatmıştır. Tunus, Mısır, Libya, Yemen gibi birçok devlette yönetim kademelerinde köklü değişikliklerin yaşandığı bu süreç, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer emperyal batılı devletlerin demokrasiyi bu bölgede egemen kılma amaçlarının gerçekleşmesi için gerekli olan bir süreç olarak ifade edilmiştir.Demokrasinin Ortadoğu devletlerine egemen kılınması olarak lanse edilen bu süreçte, birçok ülkede insan hak ve özgürlüklerin elde edilmesi kapsamında kitlesel ölçekli can kayıpları yaşanmış ve bu durum hiçbir büyük devlet tarafından engellenmemiştir. Sadece Libya'da olayların daha da büyümesini engellemek adına NATO devreye sokulmuş ve müdahale gerçekleşmiştir. Bu müdahale sonucunda Libya lideri Kaddafi linç edilerek öldürülmüş ve Libya fiilen bölünmüştür. Sonrasında ise özellikle Suriye'de benzer durumların yaşanmasına rağmen, emperyal aktörler sadece ulusal çıkarları doğrultusunda hareket etmiş, bu ülkede yakılan bölünme ve parçalanma ateşi halen devam etmektedir.Arap Baharı sürecinde bölgesel anlamda aktif bir şekilde söz sahibi olup yönetim kadrolarında istediği kişi ya da grubu destekleyen Amerika Birleşik Devletleri, Rusya ve diğer batılı ülkeler; görünürde insan hak ve özgürlüklerini destekleyen ve demokratik yönetimlerin egemen olmasını isteme söylemlerinden vazgeçmemişlerdir.Bölge halkları açısından, insan hak ve özgürlüklerin gelişmişlik düzeyine bağlı olarak, eşit bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacı ile başlatılan sürecin ne zaman sonlanacağı ve aslında huzuru ve refahı bekleyenlerin ne zaman tam olarak rahatlayacağı büyük bir merak konusudur.Anahtar Kelimeler: Ortadoğu, Arap Baharı, demokrasi

The Global terrorist attacks at Twin Towers, named for World Trade Center, and Pentagon the Ministry of Defense, are the most important events occurred in the 21st century. These two would start many other events. Attacks at Afghanistan and Iraq and the Arab Spring those end is unpredictable were first signs of them. These events introduced as democracy moving to Middle East would take a significant place in history changing millions of lives.By starting the hypothesis on terrorism is something global must be intervened after attacks in the US, many studies and conflicts start in the region called Middle East led by US and many imperialist actors. The project was run under title of Greater Middle East Initiative and based on no official documents was changed by purpose and extent after starting with invasion at Afghanistan and Iraq, it was revised to include interventions on regimes and border changes affecting countries located in this region.The Arab Spring was run by Western governments based on chain of events exposed in different actuality forms due to economic and social poverty and unemployment in countries located in Middle East region. The USA and other imperialist Western government introduced this process as required to make democracy sovereign in Tunisia, Egypt, Libya and Yemen where fundamental changes occurred in administration of these countries.In this process introduced as making democracy sovereign in Middle East governments, lives and rights and freedoms of many people have been lost in many countries. Moreover, these losses were not blocked by any other governments. Only Libya was where NATO intervened for blocking things get greater. Kaddafi was lynched and murdered by this intervention and Libya was bodily divided. After that, imperialist actors only intervened due to their national benefits even though similar events occurred especially in Syria where these events still haven't come to an end.Russia, the USA and other western countries haven't given up on their pronunciation supporting people rights and freedom nominally during the Arab Spring process regionally have voice on supporting their favorite person or group on administrations of these countries.It is still wondered that the process started rights to be used equally and those end is never known for habitants of the region wish to have an actual peace and happiness by region publics.Keywords: Middle East, Arab Spring, democracy