Basketbola özgü oyunlarda geribildirim sıklığının akut - kronik etkileri

Abstract

Bu çalışmanın birinci amacı, basketbola özgü oyunlarda (BÖO) farklı sıklıklarda verilen antrenör geribildiriminin, fizyolojik etkiler, algılanan zorluk derecesi (AZD) ve oyun performansı üzerine akut etkisi olup olmadığını tespit etmektir. İkinci amacı ise farklı sıklıklarda antrenör geribildirimi verilerek oynatılan BÖO'ların bazı motorik özellikler ve motivasyon üzerine kronik etkisi olup olmadığını tespit etmektir. Çalışmaya bir bölgesel lig basketbol takımında oynayan 18 basketbolcu gönüllü olarak katılmıştır. Basketbolculara ilk hafta aktif sıçrama ve skuat sıçrama testi, 10-20m sürat testi, çeviklik testi, tekrarlı sprint testi ve Yo-yo (Seviye-1) testleri uygulanmıştır. Ayrıca geribildirimin sporcuların öz-belirleme motivasyonu ve kendini fiziksel tanımlama düzeylerinde değişiklik yaratıp yaratmadığını yordayabilmek için sporculara Sporda Güdülenme Ölçeği (SGÖ) ve Kendini Fiziksel Tanımlama Envanteri (KFTE) uygulanmıştır. Akut etkinin incelenmesi için basketbolcular, farklı sıklıklarda geribildirim alacak şekilde oluşturulmuş üç farklı geribildirim (15sn, 30sn ve 60sn) grubuna sırasıyla katılarak tam sahada üçe üç oyuncu sayısı ile üç dk, dört set BÖO oynamışlardır. Her set sonunda AZD ve laktik asit (LA) cevapları ve kalp atım hızları (KAH) belirlenmiştir. BÖO'lar video kamera ile kaydedilmiştir. Ardından kronik etkinin incelenmesi için basketbolcular, farklı geribildirim sıklıklarına göre oluşturulmuş gruplarda dört hafta boyunca haftada iki gün BÖO oynamışlardır. Dört hafta sonunda tüm testler tekrar edilmiştir. Verilerin analizinde Shapiro-Wilk normallik testi, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, tek yönlü varyans analizi, bağımlı gruplarda t testi kullanılmıştır. Performans parametreleri açısından geribildirim sıklığından bağımsız olarak ön ve son test sonuçları karşılaştırıldığında, basketbolcuların skuat sıçrama, tekrarlı sprint toplam süre, tekrarlı sprint performans düşüşü ve Yo-yo performansları anlamlı düzeyde artmış, kendini fiziksel tanımlama ve öz-belirleme motivasyonunda fark görülmemiştir. Geribildirim sıklığına göre oluşturulmuş deney gruplarının ön ve son testleri karşılaştırıldığında, 60sn geribildirim grubunun 10m sürat performansları, 30sn geribildirim grubunun skuat sıçrama performansları, 30sn ve 60sn geribildirim alan grupların tekrarlı sprint performansları ve tüm geribildirim gruplarının Yo-yo performansları anlamlı düzeyde artmıştır. BÖO sırasında KAH, LA, AZD ve oyun performansı 15sn, 30sn ve 60sn sıklıklarında verilen antrenör geribildiriminden etkilenmemiştir. Araştırma sonuçlarından elde edilen Yo-yo performansı ve fizyolojik cevaplar göz önüne alındığında antrenörlere, geleneksel koşu antrenmanlarına bir alternatif olarak BÖO'lar önerilmektedir. Bununla birlikte anaerobik güç ve kapasitenin geliştirilmesinde antrenörler tarafından BÖO'ların yüksek şiddetli interval antrenmanlar yerine kullanılması önerilmektedir. Ayrıca antrenörlerin BÖO'lar sırasında basketbolculara dakikada dört geribildirimin üzerindeki bir sıklıkta geribildirim vermek için çaba sarf etmemeleri önerilmektedir.

The first aim of this study was to determine whether the feedback given to the coach at different frequency in basketball-specific training (BSG) had an acute effect on physiological effects, ratio of perceived exertion (RPE) and game performance. The second objective is to determine whether BSGs played with different frequency of coach feedback have a chronic effect on some motoric features and motivation. Eighteen basketball players from a regional league basketball team participated voluntarily. Eighteen basketball players from a regional league basketball team participated voluntarily. Active jump and squat jump test, 10-20m speed test, agility test, repeated sprint test and Yo-yo (Level-1) tests were applied to the players in the first week. In addition, the Sports Motivation Scale (SMS) and Physical Self-Description Questionnaire (PSDQ) were administered to athletes to predict whether feedback could change athletes' self-determination motivation and self-description levels. In order to investigate the acute effect, basketball players participated in three different feedback groups, which were formed to receive feedback at different frequencies (15s, 30s and 60s), and they played three sets of three minutes and four sets of BSGs with three to three players on the full court. At the end of each set, RPE and lactic acid (LA) responses and heart rate (HR) were determined. BSGs were recorded with a video camera. Then, in order to investigate the chronic effect, basketball players played BSG twice a week for four weeks in groups formed according to different frequency of feedback. After four weeks, all tests were repeated. In the analysis of the data, Shapiro-Wilk normality test, variance analysis in repeated measures, one-way analysis of variance and t test in dependent groups were compared. Basketball players' squat jump, repeated sprint total time, repeated sprint performance decline, and Yo-yo performances were significantly increased. There was no difference in Self-description and self-determination motivation. When the pretest and posttest tests of the experimental groups formed according to the frequency of feedback, the 10m speed performances of the 60s group, the squat jump performances of the 30s group, the repeated sprint performances of the 30s and 60s feedback groups, and the repetitive sprint performances were significantly higher. As a result, HR, LA, RPE and BSG were not affected by the trainer feedback given at 15s, 30s and 60s frequencies. When the Yo-yo performance and physiological responses obtained from the research results are taken into consideration, coaches are recommended as an alternative to traditional running training. However, in the development of anaerobic power and capacity, coaches are recommended to use BSGs instead of high intensity interval training. Basketball coaches are also recommended not to make an effort to provide feedback more frequently than four times per minute for their players.