Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yaşayan nörolojik özürlü bireylerin ev güvenliğinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan nörolojik özürlü bireylerin yaşam alanlarının güvenlik durumlarını ve risklerini saptamak amacıyla planlanmıştır.Araştırmaya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan, Serebrovasküler Olay (SVO; n=28), Parkinson Hastalığı (PH; n=6), Multipl Sklerozis (MS; n=5), Spinal Kord Yaralanması (SKY; n=11) olan, toplam 50 hasta alınmıştır. Katılımcıların yaş ve hastalık süresi ortalaması sırasıyla 59.50±16.ve 6.46±8.09 yıldır (min: 1, maks:40). Katılımcıların özür düzeyleri Modifiye Rankin Skalası, Modifiye Hoehn Yahr Skalası, Genişletilmiş Özürlülük Durum Ölçeği ve Amerikan Spinal Yaralanma Derneği Skoru kullanılarak belirlenmiştir. Katılımcıların ev güvenlik durumu Ev Güvenlik Kontrol Listesi (EGKL) ile değerlendirilmiştir. Ayrıca katılımcıların yaşam şekli ve ev durumu ile ilgili diğer bilgileri de kaydedilmiştir.Olguların toplam EGKL ortalama puanlar 19.10±5.59'dir. EGKL sonuçlarına göre, 40 (%80) katılımcının evi `tehlikeli`, 10 (%20) katılımcının evi `iyi` olarak bulunmuştur. Hiçbir ev güvenlik açısından `mükemmel` olarak bulunmamıştır. Hastaların %42'sinde en az 1 kez düşme hikâyesi bulunmaktadır. Düşme hikâyesi ile EGKL puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Hastaların % 30'u yardımcı cihaz kullanmaktadır fakat yardımcı cihaz kullanımı EGKL puanlarını etkilememektedir (p>0.05). EGKL toplam puanı SVO'lu hastalarda diğer hasta gruplara göre yüksek bulunmuştur (p<0.05). Araştırmaya katılan SKY'lı hastalarının ev işleri alt boyutundan aldıkları EGKL puanları SVO, PH, MS hastalarına göre daha yüksektir (p<0.05). SVO'lu hastaların ev dışı ve bahçe alt boyutu puanları daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Bu araştırmadan elde ettiğimiz sonuçlar Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde yaşayan nörolojik özürlü bireylerin ev güvenliklerinin çok yetersiz ve tehlikeli olduğunu göstermiştir. Nörolojik özürlü bireylerin ev kazaları ile oluşabilecek ikincil problemleri düzenli ev değerlendirmeleri ve yapılacak gerekli modifikasyonlarla kolaylıkla önlenebilir. Bu bakımdan çalışmamızın sonuçları, nörolojik özürlü bireylerin ev güvenliğine katkı sağlayacak yeni çalışmalara temel oluşturacak niteliktedir. Anahtar Kelimeler: Nörolojik Özür, Özürlü Yaşamı, Yaşam Ortamı, Ev Güvenliği

This study aims to detect the status of safety in living environment of individuals from Turhish Republic of Northern Cyprus who has neurological disability and its risks. The research was conducted with 50 participants with Cerebrovascular Disease (CVD; n=28), Parkinson's Disease (PH; n=6), Multiple Sclerosis (MS;n=5) and Spinal Cord Injury (SCI; n=11). The mean of age and disease duration of patients were 59.50±16 and 6.46±8.09 years. (min:1, max:40) Modified Ranking Scale, Modified Hoehn Yahr Scale, Expanded Disability Status Scale and American Spinal Injury Association were used to determine the level of disability. Participants' home safety status was analysed by using Home Safety Check List (HSCL). The additional information about living style and home status of the participants was also recorded. Total HSCL mean score was 19.10±5.59. According to results of the HSCL, 40 (80%) participants' home was found to be 'hazardous' and 10 (20%) participants' home was 'good'. None of the houses in this study was considered to be 'excellent'. Totally 42% of the patients had a history of falling at least 1 times. There was no difference between the falling and HSCL scores (p>0.05). Thirty percent of the patients used assistive ambulatory devices, however, assistive ambulatory devices did not any effect on the HSCL scores (p>0.05). HSCL total scores were found high in patients with CVD, compared to other patient groups (p<0.05). Patient with SCI housekeeping scores were higher than the CVD, PH and MS (p<0.05). Outdoor areas sub-dimension scores were higher in patients with CVD (p<0.05).The results gathered from this study in Turhish Republic of Northern Cyprus have shown that house safety of the participants with neuorological disability is inadequate and highly dangerous. Secondary problems which might occure from home accidents, can be easily avoided with regular house assesments and necessary modifications. Therefore, this study can be used as a base for new studies about home safety of individuals with neurological disability.Key Words: Neurological Disability, Disability Life, Living Environment, Home Environment