Song and stage, gender and nation: The emergence of kanto in late Ottoman İstanbul

Abstract

Bu tez, 1880'lerin başında İstanbul'da gelişen, taşlamalı sözler, mizahi şarkılar, veerotik danslar ile karakterize edilmiş Türkçe bir müzikal tiyatro ve dans türü olan `kanto`üzerine yoğunlaşmaktadır. Çalışma bilhassa, II. Abdülhamit döneminde (1876-1909)sıklıkla rastlanan sosyal, siyasal ve erotik temalı kanto müzikallerine odaklanmaktadır.Daha önce yapılan çalışmaların aksine bu çalışmada kanto, batılı kabaretiyatrosunun Osmanlı zevklerine adapte edilmiş bir uyarlaması olarak ele alınmamaktadır.Bilakis, kantonun çok dilli, çok kültürlü kozmopolit Osmanlı dünyasını doğrudan yansıtan,orjinal bir forma sahip, genç-şehirli alt kültür gruplarına hitap eden bir tür olarak geliştiğiniortaya koymayı amaçlamaktadır. Dahası, çalışma kantoyu, zengin, Osmanlı hicivgeleneğine dahil etmekte, hetero-normalizasyon ve uluslaşma sürecinin tesiri altındageliştiğini öne sürmektedir.Tezin birinci bölümünde, kantonun kültürel sınırları genişçe çizilmekte, kantosanatçıları ve seyircileri, sınıf, cinsiyet, yaş ve etnik köken kategorilerine göre analizedilmektedir. Mesela, çoğunlukla Rum ve Ermeni kadınlardan oluşan kanto şarkıcıları,hem kendi etnik kimliklerinin bilincinde, hem de oyun tarzları, sahne performansları ileözlerinde Osmanlıydılar. İkinci bölümde kanto, erotik içerikli Osmanlı raksının tekamülüile seyreden uzun soluklu bir hetero-normalizasyon sürecinin kültürel sonucu olarak elealınmaktadır. Son bölümde ise milliyetçi ve oryantalist söylemin kanto tiyatrosundaki etniktiplemeler, özellikle Çingene (Roman) ve Acem (İranlı) betimlemeler, üzerindeki etkileritartışılmıştır. Nihayet bu çalışma, kanto kültürünün, son dönem Osmanlı toplumundasosyal kent hayatının kozmopolit karakteri ile nasıl iç içe geçtiğine dair kapsamlı bir analizsunmayı hedeflemektedir. Nitekim, tüm intibak ve ihya girişimlerine rağmen kanto kültürü,milli bir devlet olan Türkiye Cumhuriyeti'nde giderek önemini yitirmiştir.

This thesis aims to explore the formative period of kanto, a genre of Turkish languagemusical theatre and dance which arose in Istanbul during the early 1880s, and wascharacterized by short, humorous songs of satirical or erotic nature. In particular, this thesisexamines kanto theatre as emblematic of the social, political and sexual discoursesprevalent during the reign of Sultan Abdülhamid II (r. 1876-1909).In contrast to earlier studies, kanto is understood here not simply as a syntheticgenre of performance adapting Western cabaret to Ottoman tastes. Instead, this thesis aimsto show that kanto was, in its original form, the product of an urban youth subculture whichdirectly reflected the cosmopolitan and multiethnic setting from which it arose.Furthermore, this thesis places kanto within the rich Ottoman tradition of satirical theatre,albeit influenced by continuing processes of heteronormalization and national redefinition.In the first chapter of this thesis, the broad contours of late Ottoman kanto cultureare outlined, with kanto performers and their audiences analyzed according to categories ofclass, gender, ethnicity and age. Kanto singers, predominantly Greek and Armenianwomen, were both conscious of their own identities and yet also quintessentially Ottomanin their performative styles and stage characters. In the second chapter, kanto is examinedas the final cultural product of a long process of Ottoman heteronormalization, which istraced through the evolution of Ottoman erotic dance. In the last chapter, the effects ofnationalist and orientalist discourse on the representations of ethnic types in kanto theatreare discussed, with a particular focus on depictions of Roma and Iranians. Ultimately, thisthesis aims to offer a comprehensive understanding of how kanto culture was intertwinedwith the cosmopolitan character of late Ottoman urban social life. This connection wouldmake the performance of early kanto increasingly untenable in the era of nationalist TurkishRepublic, despite several attempts at adaptation and revival.