Şiir odaklı destekleyici eğitim programının okul öncesi dönemi çocuklarının fonolojik farkındalıklarına etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı okul öncesi dönemdeki çocuklara yönelik hazırlanan Şiir Odaklı Destekleyici Eğitim Programının (ŞODEP) çocukların fonolojik farkındalık becerileri üzerindeki etkisini incelemektir. Okul öncesi çağındaki çocukların fonolojik farkındalıklarını desteklemek için ses farkındalığı, ritmik söyleyiş ve ses oyunları kullanılarak şiir destekli bir eğitim programı geliştirilmiştir. ŞODEP'in etkinlik planları, fonolojik farkındalık becerilerini içeren sözcük farkındalığı, hece farkındalığı, uyak farkındalığı ve ses farkındalığı aşamalarını kapsamaktadır. Etkinlikler oluşturulurken, çocukların daha aktif katılabileceği oyun temelli etkinliklerin oluşturulmasına ve küçük gruplar şeklinde örgütlenmeye özen gösterilmiştir. Araştırmada, öntest - sontest kontrol gruplu yarı deneysel desende çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2017-2018 öğretim yılının bahar döneminde Denizli il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokullar bünyesindeki anasınıfları arasından kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanarak belirlenen; bir anasınıfı deney grubunu, bir başka anasınıfı da kontrol grubunu oluşturmuştur. Deney grubunda 15, kontrol grubunda 15 olmak üzere toplam 30 çocuk araştırmaya katılmıştır. Veri toplama aracı olarak `Genel Bilgi Formu` ve `Yangın Erdoğan Erdoğan Fonolojik Farkındalık Ölçeği` (YEEFFÖ) kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarına öntest uygulandıktan sonra deney grubundaki çocuklara araştırmacı tarafından sekiz hafta boyunca, haftada üç gün birer saatlik oturumlar şeklinde ŞODEP uygulanmıştır. Çocukların öntest - sontest ve kalıcılık testi fonolojik farkındalık toplam puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını incelemek amacıyla SPSS 23.00 yardımıyla bulgular karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda deney grubunun kontrol grubuna göre hem fonolojik farkındalık toplam puan hem de ölçeğin tüm alt boyutlarında anlamlı düzeyde bir farklılık gösterdiği görülmüştür. Bu sonuç Şiir Odaklı Destekleyici Eğitim Programının etkinliklerinin fonolojik farkındalık becerilerini geliştirmede etkili olduğunu göstermektedir.

The aim of this study is to investigate the effects of the Poetry Focused Supporting Education Program (PFSEP) on phonological awareness skills of pre-school children. In order to support the phonological awareness of pre-school children, a poetry-supported educational program (PFSEP) was developed. The activities of PFSEP included the components of phonological awareness which are word awareness, syllable awareness, rhyme awareness and phoneme awareness, and activities were formed by giving attention to the difficulties of all these components. While the activities were being organized, it was taken care to create play-based activities that children can participate more actively and to organize them in small groups. In the study, quasi-experimental design with pretest-posttest control group was studied. `General Demographic Form` and `Yangın Erdogan Erdoğan Phonological Awareness Scale` (YEEPAS) were used as data collection tools. Children in the control group did not participate in any specific program. After the pretest was applied to children in the experimental and control groups, PFSEP was implemented to experimental group children by the researcher. The study group was selected among the pre-school education institutions attended by the Ministry of National Education, in the spring semester of 2017-2018 academic year. Totally 32 children who were 60-72 months olds participated in the study. The program implemented throughout eight weeks, three days in a week and almost one and half hours in a day. At the end of the implementation, posttest was applied to the both experimental and control group. After one month, permanence test was applied to the experimental group. As a result of the research, it was found that the experimental group showed a significant difference in both the phonological awareness total score and all subscales of the scale compared to the control group. Based on these results it can be said that Poetry Focused Supporting Education Program was effective to develop preschool children's phonological awareness skills.