Çeşitli metin biçimleri ve farklı bilişsel düzeylere yönelik sorularla yapılandırılmış okuma eğitiminin okuduğunu anlamaya etkisi

Abstract

OECD tarafından uygulanan Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Sınavı'nda (PISA) metin biçimi olarak sürekli, süreksiz metinler ve ikisini de içeren karışık ve çoklu metinler karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca PISA' da metne yaklaşım olarak bilgiye ulaşma ve bilgiyi hatırlama, bilgileri bir araya getirme ve yorumlama, kendi düşüncelerini yansıtma ve değerlendirme vardır. Bu çalışmada sürekli, süreksiz, karışık ve çoklu metinlerle yapılandırılmış aynı zamanda metne yaklaşım olarak üç kategoriye ayrılmış sorular kullanılarak yapılan okuma eğitimin okuduğunu anlamaya etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Çalışmada zayıf deneysel desenlerden statik grup öntest sontest deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu Antalya ili, Döşemealtı ilçesinde altı ortaokulda öğrenim gören sekizinci sınıf öğrencilerinden oluşturulmuştur. Soruların güçlük, geçerlik, güvenirlik ve ayırtedicilik düzeyleri 170 öğrencinin katıldığı pilot uygulama ile belirlenmiştir. Pilot uygulamanın ardından başka bir ortaokulda sekizinci sınıfta öğrenim gören 24 öğrenciden deney grubu oluşturulmuştur. Aynı okulda öğrenim gören 24 sekizinci sınıf öğrencisinden ise kontrol grubu oluşturulmuştur. Araştırmacı tarafından hazırlanan seçenekli, açık uçlu, kapalı uçlu ve kısa yanıtlı 40 soru her iki gruba öntest olarak yöneltilmiştir. Ardından sekiz hafta süren okuma eğitimi verilmiştir. Okuma eğitiminde sürekli, süreksiz, karışık ve çoklu metinler kullanılmıştır. Bu metinlerden hareketle metne yaklaşım düzeylerine göre sorular hazırlanarak öğrencilere yazılı olarak yöneltilmiştir. Sekiz hafta sonunda deney ve kontrol gruplarına sontest uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılmış, yapılan istatistik çalışmaları sonucu deney grubu lehine anlamlı farklar bulunmuştur. Çeşitli metin biçimleri ve farklı bilişsel düzeylere yönelik sorularla yapılandırılan okuma eğitiminin okuduğunu anlamaya olumlu etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar sözcükler: okuduğunu anlama, metin biçimleri, metne yaklaşım

In the Programme for International Student Assessment (PISA) applied by the OECD, we encounter with the text formats as continuous and noncontinuous texts, as well as mixed and multiple texts containing both formats. Also, as an approach to text, PISA involves access to information and remembering the information, gathering and interpreting information, reflecting and assessing one's own ideas. This study aims to determine the effect on reading comprehension, of the reading training that was structured with continuous, noncontinuous, mixed and multiple texts and held by using three categories of questions in terms of approaching to text. In the study, static group pre-test and post-test experimental patterns, among weak experimental patterns, were used. The study group consisted of eighth grade students studying in six secondary schools in Döşemealtı District of Antalya Province. The difficulty, validity, reliability and discrimination levels of the questions were determined by a pilot application involving 170 students. After the pilot application, an experimental group was formed by 24 secondary school students in eighth grade in another secondary school. A control group was formed by 24 eighth grade students in the same school. The 40 questions prepared by the researcher, some of which have options, some are open-ended, some are closed-ended and some are short-answered have been applied to both groups as a pretest. Then, eight weeks of reading training was assigned. Continuous, noncontinuous, mixed and multiple texts were used in reading training. Based on these texts, questions were prepared according to approach to the text in print. At the end of the eight-week period, a posttest was applied to both the experimental and control groups. The data obtained at the end of the research were transferred to computer media; significant differences were found in favour of the experimental group as a result of the statistical studies made. It was concluded that a reading training structured with questions with different cognitive levels with continuous, noncontinuous, mixed and multiple texts have a positive effect on reading comprehension.Keywords: reading comprehension, text formats, approach to text