Bitkilerde antitumoral antibiyotiklerin sitolojik etkileri

Abstract

ÖZET BİTKİLERDE ANTİTUMORAL ANTİBİYOTİKLERİN SİTOLOJİK ETKİLERİ Antitumoral antibiyotik, Actinomisin D' nin arpada (Hordeum vulgare ev. Efes) tohum çimlenmesi, kök uzaması, mitotik indeks ve kromozom davranışları üzerindeki etkileri çalışılmıştır. Bu çalışmada Act D' nin farklı iki konsantrasyonu kullanılmıştır. Ön deney testleri 48. saatte 50 ug / ml Act D' nin mitozu engellemek için gerekli olduğunu, 5 ug / ml Act D' nin de mitotik indeksi kontrole göre yaklaşık olarak %50 düşürdüğünü göstermiştir. Tohum çimlenmesi Act D' nin bu konsantrasyonlarından önemli derecede etkilenmemiştir. 48 saat sonra boylan 1.5 cm' e ulaşan köklerin uçlarından yaklaşık 0.5 cm kesilerek, hemen asetik asit + alkolde (1:3 v/v) 24 saat fikse edilmiştir. Kökler %70' lik etil alkole alınıp +4°C de depolanmıştır. Bazı kök uçlarından, ezme preparat yapılırken, bazı kök uçları histolojik çalışma için parafine gömülerek ayrılmıştır. Çimlenmeden sonraki 72. saatte Act D uygulanmış kök uçlarında bazı morfolojik bozukluklar meydana gelmiştir. Ezme preparatlarda mikronukleus oluşumu, iki yada üç nukleuslu hücreler, kromozom köprüleri, metafaz plağındaki kromozomlarda yapışma gibi mitotik sapmaların değişik tipleri de gözlenmiştir. Bundan başka nukleusta vakuol oluşumu ve çok kutuplu anafazda vardır. Özetle arpada iki konsantrasyonda da Act D kök uzamasında, mitotik bölünme sıklığında ve kromozom davranışında olumsuz etki göstermiştir. Temmuz/2004 Ayşen YUMURTACI iv

SUMMARY CYTOLOGICAL EFFECTS OF ANTITUMORAL ANTIBIOTICS ON PLANTS The effects of Act D, an antitumoral antibiotic, on seed germination, root elongation, mitotic index and chromosomal behaviour were studied on barley (Hordeum vulgare ev. Efes). Two different concentrations of Act D were used in this study. Preliminary tests had indicated that concentrations of 50 /ig I ml Act D were necessary to prevent mitosis at 48. hour but also, 5 fig / ml Act D decreased mitotic index approximately 50% compared to control. Seed germination was not significantly effected by these concentrations of Act D. When exposed roots have grown to a length of 1.5cm, about 0.5 cm of their tips were collected after 48 hour and immediately fixed in acetic: alcohol (1:3 v/v) for 24 hour. The roots were transferred to % 70 ethyl alcohol and stored at + 4 °C. While some root tips were being made squash preparations, some root tips were embedded in paraffin and sectioned for histological study. Some morphological defects occured on root tips treated with Act D at 72 hour after germination. Various types of mitotic aberrations such as stickiness, chromosome bridges, 2 or 3 nucleated cells, micronucleus formation were also observed in squash preparations. Moreover, there were multipolar anaphase and vacuolisation in the nucleus. Briefly two concentrations of Act D showed negative effect on root elongation, the frequency of mitotic division and chromosomal behaviour in barley. July/2004 Ayşen YUMURTACI