Tedaviye dirençli depresyonda transkranial manyetik stimülasyonun etkinliği

Abstract

Transkranial manyetik stimülasyonun (TMS) tedaviye dirençli depresyon (TDD) sağaltımında son yıllarda yaygınlığı giderek artmaktadır. Bu çalışmanın amacı TDD olgularında TMS'nin depresyon ve eşlik eden anksiyete belirtilerine etkinliğini araştırmaktır. Çalışma Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı'na başvuran, DSM-5 tanı ölçütlerine ve Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D)'ne göre hafif/orta derecede major depresyon bozukluğu tanısı konan, en az 8 hafta yeterli dozda biri SGİ, diğeri SNGİ grubundan olmak üzere en az iki antidepresan kullanımına rağmen tedaviye yanıtsızlık kararı verilen 38 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Hastalar randomize şekilde iki gruba ayrılmış, çift-kör ve çapraz geçişli olarak sol dorsolateral prefrontal kortekse yüksek frekanslı (10 Hz) 20 seans TMS ve 20 seans taklit (sham) TMS uygulanmıştır. Hastalara klinik değerlendirmede tedavi öncesi, çapraz geçiş aşaması olan tedavi ortasında ve tedavi sonunda olmak üzere üç kez Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Montgomery-Asperg Depresyon Ölçeği (MADRS), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği (HAM-A) uygulanmıştır. Hastaların mevcut psikiyatrik farmakoterapilerine herhangi bir müdahalede bulunulmamış ve araştırma sürecinde kullanmakta oldukları tedavileri aynı dozda sürdürülmüştür. Çalışmanın çapraz geçiş aşamasında, bir grup sadece 20 seans TMS, diğer grup sadece 20 seans taklit-TMS aldığında hastalar değerlendirilmiştir. Aktif uyarım alan grupta HAM-D ve HAM-A ölçeklerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma gözlenmiştir. Ancak BDÖ ölçeğindeki azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Taklit uyarım alan grupta MADRS, BDÖ ve HAM-A ölçeklerinde anlamlı azalma varken, HAM-D ölçeğindeki azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Gruplar birbiri ile karşılaştırıldığında HAM-D'ye göre aktif uyarım alan grupta taklit alan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı azalma gözlenmiştir. Bu azalma MADRS ölçeğinde yine gerçek uyarım lehine olmasına rağmen sonuç anlamlı bulunmamıştır. BDÖ ve HAM-A ölçek puanları taklit uyarım alan grupta daha fazla düşmüş, ancak istatistiksel olarak anlamlı değerlendirilmemiştir. Çalışmanın son aşamasında ise her iki grupta da tüm ölçek ve alt ölçeklerde anlamlı azalmalar gözlenmiştir.HAM-D'ye göre 38 olgunun %63'ü tedaviye yanıt göstermiş, %15'i kısmen yanıt vermiş ve %42'si de remisyona ulaşmıştır. Bu çalışma randomize çift kör taklit kontrollü çapraz geçişli şekliyle, TMS'nin taklit-TMS'ye üstün olduğunu, tedaviye dirençli depresyon hastalarında farmakoterapiye eklenmesiyle klinik olarak önemli düzeyde iyileşme sağladığını ve eşlik eden anksiyete belirtilerine faydalı olduğunu ortaya koymuştur. Ancak örneklem sayısının daha fazla olduğu, farklı depresyon alt gruplarında ve takip çalışmalarıyla desteklenen geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

The use of Transcranial Magnetic Stimulation (TMS) has been increasing in the treatment of treatment-resistant depression (TRD) in recent years. The aim of this study is to investigate the efficacy of TMS in depression and comorbid anxiety symptoms in TRD cases. The study was performed on 38 patients with mild/moderate major depression disorder according to DSM-5 criteria and Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D) who applied to Pamukkale University Faculty of Medicine Department of Psychiatry. The patients were not responding to treatment despite the use of at least two antidepressants at least 8 weeks in a sufficient dose, one in the SSRIs and the other in the SNRIs. Patients were randomized into two groups. The patients were subjected to double-blind and crossover to the left dorsolateral prefrontal cortex with high frequency (10 Hz) 20 sessions of TMS and 20 sessions of sham. Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Montgomery-Asperg Depression Scale (MADRS), Beck Depression Inventory (BDI) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A) were used in all evaluations. The patients continued taking their current psychotropic medications with no change throughout the study. At the crossing stage of the study, patients were evaluated only when the TMS received 20 sessions of TMS, while the other group received only 20 sessions. HAM-D and HAM-A scales were significantly decreased in the group receiving active stimulation. However, the decrease in the BDI scale was not statistically significant. There was a significant decrease in MADRS, BDI and HAM-A scales in the sham stimulated group but the decrease in HAM-D scale was not statistically significant. When the groups were compared with each other, a statistically significant decrease was observed in the group receiving active stimulation according to HAM-D compared to the group that receiving sham. Although this decrease was in favor of active stimulation on MADRS scale, the result was not found to be significant. BDI and HAM-A scale scores decreased in the group receiving sham, but not statistically significant. At the end of the study, significant decreases were observed in all scales and subscales in both groups. According to HAM-D, 63% of 38 patients responded to treatment, 15% had partially responded and 42% had remission. This randomized double-blind sham-controlled crossover study shows that TMS is superior to sham, clinically significant improvement with addition to pharmacotherapy in treatment-resistant depression patients, and useful for comorbid anxiety symptoms. However, there is a need for extensive studies supported by different depression subgroups and follow-up studies.