Developing subject-specific hearing loss simulation to apply different frequency lowering algorithms for the enhancement of sensorineural hearing losses

Abstract

Bu tez kapsamında yüksek frekans işitme kaybına sahip insanların işitme ve anlama problemleri ele alınmıştır. Bu problemlerin çözümü adına tez kapsamında duyma kaybı simülasyonunun geliştirilmesi ve yeni frekans kaydırma metotlarının uygulanması olmak üzere iki çalışma yapılmıştır. Duyma kaybı simülasyonu farklı ?suprathreshold? etkiler dahil edilerek geliştirilmiş; yeni frekans kaydırma metotları ise mevcut olan frekans kaydırma metotlarının farklı kombinasyonlarının birleştirilmesiyle uygulanmıştır. Bu çalışmalarının sübjektif değerlendirilmesi için değiştirilmiş rhyme test; objektif değerlendirilmesi için konuşma anlaşılabilirlik indeksi kullanılmıştır. Değiştirilmiş rhyme testte kullanılacak metotların parametre ve değerleri için her iki çalışma öncesinde de çevrimdışı çalışmalar yapılmıştır. Duyma kaybı simülasyonunun geliştirilmesi çalışmasında simule edilmemiş sesler on iki işitme kayıplı insana; simule edilmiş sesler ise otuz altı normal işitmeye sahip insana dinletilmiştir. Duyma kaybı simülasyonu değerlendirilmesinde simülasyon öncesi ve simülasyon sonrası için her iki ölçütte benzer ve tutarlı sonuçlar vermiştir. Frekans kaydırma metotlarının uygulanması çalışmasında işitme kayıplı hastalar simule edilmiş ve bu seslere çevrimdışı çalışmada her bir işitme kayıplı insana özel belirlenen metotlar, bunların parametreleri ve değerleri uygulanarak normal işitmeye sahip insanlara dinletilmiştir. Tüm frekans kaydırma metotlarının performansı beş farklı gürültülü ortam için işitme cihazlarında standart olarak kullanılan ?yükseltme? metodununkiyle karşılaştırılmıştır. Uygulanan yeni frekans kaydırma metotları ?yükseltme? metoduna karşı tüm durumların %83'ünde daha yüksek bir konuşma anlaşılabilirlik iyileştirmesi sağlamıştır. Sonuç olarak daha yüksek anlaşılabilirlik sağlamak için sadece ?yükseltme? metodunun kullanılmasının yerine işitme kayıplı insana özel frekans kaydırma metotlarının kullanılmasının gerekliliği gösterilmiştir. Ayrıca, farklı gürültülü ortamlar ve farklı işitme seviyeleri için parametre değerlerinin seçiminin yöntemi de ortaya konmuştur.

The hearing and understanding problems of the people with high frequency hearing loss are covered within the scope of this thesis. For overcoming these problems, two main studies, developing hearing loss simulation (HLS) and applying new frequency lowering methods (FLMs) were carried out. HLS was developed with the suprathreshold effects and new FLMs were applied with different combinations of the FLMs. For evaluating the studies, modified rhyme test (MRT) and speech intelligibility index (SII) were used as subjective and objective measures, respectively. Before both of the studies, offline studies were carried out for specifying the significant parameters and values for using in MRT. Twelve hearing impaired subjects listened to unprocessed sounds and thirty six normal hearing subjects listened to simulated sounds for HLS study. In the evaluation of the HLS, both measures gave similar and consistent results for both unprocessed and simulated sounds. In FLMs study, hearing impaired subjects were simulated and normal hearing subjects listened to frequency lowered sounds with the specified methods, parameters and values . All FLMs were compared with the standard method of hearing aids (amplification) for five different noisy environments. FLMs satisfied 83% success of higher speech intelligibility improvement than amplification in all cases. As a conclusion, the necessity of using subject-specific FLMs was shown to achieve higher intelligibility than with amplification only. Accordingly, a methodology for selection of the values of parameters for different noisy environments and for different audiograms was developed.