Structural priming in Turkish genitive-possessive constructions

Abstract

Bu çalışma dilin zihinsel gösterimi ve işlemlenmesi sorusunu Türkçe ilgi-iyelik yapılarında ?yapısal hazırlama?yı incelemek suretiyle ele almaktadır. Yapısal hazırlama, dilsel bir yapıyı daha önce işlemlemiş olmanın, ilerideki işlemleme süreçlerini kolaylaştırması etkisidir. Bu olgu, aynı dış biçimdizimsel çerçeveyi paylaşan, ancak farklı dilbilgisel kategorilere ait olan bir yapı çifti üzerinde ele alınmaktadır. Bu yapılar iyelik bildiren (belirtili) ad tamlamaları (örn. ?Korsan, [prenses-in(İLGİ) öykü-sün(İYELİK.3TK)]-ü hatırladı.?) ile yüklemi adlaşmış eylemlerden oluşan yantümceler, yani ad tümcecikleridir (örn. ?Korsan, [prensesin(İLGİ) gül-düğ(EA)-ün(İYELİK.3TK)]-ü hatırladı.?).Yazılı tümce tamamlama, kendi-hızıyla okuma ve göz izleme gibi çeşitli yöntemler kullanılarak gerçekleştirilen bir dizi üretim ve anlama deneyinden oluşan çalışmanın sonuçları, yapısal hazırlamanın Türkçede biçim-dizimsel düzeyde etkili olabileceğini göstermektedir. Hazırlama etkisinin yapıların öbeksel veya (yan)tümcesel doğalarının ayrımına duyarlı olduğu görülmektedir. İlgi-iyelik yapılarının işlemlenmesinde, yapının bileşenleri ile ilgili dilbilgisel bilgiye ulaşılmaktadır. Genelolarak, dilin üretimi ve anlaşılması süreçleri aynı gösterimler üzerinde ancak farklı mekanizmalar ile çalışmaktadır. Ayrıca, bu çalışma yapısal hazırlamanın yöntemsel bir paradigma olarak anlaşılmasına ve Türkçedeki adlaşmış eylemlerin işlemlenmesi ve kuramsal-dilbilimsel çözümlemesi arasında bir köprü kurulmasına katkıda bulunmaktadır. Sonuç olarak, çalışma Türkçede yapısal hazırlama konusunda öncü niteliktedir ve gelecekte bu alanda yapılacak araştırmalara zemin hazırlamaktadır.

This study addresses the question of the mental representation and processing of language by investigating ?structural priming? in Turkish Genitive-Possessive (GEN-POSS) constructions. Structural priming is the facilitating effect of having already experienced a structural form on its subsequent processing. We investigate this phenomenon on a construction pair in Turkish, which shares the same external GEN-POSS morpho-syntactic template despite having distinct grammatical categories. The structures under scrutiny are possessive noun phrases (e.g. ?Korsan, [prenses-in(GEN) öykü-sün(POSS.3SG)]-ü hatırladı.? which means: The pirate remembered [the princess?s story].) and embedded noun clauses with nominalized verbs as predicates (e.g. ?Korsan, [prenses-in(GEN) gül-düğ(VN)-ün(POSS.3SG)]-ü hatırladı.? which means: The pirate remembered [that the princess (had) laughed/was laughing].)The results of the study which consists of a series of production and comprehension experiments with various methodologies (written sentence completion, self-paced reading and eye-tracking) indicate that structural priming might access the morphosyntactic level of representation in Turkish. Priming seems sensitive to the distinction between the phrasal vs. clausal nature of structures. During the processing of GEN-POSS constructions, the grammatical information regarding the constituents is accessed. Complex forms are further decomposed if processing resources areavailable. Overall, language production and comprehension seem to operate on the same structural representations but through different mechanisms. In addition, the study also contributes to the understanding of structural priming as a methodological paradigm and to the establishment of a bridge between the processing and theoretical linguistic analysis of Turkish nominalized verbs. To conclude, this study pioneers in exploring structural priming in Turkish and opens way to future research in this line.