Discovering discourse role of converbs in Turkish discourse

Abstract

Ulaçlar, çekimsiz belirteç tümceciklerinde de yer alan yana sıralamalı eylemsilerdir (Göksel & Kerslake , 2005). Türkçe'de ulaçlar, söylem bağlacı olabildiği gibi bir eylemin tamlayanı ya da belirteci gibi de davranabilir. Ulaçların farklı rollerini bulmak ve ayırt edebilmek için, Türkçe Söylem Bankasında yer alan 15 ulacı biçimbilimsel olarak inceledik. Çalışmanın amacı, ulaçların kullanılabildiği tüm farklı rolleri bulmak, anlam belirsizliğinin sebeplerini anlamak ve otomatik işaretleme yöntemlerine faydalı olabilecek özellikleri keşfetmektir. Bu amaçla, bir ulaç derlemi oluşturduk. İki işaretleyici ile işaretleme çalışması başlattık ve sonuçları inceledik. Ayrıca, karar ağacı algoritmasını eğiterek ulaçların sağ ve solundaki biçimbilimsel özelliklerin anlam belirsizliğini çözmede bilgilendirici olup olmadığına baktık.İşaretleme sonuçlarına göre üç çeşit ulaç gözlemledik: anlam belirsizliği taşımayan ve her zaman söylem ilişkisi oluşturan ulaçlar; anlam belirsizliği taşıyan, söylem bağlacı ve diğer rolleri alabilen ulaçlar; ve işaretleyicilere bile anlamı belirsiz gelen zor ulaçlar. Bunlara ilaveten; ulacın bağlı olduğu sözdizimsel sınıf gibi özelliklerin, ulacın rolünü otomatik belirleme faydalı olabileceğini gördük. Ulaç ile ana eylem arasındaki mesafe ve ulacın sağ ve solundaki kelimelerin biçimbilimsel özelliklerinin de makine öğrenme çalışmaları için iyi ipucu niteliği taşıdığını gözlemledik.

The subordinate verb forms that occur in non-finite adverbial clauses are called converbs (Göksel & Kerslake , 2005). In Turkish, converbs can be discourse connectives as well as acting as the complement of a factive verb or an adverbial. We morphologically analyzed 15 converbs in Turkish Discourse Bank to find out possible morpho-syntactic features in order to distinguish different roles of these converbs. The aim of the study is to find out all possible roles of the converbs and the source of ambiguities as well as to find out beneficial features that may promote automatic methods to disambiguate the discourse role of the converbs, namely Simplex subordinators. For this purpose, we created a converb-corpus out of Turkish Discourse Bank. We conducted an annotation experiment with two annotators and examined the results. Also we trained a decision tree algorithm to see whether the morphological features of the right and left material of the converbs are indicative for the disambiguation task.According to the annotation results, we observed three kinds of converbs: unambiguous converbs, which always create discourse relations; ambiguous converbs, which are ambiguous between a discourse connective and a non-discourse connective role; and hard cases, which are even more ambiguous, even for the human annotators. In addition to these, we saw that the syntactic features such as the syntactic class of the converb can be essential in automatic disambiguation studies. The distance between the converb and the matrix verb, and the morphological properties of the left and right edge of the converb seem to be good clues according to the machine learning experiment results.