Perceptual span in turkish reading: A study on parafoveal information intake

Abstract

Algılama aralığı, bir bakışta (fixation) toplanabilecek işlevsel bilginin alındığı görsel bölgeye verilen isimdir. Bu tezde Türkçe okuyucularının algılama aralığı araştırılmıştır. Rayner (1975) İngilizce okuyucuları için algılama aralığını sağa doğru 14-15 karakter, sola doğru 3-4 karakter olarak belirlemiştir. Ancak dilin karakteristikleri algılama aralığının boyutu üzerinde etkili olmaktadır. Türkçenin sığ ortografiye sahip ve yapışkan (agglutinative) bir dil olması, okuyucuları üzerinde kolaylaştırıcı etkiler yapabilir. Bakışa bağlı hareket eden pencere paradigması kullanılan deneyde (N=48), paragrafın tamamının gösterildiği durum ile beş farklı pencere boyutu karşılaştırılmıştır (bakışın sağına doğru 7, 11, 15, 19 ve 23 karakter açılan pencereler). Doğal okuma koşullarını canlandırmak amacıyla, katılımcılara tek cümleler yerine paragraflar okutulmuştur. İlk sonuçlar birinci bakış süresi, bakış süresi, içeri regresyon sayısı, dışarı regresyon sayısı ölçütlerinde bütün paragraf durumu ile diğer beş pencere durumu arasında önemli bir farklılığa işaret etmektedir. Okuma oranında ciddi bir farklılık gözlenmemiştir. Bu durum, parafoveal kısıtlamanın Türkçe okuyucular üzerinde farklı etkiler yapabileceğini, bu nedenle, Türkçedeki algılama aralığının bütünleyici bir açıdan ele alınması gerektiğini göstermektedir.

Perceptual span is the visual region where useful information can be collected at one fixation. This thesis investigates the size of the perceptual span of Turkish readers. Rayner (1975) found that the size of the perceptual span for English readers is about 14-15 characters to the right and 3-4 characters to the left of fixation. However, different characteristics of languages affect the size of the perceptual span. Being an agglutinative language and having shallow orthography are two features of Turkish that may have facilitative effect for readers. In an experiment using gaze contingent moving paradigm (N=48), we compared full paragraph condition with five different window size conditions (7, 11, 15, 19 and 23 characters to the right of fixation) in silent and oral reading. To imitate natural reading conditions, readers were presented paragraphs instead of single sentences. Preliminary results show a significant difference in eye movement measures (first fixation duration, first run dwell time, regression-in-count, regression-out-count) between full paragraph and window conditions. We have not observed a significant difference in reading rate. This suggests that the effect of parafoveal constraint follows a different pattern for Turkish readers, and this requires that perceptual span in Turkish should be investigated by a complementary approach.