Kentsel alanda mikro iklimin zamansal değişiminin izlenmesi: Ümraniye örneği

Abstract

Dünyada gelişen teknoloji ve değişen ekonomi, kırsal alanda yaşamını sürdürmekte olan nüfusu kentlere kaydırmaktadır. Ülkemizde 1950 yıllarından bu yana sanayileşme ile birlikte kentlerdeki nüfusta hızlı bir artış görülmektedir. Kırsal alanlardan şehirlere göçün artması birçok çevresel soruna yol açmıştır. Bu çevresel problemlerden biri olan ve son dönemde ismini sıkça duyduğumuz iklim değişimi kentlerin yaşanabilirliği ve sürdürülebilirliği açısından önemlidir. Kentlerdeki iklim değişimi, küresel iklim değişiminin etkisiyle ani hava değişimleri ve sıcak hava dalgalarının etkisini artıran bir probleme dönüşmektedir. İklim değişimi problemi kentlerdeki iklim konforunun bozulmasına bağlı olarak birçok sağlık problemine ve hatta ölümle sonuçlanan durumlara yol açmaktadır. Bu problem ülkemizde hala yeteri kadar dikkate alınmamakta ve hatta konunun etkilerine dair bir envanter tutulmamaktadır. Kentsel alanlardaki geçirimsiz yüzeylerin artması, bitki örtüsündeki değişim, denetimsiz yapılaşmalar kentlerin kendilerine özgü olan iklimlerini bozmakta ve kentlerdeki bu iklimsel bozulmalar, fazla enerji tüketimini, hava kirliliğini, fosil yakıtların tüketimini ve sera gazlarının etkisini önemli ölçüde artırmaktadır. Bir metropol kenti olan İstanbul'da artan nüfus ve plansız kentleşme değişen kent iklimi karşısında savunmasız kalmaktadır. Kentin bu problem karşısındaki direncini artırmak için kentsel iklimlerle ilgili araştırmalara daha fazla önem verilmesi gerekmektedir. Her kent kendine özgü bir iklim karakteristiğine sahiptir. Bu nedenle her kentin kendi iklim karakteristiğine göre önlemler alınması gerekir. Bunun sağlanması için de araştırmaya dayalı örnek sayıları artırılmalı ve sonuçlar ile kentlere yeni bakış açıları getirilmelidir. Yapılmış olan bu tez çalışmasında, `Bir bölgedeki yapısal değişimler bölgenin mikro iklimini etkilemektedir.` hipotezinden yola çıkılarak, yüzey sıcaklığı değişimleri ile yapısal değişimler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. İstanbul ili Ümraniye ilçesi, son 20 yılda nüfusunun hızla artması ve morfolojik anlamda çok fazla değişim geçirmesi nedeniyle çalışma bölgesi olarak seçilmiştir. Çalışmada son 16 yıla ait Landsat uydu görüntüleri ve yapılaşma verileri, uzaktan algılama ve CBS tekniklerinden faydalanılarak analiz edilmiştir. Daha sonra elde edilmiş bulgular üzerinden bölgenin mikro iklimsel yapısındaki değişim incelenerek, bölgedeki yapısal değişimlerle ilişkileri istatistiksel olarak değerlendirilmiştir.

The development of technology and changing of the economy in the world shift the population living in rural areas to cities. In our country, since 1950, it is seen that a rapid increase in the population of cities together with the industrialization. Increasing of the migration from rural areas to cities has been lead to a lot of environmental problems. Nowadays, climate change which is one of these environmental problems that we hear frequently, is important from the point of liveable of cities and the sustainability. Climate change in cities is transformed into a problem which increases the effects of sudden weather changes and the heat waves due to the global climate change. The problem of climate change leads to many health problems and even deaths due to the deterioration of climatic comfort conditions in cities. This problem is still not taken into account in our country and even an inventory of the effects of the issue is not kept. The increase of impervious surfaces in urban areas, change in vegetation and the uncontrolled constructing are disrupt the climatic conditions of the cities; these climatic deteriorations in cities significantly increase the energy consumption, air pollution, consumption of fossil fuels, and the effect of greenhouse gases. Istanbul which is a metropolitan city, is remain vulnerable to changing urban climate due to increasing population and unplanned urbanization In order to increase the resistance of the city against this problem, more attention should be given to researches about urban climates. Every city has its own climatic characteristic. Therefore, precautions should be taken according to the own climatic characteristics of each city. To provide this, research based case studies should be increased and according to the results of this researches, it must be develop new perspectives on cities. In this thesis, based on the hypothesis `Structural changes in a region affect the micro-climate of the region`, the relationships between surface temperature changes and structural changes of the region were investigated. Ümraniye district of İstanbul, was chosen as the study area due to the rapid increase of the population and the changes in its morphological characteristics in the last 20 years. In study, the Landsat satellite images and building datas, analyzed by using GIS and remote sensing techniques. Then, the changes in micro-climatic structure of the region were examined through findings and the relations with the structural changes in the region were evaluated statistically.