Elektro çekim yöntemiyle üretilen şekil hafızalı tekstil yüzeylerinin yapısal özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada; şekil hafızalı poliüretan granül malzemeden eriyikten çekim, yaş çekim ve elektro çekim yöntemleri ile lif çekimi gerçekleştirilmiştir.Eriyikten çekim yöntemiyle üretilen liflerin/ipliklerin fiziksel özellikleri incelenmiş, mekanik testleri yapılmış ve ardından şekil hafızası özellikleri test edilmiştir. Şekil hafızası özelliğine sahip olduğu görülen bu iplikler ile düz ve yuvarlak örme makinelerinde örme kumaş oluşturma çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalarda şekil hafızalı iplik, pamuk ipliği ile birlikte makineye beslenerek örme kumaş numuneleri üretilmiştir. Yapılan çalışmalarda şekil hafızalı iplik kullanılarak üretilen numune kumaşların da şekil hafızası özelliğine sahip olduğu görülmüştür.Yaş çekim yöntemi ile üretilen liflerin/ipliklerin fiziksel özellikleri ve şekil hafızası özellikleri incelenmiştir. Üretim şartlarının yetersiz olması nedeni ile bu yöntem ile yüzey oluşturacak miktarda iplik üretimi gerçekleştirilememiştir. Ancak üretilen lif/ipliklerde şekil hafızası özelliği görülmüştür.Elektro çekim yöntemi ile dört farklı konsantrasyonda (%5, %10, %15, %20) şekil hafızalı polimer çözeltisi hazırlanmış. Çözeltilerin hazırlanmasında çözücü olarak Tetrahidrofuran (THF)/ N,N-dimetilformamid (DMF) (50/50) kullanılmıştır. Hazırlanan çözeltilerden üç farklı voltaj değerinde (30kV, 35kV, 38,9kV) elektro çekim nano yüzey üretimi gerçekleştirilmiştir. Poliüretan granüllerin karakterizasyonunda diferansiyel taramalı kalorimetri (DSC) ve liflerin morfolojik karakterlerinin analizinde taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılmıştır. Nano yüzeylerin fiziksel ve mekanik özellikleri incelenmiş, konsantrasyon ve voltaj değişimlerinin, nano yüzeylerin kalınlıkları, lif incelikleri ve yüzey morfolojileri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Nano yüzeylerin şekil hafızası özellikleri de yapılan termal testler ile ölçülmüştür. Şekil hafızası özelliklerinin de yine çözelti konsantrasyonu ve üretim parametreleri ile ilişkili olduğu gözlemlenmiştir.

In this study; from shape memory polyurethane granule material, fiber spinning was conducted with melt spinning, wet spinning and electro-spinning methods.Physical properties of fibers/yarns produced from the melt spinning method were examined, mechanical tests are made and then shape memory characteristics were tested. With these yarns which appears to have shape memory property, knitted fabric forming studies were made flat and circular knitting machines. In these studies, the shape memory yarn is fed to the machine with cotton yarn and knitted fabric samples were produced. In the studies it is observed that, fabric samples produced using the shape memory yarn also have shape-memory properties.Physical properties and shape memory properties of fibers/yarns produced by wet spinning method were examined. Due to a lack of production conditions, desired amount of yarn production to create a surface with this method could not be realized. However, shape memory property was observed in produced fibers/yarns.With electro-spinning method, in four different concentrations (5%, 10%, 15%, 20%) shape memory polymer solution was prepared. Tetrahydrofuran (THF) / N, N- dimethylformamide (DMF) (50/50) was used as a solvent in the preparation of solutions. From prepared solutions in three different voltage value (30kV, 35kV, 38,9kV) electro-spinning nano surface production was conducted. Differential scanning calorimetry (DSC) was used in characterization of polyurethane granules and scanning electron microscope (SEM) was used in analysis of morphological characteristics of fibers. Physical and mechanical properties of nano surfaces were examined and it is seen that, concentration and voltage shifts have an effect on thickness of nano surfaces, fiber fineness and surface morphology. Shape memory properties of nano surfaces were measured by made thermal tests. It is also examined that shape memory properties were associated with solution concentration and production parameters.