Yamaç paraşütü tandem pilotları ile ilk kez uçan bireylerin ölüm kaygısı ve risk alma düzeylerinin; Adrenalin, kortizol, insülin hormonları ve bazı fizyolojik parametreler üzerindeki etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yamaç paraşütü tandem pilotları ile ilk kez uçan bireylerin uçuş öncesi ve sonrası adrenalin, kortizol ve insülin hormon düzeyleri arasındaki farkları tespit etmek ve bu hormonların bireylerin ölüm kaygısı ve risk alma düzeyleri ile ilişkisini belirlemektir. Bu araştırmaya, 2018 yılında Türkiye Fethiye Ölüdeniz'de çeşitli yamaç paraşütü tandem şirketlerinde çalışan lisanslı, sigortalı ve aktif olarak uçuş yapan 12 erkek yamaç paraşütü pilotu ile ilk kez yamaç paraşütü tandem uçuşu yapan 15 erkek yolcu gönüllü olarak katıldı. Uçuş öncesi ve sonrası katılımcılardan kan örnekleri alındı ve adrenalin, kortizol, insülin hormon düzeyleri ve çeşitli fizyolojik parametreler (kalp atım hızı, sistolik ve diyastolik kan basıncı) ölçüldü. Katılımcılar Risk Alma ve Ölüm Kaygısı ölçeklerini tamamladılar. Veriler SPSS (versiyon 18.0) programında analiz edildi. İstatistiksel analiz sonucunda; tandem pilot grubunda, uçuş öncesi ve uçuş sonrası adrenalin, kortizol ve insülin hormonları, kalp atım hızı, sistolik ve diyastolik kan basıncı ortalama değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamadı. (p> 0.05). Yolcu grubun uçuş öncesi ve sonrası adrenalin (Z=-2.955,p=.003), kortizol (t(14)=-4.182, p=.001) ve insülin hormonu (t(14)=2.280, p=.039) ve kalp atım sayısı (t(14)=-4.802, p=.000) değerleri karşılaştırıldığında istatiksel olarak anlamlı farklılık bulundu. Uçuştan sonra adrenalin ve kortizol hormon düzeyleri ve kalp atışı sayısı anlamlı düzeyde artarken, insülin hormonu düzeyi anlamlı olarak azaldı. Yolcu grubunun uçuş sonrası adrenalin, kortizol hormonları, kalp atım hızı, ölüm kaygısı ve risk alma düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir pozitif veya negatif ilişki olmadığı bulundu (p>0.05). Sonuç olarak; yamaç paraşütü uçuşunun kortizol, adrenalin, insülin ve çeşitli fizyolojik parametreler üzerinde akut olumlu etkisinde deneyim faktörünün önemli rol oynadığı ve organizmanın alışılmışın dışındaki ortamlara uyumunu kolaylaştırmasına aracılık ettiği söylenebilir. İnsan organizmasının uçma eylemine fizyolojik ve hormonel olarak uyum sağladığı söylenebilir.

The aim of this study was to compare the differences between adrenaline, cortisol and insulin hormone levels of individuals tandem flying for the first time and tandem pilots before and after flight of paragliding and also determine the relationships between these hormones, death anxiety and risk-taking levels. Thirteen male paragliding pilots who were licensed, insured and actively engaged in various paragliding tandem companies working in Fethiye Ölüdeniz, and thirteen male passengers who had paragliding tandem flights for the first time participated in this study voluntarily. Blood samples were taken from the participants before and after the flight and adrenaline, cortisol, insulin hormone levels and various physiological parameters (heart rate, systolic and diastolic blood pressure) were measured. Participants were completed the Risk Taking and Death Anxiety Scales. The data was analyzed in SPSS (version 18.0) program. As a result of statistical analysis; in tandem pilot group, no statistically significant difference was found between the pre-flight and post-flight adrenalin, cortisol and insulin hormones, heart rate, systolic and diastolic blood pressure mean values (p>0.05). In passenger group, there was a statistically significant difference between the pre-flight and post-flight adrenaline (Z = -2.955, p = .003), cortisol (t (14) = - 4.182, p = .001) and insulin hormone (t (14) = 2.280, p = .039), the number of heart rate (t (14) = - 4.802, p = .000) mean values. After the flight, the levels of adrenaline and cortisol hormone and the number of heart beats increased significantly, while the level of insulin hormone decreased significantly. It was found that there was no statistically significant positive or negative relationship between adrenalin, cortisol hormones, heart rate, death anxiety and risk taking levels of the passenger group after the flight (p> 0.05). As a result, the experience factor plays an important role in the acute positive effect of paragliding flight on cortisol, adrenaline, insulin and various physiological parameters and facilitating the adaptation of the organism to anomalous environments. It can be said that human organism adapts to the flying action physiologically and hormonal.