Türk roman ve hikâyelerinde erkeklik kurguları (1870-1923)

Abstract

Bu tez çalışmasında Tanzimat'ın ilanıyla birlikte modernleşmeye başlayan Osmanlı'da 1923'e kadar erkek söylemlerinin nasıl inşa edildiği, süreç içerisinde nasıl dönüştürüldüğü ve yeni dinamiklere göre revize edildiği ortaya koyulmuştur.Bu amaçla tezin ilk bölümünde toplumsal cinsiyet ve erkeklik konularına yoğunlaşılarak, Tanzimat öncesi gelenekteki metinlerin erkeklik kurgularından bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise 19. Yüzyıl ve 20. Yüzyıl başı Türk roman ve hikâyelerinden dönemin değişen toplumsal dinamiklerini ve olgularını yansıtan eserler seçilmiş, bu eserlerdeki erkekliği kuran çeşitli unsurlar belirlenmiştir. Aşk, arzu, cinsellik, güç, şiddet, rekabet, cinsiyetin kabul biçimleri, aile olma, babalık, kocalık, askerlik, beden inşası vb. unsurlar üzerinden romanların erkek karakterleri incelenip dönüşen, farklılaşan ya da benzeşen erkeklik kurguları ortaya konmuştur. Osmanlı- Türk modernliğinin getirileri ile inşa edilen `Türk Erkeği` ni eleştirel ve analitik bağlamda incelemek, günümüzün toplum yapısını, cinsiyet rollerini ve eril tahakkümü anlamamıza yardımcı olacaktır. Anahtar Kelimeler: Erkeklik Kurguları, Erkek-lik, Toplumsal Cinsiyet

In this thesis, the argument has revolved around how male discourse has been constructed, how it has been transformed in the process as well as revisiting it based on emerging dynamics in the context of early Ottoman modernization period, in particular with the declaration of Tanzimat and up until 1923.With this effort, in the first part of the thesis, we referred the fictions of masculinities in pre-Tanzimat texts while digging in the questions of gender and masculinity. In the second part, we specifically focused on the texts reflecting the changing nature of social dynamics at the beginning of nineteenth and twentieth centuries; and defined the elements of building masculinities in these texts. While exploring different masculinities and manhood with different characters in the context of love, desire, sexuality, power, violence, rivalry, the gender dogmas, being a family fatherhood, being husband, militarism and construction of bodies; we presented the evolving nature of fiction of masculinity. This would be inevitably vital in understanding of gender roles and male dominance in the image of `Turkish male` having its roots in Ottoman-Turkish modernization.Keywords: Fiction of Masculinity, Masculinities, Gender