Term bebeği olan ebeveynlerin anne sütü algısının, sadece anne sütü ile beslenme süresi ile ilişkisi

Abstract

Anne sütü, bebeklerin her türlü besin içeriğini eksiksiz şekilde karşılayan en ideal besindir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tüm bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütü (SAS) ile beslenmesini, 6. aydan itibaren besin değeri yüksek ek gıdalara başlanmasını ve anne sütü ile beslenmenin en az 2 yaşına kadar sürdürülmesini önermektedir. Ancak tüm dünyada ilk 6 ayda SAS oranları istenen düzeyde değildir. Başarılı emzirmenin ve özellikle ilk 6 ayda SAS ile beslenmenin sağlanabilmesi için anneler kadar babaların da bu sürece dahil edilmesi önemlidir. Bu çalışmadaki amacımız; term bebeği olan anne ve babaların doğum sırasındaki anne sütü ile ilgili algısının ilk 6 aydaki SAS ile beslenme durumuyla ilişkisini değerlendirmek ve ilk 6 ayda SAS durumu üzerine etkili faktörleri incelemektir.Araştırmaya 1 Temmuz- 30 Eylül 2018 tarihleri arasında Cumhuriyet Üniversitesi ve Sivas Numune Hastanesi'nde doğan 330 tane term bebek ve ebeveynleri dahil edilmiştir. Anne, baba, bebek ve doğum bilgileri bebeğin doğduğu dönemde anne ve bebeğin hastanede kaldıkları zamanda toplanmıştır. Anne ve babalarla yüz yüze görüşülerek beşli likert tipi ölçek olan 'Erişkinlerin Anne Sütü ile İlgili Algı Ölçeği' doldurulmuştur. Çalışmaya dahil edilen bebeklerin beslenme durumlarının değerlendirilmesi için, bebekler 2, 4 ve 6 aylık olduklarında aileler telefonla aranarak bilgiler toplanmıştır. İkinci, 4. ve 6. ayda sırasıyla 304, 297 ve 292 aileye ulaşılarak çalışma tamamlanmıştır.Bebeklerini SAS ile besleme oranları ilk 2 ayda %85,5 iken, 4. ayda %68'e ve 6. ayda %50'e gerilemiştir. Annelerin 'Erişkinlerin Anne Sütü ile İlgili Algı Ölçeği' nden aldıkları toplam puan ortalaması 133,97±10,01; babaların ise 123,91±13,41'dir ve annelerin ölçek puanı babalardan anlamlı düzeyde yüksektir (p<0,05). Son doğumunu sezaryen ile gerçekleştiren annelerin ölçek puanı normal doğum yapan annelerden anlamlı olarak düşüktür saptanmıştır (ölçek puanları sırasıyla 131,71±12,11 ve 134,94±8,80, p<0,05). Emzirme eğitimi alan annelerin ölçek puanı, eğitim almayan annelerden anlamlı olarak yüksek saptanmıştır (ölçek puanları sırasıyla 135,19±8,55 ve 130,91±12,25, p<0,05). Doğumu takiben 2.- 4. ve 6. ayda SAS ile beslenen ve beslenmeyen bebeklerin anne ve babaları arasında anne sütü algı düzeyi bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05) Anne ile ilgili yaş, eğitim durumu, çalışma durumu, başka çocuğa sahip olup olmaması, emzirme deneyimi, emzirme eğitimi ve emzirme konusunda destek alma durumu ile bebeklerin 2., 4. ve 6. aydaki SAS ile beslenme durumu arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0,05). Çalışmamızda annenin önceki çocuğunu emzirme süresinin son bebeğine SAS verme ile anlamlı ilişkisi olduğu saptanmıştır (p<0,05). Önceki bebeğini ≥6 ay emziren annelerin, daha kısa emzirenlere kıyasla son çocuklarını SAS ile beslenme olasılığının 2. ayda 3,9 kat, 4. ayda 4,7 kat ve 6.ayda 4,5 kat daha yüksek olduğu bulunmuştur. Son çocuğunu doğumdan sonra ilk 1 saat içinde emziren annelerin SAS verme oranları daha geç emziren annelere göre yüksektir ancak bu yükseklik sadece 2.ayda istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bebeklerde emzik/biberon kullanımı da ilk 6 aydaki SAS ile ilişkili bulunmuştur (p<0,05). Çalışmamızda emzik/biberon kullanmayan bebeklerin kullanan bebeklere kıyasla 2., 4. ve 6.ayda SAS ile beslenme olasılığının sırasıyla 12,2, 5,8 ve 4,1 kat daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak; bebeklerin ilk 6 ay SAS ile beslenme oranlarının artırılması için gebelik öncesinde başlayan anne sütü ve emzirme eğitimlerinin gebelik boyunca ve özellikle doğum sonrası dönemde de devam ettirilmesi ve emzirme destek programlarının uygulanması gerekmektedir. Anne sütü ve emzirme konusunda annelerle beraber babalar ve tüm toplum bireylerinin duyarlılığının artırılması sağlanmalıdır.Anahtar kelimeler: Sadece anne sütü, anne ve baba, anne sütü ile ilgili algı düzeyi

Breast milk is the ideal food that meets all kinds of nutritional contents of babies. The World Health Organization (WHO) recommends that all babies be fed exclusively with breast milk for the first 6 months, supplementary foods with high nutritional value should be started from 6 months and breastfeeding should be continued until at least 2 years of age. However, exclusive breastfeeding (EB) rates are not at the desired level in the first 6 months worldwide. In order to ensure successful breastfeeding and especially feeding with EB in the first 6 months, it is important fathers should be included to this process as much as mothers. Our aim in this study is to evaluate the relationship between the perception of breast milk of mothers and fathers with term babies and their feeding status with exclusive breastfeeding in the first 6 months and to investigate the factors affecting EB status in the first 6 months.330 term infants born in Cumhuriyet University and Sivas Numune Hospital between July 1 and September 30 of 2018 and their parents were included in the study. The mother, father, infant and birth information were collected at the time the baby was born, when the mother and the baby were in hospital. Parents were interviewed face-to-face and a five-point Likert-type scale, ''Adult's Perception Level of Breast Milk Scale'' was completed. In order to evaluate the nutritional status of the babies included in the study, parents were phoned to collect information when the babies were 2, 4 and 6 months old. The study was completed by reaching 304,297 and 292 families in the second, fourth and sixth months respectively.The rate of EB babies decreased from 85.5% in the first 2 months to 68% in the 4th month and 50% in the 6th month. The mean score of the mothers from the ''Adult's Perception Level of Breast Milk Scale'' was 133,97 ± 10,01; the fathers were 123.91 ± 13.41 and the scale score of the mothers was significantly higher than the fathers (p <0.05). It was found that the scale score of the mothers who had their last birth by cesarean section was significantly lower than the mothers who had normal birth (the scale scores were 131.71 ± 12.11 and 134.94 ± 8.80, respectively, p <0.05). The scale scores of the mothers receiving breastfeeding training were significantly higher than the mothers without training (the scale scores were 135.19 ± 8.55 and 130.91 ± 12.25, respectively, p <0.05). No statistically significant difference was found about perception of breast milk between the parents of the infants fed and not fed with exclusively with breast milk at the 2nd, 4th and 6th months following birth (p> 0.05).There was no significant relationship between mother's age, educational status, working status, having another child, breastfeeding experience, breastfeeding education and breastfeeding support, and infants EB status at 2, 4 and 6 months (p. > 0.05).In our study, it was found that the time of breastfeeding the mother's previous child had a significant relationship with the delivery of EB to her last baby (p <0.05). It was found that mothers who breastfed their previous infants for ≥6 months had a 3.9 times higher at 2 months, 4.7 times higher at 4 months and 4.5 times higher at 6 months probability to exclusively breastfed their last children compared to mothers who had shorter breastfeeding time. Mothers who breastfeeded their last child in the first hour after delivery were higher than those who had breastfed later, but this height was found to be statistically significant only in the second month.Pacifier/bottle feeding was also associated with EB in the first 6 months (p <0.05). In our study, it was observed that babies who did not use pacifiers/feeding bottles had 12.2, 5.8 and 4.1 times higher chance of EB than the babies who used pacifiers at the 2nd, 4th and 6th months, respectively. As a result; In order to increase EB rates of infants during the first 6 months, breastfeeding and breastfeeding trainings, which started before pregnancy, should be continued throughout pregnancy and especially in the postpartum period and breastfeeding support programs should be implemented. It should be ensured that the sensitivity of fathers and all community members should be increased together with mothers about breast milk and breastfeeding.Keywords: Exclusive Breastfeeding, Mother and Father, Perception Level of Breast Milk