Depresyon ve vitamin d eksikliğinin göz damarları üzerindeki etkisinin araştırılması

Abstract

Giriş ve Amaç: Günümüzde depresyonun etyolojisi henüz tam olarak aydınlatılamamış olmakla birlikte, oluş nedenleri psikososyal, genetik ve biyolojik etkenlere dayandırılmaktadır. Depresyon etyopatogenezinde yer alan inflamatuvar süreçler ve sitokinler beyinde nörotransmitter metabolizması, nöroendokrin işlevler ve sinaptik plastisiteyi etkilemektedir . Çeşitli nörogörüntüleme yöntemleriyle depresyondaki patolojik süreçlerin gösterilmesi depresyonun hem etyopatogenezinin aydınlatılması hem de erken tanı/ tedavi cevabının izlenmesinde oldukça önemlidir. Biz de çalışmamızda beynin bir uzantası olarak kabul edilen retinanın non-invaziv görüntülenmesini sağlayan optik kohrerans tomografiyi (OKT) kullandık. Bu çalışmadaa)Major depresif bireyler ve sağlıklı kontrol grupları arasında CRP, vitamin D ve OKT parametreleri arasında fark olup olmadığı,b) Major depresif bireylerde sağlıklı kontrol grubuna göre inflamatuar süreçlerde bir artış olup olmadığı,c)Majör depresif bireylerde depresyonun yol açmış olabileceği nörovasküler ve nörodejeneratif değişikliklerin OKT yöntemi ile gösterilip gösterilemeyeceği,d) Geçirilen depresif atağın ilk atak /rekürren olmasının inflamatuar parametreler ve OKT ölçümleri üzerinde anlamlı bir etkisi olup olmadığı,e) Depresif atak geçirenlerdeki vitamin D eksikliğinin inflamatuar etki gösterip göstermediği ve bunun OKT ölçümleri üzerine bir etkisinin olup olmadığıf) geçirilen depresif atak şiddetinin inflamatuar parametreler ve OKT ölçümleri üzerinde bir etkisi olup olmadığı,sorularına cevap aranmıştır.Gereç ve Yöntem: Yaş, cinsiyet ve göz ölçümlerinde aksiyel ve sferik equvalanlar açısından eşleştirilmiş depresif atakta olan, ilaçsız 42 major depresyon hastası ve 24 sağlıklı kontrol grubu, vitamin D,CRP ve OKT parametreleri açısından karşılaştırılmıştır. Hastalık şiddetinin belirlenmesi için Hamilton depresyon ölçeği (HAMD ),Hamilton Anksiyete Ölçeği (HAMA), Algılanan Stres ölçeği (ASO), Hastane Anksiyete Depresyon ölçeği (HAD), işlevselliğin değerlendirilmesi için Global İşlevsellik Değerlendirme Ölçeği (IGD) uygulanmıştırBulgular : Major depresyon grubunda CRP düzeyi sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksektir. Major depresyon grubunda vitamin D düzeyi sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşüktür. Major depresyon grubunda koroid kalınlığı sağlıklı kontrol grubundan anlamlı derecede yüksek, ganglion hücre tabakası hacmi sağlıklı kontrolden anlamlı derecede düşüktür. Vitamin D tam ve eksik major depresif hastalar arasında CRP açısından fark saptanmamıştır. Vitamin D tam ve Vitamin D eksik majör depresyon gruplarında OKT parametreleri arasında fark saptanmamıştır.İlk atak majör depresyon hastalarında koroid kalınlığı rekürren majör depresyonu olan hastalarından yüksek saptanmış ancak yaş kontrol edildiğinde bu fark kaybolmuştur. Erkek majör depresyon hastalarının iç pleksiform tabaka (IPL) ve nazal retinal kalınlıkları (RET.N) kadın majör depresif hastalarınkinden anlamlı derecede fazla bulunmuştur. Major depresiflerde şimdiki atak süresi ile ganglion hücre tabakası (GCL) hacmi ve RET.N arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Ayrıca depresyon şiddeti ile CRP arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. Major depresiflerde HADD ve HAMA-psişik ile GCL hacmi arasında negatif korelasyon saptanmıştır. Tüm örneklemdeki regresyon analizlerinde depresyon hastası olmayı düşük eğitim düzeyi öngörmüş, HAMD skorunu genç yaş ve düşük eğitim düzeyi öngörmüştür. CRP düzeyini ise atak süresinin uzunluğu ve Vitamin D düzeyinin düşüklüğü öngörmüştür. Major depresif grupta, RFNLG'yi yaş pozitif yönde öngörmüştür.CRP artışını ise düşük işlevsellik düzeyi ve uzun atak süresi belirlemiştir.Tartışma: Çalışmada majör depresif hastalarda CRP düzeyi sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulunmuş olup majör depresyonun inflamasyonla ilişkisini gösteren önceki çalışmaları desteklemektedir.Majör depresyon hastalarında ,sağlıklı kontrol grubuna göre Vitamin D düzeyinin anlamlı derecede düşük bulunması, depresyon şiddeti ile Vitamin D düzeyi arasında negatif korelasyon bulunması, majör depresyon hastalarında Vitamin D replasmanı yapılmasının önemini göstermektedir. Major depresif hastalarda sağlıklı kontrollere göre koroid kalınlığında artış saptanması , bu artışınmajör depresyondaki inflamatuar süreçler nedeniyle retinal kan akımındaki artışla ilişkili olduğunu gösteren önceki çalışmaları desteklemektedir. Ayrıca majör depresif hastalarda sağlıklı kontrol grubuna göre ganglion hücre tabakası hacminde azalma gösterilmiş olup ve bu bulgu majör depresyondaki nörodejerasyonun göstergelerinden biri olabilir.Major depresiflerde şimdiki atak süresi ile GCL hacmi ve RET.N arasında negatif korelasyon olması, HADD ile GCL hacmi arasında negatif korelasyon bulunması tedavisiz kalınan sürenin ve hastalık şiddetinin nörodejerasyona etkisini gösterebilir.Sonuç:Bu çalışmada majör depresyonun, nöroinflamatuar ve nörodejeratif süreçlerin gözlendiği bir hastalık olduğu OKT ve CRP ölçümleri ile gösterilmiştir.Ayrıca tedavisiz kalınan hastalık süresinin uzun olmasının , yüksek hastalık şiddetinin ve Vitamin D seviyesi düşüklüğünün bu süreçleri olumsuz yönde etkilediği saptanmıştır. OKT ölçümleri yaş,cinsiyet ,bireysel farklılıklar gibi değişkenlerden etkilendiği için bu konuyla ilgili gelecekte yapılacak çalışmaların izlem çalışması olarak planlanmasıdaha faydalı olabilir.Anahtar sözcükler: Majör depresyon , Vitamin D, CRP, Optik Koherans Tomografi

Introduction and Aim: Although the etiology of depression is not yet fully understood, the causes of depression are based on psychosocial, genetic and biological factors.The inflammatory processes involved in the etiopathogenesis of depression and cytokines affect neurotransmitter metabolism, neuroendocrine functions and synaptic plasticity in the brain.Demonstration of pathological processes in depression by various neuroimaging methods is very important in explaining both etiopathogenesis of depression and monitoring early diagnosis / treatment response. We used optical coherence tomography (OCT), allowing non-invasive imaging of the retina, which is considered to be an extension of the brain in our study.In this study we aimed to investigate:a)whether there is any difference in terms of Vitamin D between major depressive individuals and healthy control groups,b) whether vitamin D deficiency in depressive episodes has an inflammatory effect and an effect on OCT measurementsc)whether there is anyincrease in inflammatory processes in major depressed individuals compared to the healthy control groupd)whether there is any neurovascular and neurodegenerative changes in major depressed individuals compared to healthy controls which can be demonstrated by the OCT methode) whether there is any difference in terms of inflammatory parameters and OCT measurements between first attack and recurrent depressive patients f) whether the severity of the depressive episode has an effect on the inflammatory parameters and OCT measurements.Method: 24 healthy control groups and 42 drug free major depressed patients matched for age, sex and eye measurements ( axial and spherical equvalans) were compared in terms of vitamin D, CRP and OCT parameters. The Hamilton Depression Scale (HAMD), Hamilton Anxiety Scale (HAMA), Hospital Anxiety Depression Scale (HAD), Perceived Stress Scale (ASO), and Global Functional Assessment Scale (IGD) were used to assess disease severity.Findings and Results:The vitamin D level in the major depression group was significantly lower than the healthy control group. CRP levels in the major depression group were significantly higher than in the healthy control group.Choroidal thickness in the major depression group is significantly higher than the healthy control group and the ganglion cell layer is significantly lower than the healthy control.There was no difference in CRP between vitamin D sufficient andVitamin D deficient majör depressive patients.There was no difference between the OCT parameters of vitamin D sufficient and vitamin D deficient major depression groups.In the first episode of major depression, choroidal thickness was higher compared to recurrent major depression, but this difference disappeared when age was controlled.IPL and nasal retinal thickness of patients with male major depressive patients were significantly higher than those of female major depressive patients. In major depressive patients, negative correlation was found between the current episode duration and GCL volume and RET.N. There was also a positive correlation between depression severity and CRP.Negative correlation was found between HADD and HAMA-psychic and GCL volume in major depressives.Low level of education predicted being a depressive patient and a higher HAMD score in regression analysis in all participants. CRP level was predicted by depressive episode duration and low level of Vitamin D in all participants. In majör depressive patients, RFNLG was predicted by age in a positive way. CRP level in majör depressive patients was predicted by lower funcitonality and longer depressive episode duration. Discussion: CRP levels in major depressive patients were significantly higher than healthy control group, supporting the previous studies showing that major depression is associated with inflammation. In addition, vitamin D levels were found to be significantly lower in major depressive patients than healthy controlswith a negative correlation between depression severity and vitamin D level. These findings indicate the importance of Vitamin D replacement in major depressive patients. Choroidal thickness was significantly higher than healthy control group ,indicating an increase in retinal blood flow due to inflammatory processes in the major depression. Also, in major depressive patients,ganglion cell layer volume is reduced compared to the healthy control group, which may indicate neurodegeneration in the major depressive disorder. Negative correlation between current attack duration and GCL volume and RET.N in major depressive patients and negative correlation between HADD and GCL volume may show the effect of disease duration and severity on neurodegeneration.Conclusion: It has been shown that major depression is a disease which neuroinflammatory and neurodegenerative processes are observed with OCT and CRP measurements and the long duration of untreated disease, increased disease severity and low vitamin D level negatively affects these processes. OCT measurements are influenced by factors such as age, sex, so it may be more useful to conduct future studies as a follow-up study controlling these factors.Key words: major depression, Vitamin D, CRP, optical coherence tomography