Afganistan`ın sosyal, siyasal ve ekonomik yapısının analizi (1973-1992)

Abstract

Bu Çalışmada 1973-1992 yılları arasındaki dönemde Afganistan'ın `Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Yapısının Analizi` ve bu unsurların ülke siyasetine etkileri incelenmektedir. Afganistan'ın siyasal yapısı hakkında çok sayıda çalışma yapılmış olmasına rağmen, sosyal ve ekonomik yapısıyla ilgili çalışmalar son derece sınırlıdır. Bu duruma yol açan üç sebepten söz edilebilir. Bunlardan birincisi; Afganistan'da iktidarların hiçbir zaman ülkenin sosyal ve ekonomik yapısıyla ilgili kapsamlı bir çalışma yaptırmamış olmasıdır. İkincisi; Afganistan'da yaşanan işgaller ve iç savaşlardan dolayı sağlıklı bir çalışmanın yapılamamasıdır. Üçüncüsü de Afganistan'ın etnik ve coğrafi yapısından kaynaklanmaktadır. Afganistan, 20'den fazla dil ve birçok farklı inancın bir arada bulunduğu, etnik olarak olağanüstü karışık bir coğrafya olmasının yanı sıra insanların ulaşılması zor bölgelerde yaşamlarını sürdürmeleri de araştırmayı zorlaştırmaktadır. Bu çalışma konuyu genel olarak üç ana başlık altında incelemektedir;Öncelikle Afganistan'ın coğrafi konumu, siyasi tarihi, etnik ve demografik yapısı, ekonomik durumu, sosyal, siyasi ve idari yapısı araştırılmakta ve bu konularla ilgili temel bilgiler verilmektedir.İkinci olarak Afganistan'da Cumhuriyetin ilanı, dönemin iç ve dış politikaları, siyasi partiler, anayasa, sosyal ve ekonomik yapıları hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca rejim değişikliğinin Afganistan halklarına etkisi ve siyasi gruplar arasında yaşanan ilişkiler de araştırma sürecinde ele alınmaktadır. Son olarak ise Afganistan'daki sosyalist dönem ve Sovyetler Birliği'nin işgali ile ilgili bilgiler verilmektedir. Bu çerçevede ülkenin içinde bulunduğu sosyal, siyasal ve ekonomik yapının değişimi ve değişikliklerin Afganistan halklarına etkisi ve yansımaları incelenmektedir. Ayrıca eldeki veriler ışığında ülkenin şimdiki duruma gelmesinin altında yatan sebepler açıklanmaya çalışılmakta ve ülkenin bu durumdan kurtulması için bazı çözüm önerileri sunulmaktadır.Anahtar Kelimeler : Afganistan, Sosyal Yapı, Siyasal Yapı, Ekonomik Yapı, Rejimler.

This study examines the `Social, Political and Economic Structure of Afghanistan` in the period between 1973-1992 and its effects on the country politics. Although there have been many studies on the political structure of Afghanistan, studies on social and economic structure are very limited. There are three reasons for this situation. The first of these; In Afghanistan, the governments have never had a comprehensive work on the social and economic structure of the country. Second; It had not been possible to have a healthy work due to occupations and civil wars in Afghanistan. The third reason is the ethnic and geographical nature of Afghanistan. This study examines the subject in general under three main titles; Firstly, geographical position, political history, ethnical and demographic structure, economic situation, social, political and administrative structure of Afghanistan are investigated and basic information is given about these subjects. Secondly, the proclamation of the Republic in Afghanistan, domestic and foreign politics of the period, political parties, constitution, social and economic structures are analyzed. Finally, information on the socialist period in Afghanistan and the occupation of the Soviet Union is given. In this context, the changes in the social, political and economic structure of the country and their effects on the people of Afghanistan are analyzed. In addition, on the basis of the available data, the reasons which led country to the current situation are tried to be explained and some solution proposals are offered to get rid of this situation.Key Words : Afghanistan, Social Structure, Political Structure, Economic Structure, Regimes.