Obama`nın Grand Stratejisinin Ortadoğu`ya Yansımaları

Abstract

Grand strateji, dış politikaya dair yol belirleyen büyük plandır. Bu bağlamda, dış politika kararları ve araçlarının nasıl kullanılacağını ortaya koymaktadır. Birçok devlet, farklı grand stratejileri kullanarak uluslararası sistemdeki gelişmelere karşı yönünü tayin etmektedir. ABD, bu devletler arasında en dikkat çekenidir. Zira Beyaz Saray, kuruluşundan beri farklı grand stratejilere sahip olmuş ve uluslararası gelişmelerde kritik rol oynamıştır. Washington, özellikle Soğuk Savaş'ın ardından uluslararası sistemde hakim olabileceğini düşünmüştür. Ancak, çok geçmeden çatışmalar meydana gelmiş ve bu gerilimler başkandan başkana farklı grand stratejilerin tercih edilmesine neden olmuştur. Öyle ki, 11 Eylül 2001 saldırısıyla Afganistan ve Irak'ta savaşlara giren ABD, sosyo-ekonomik olarak hırpalanmıştır. Üstelik, 2008 ekonomik kriziyle karşı karşıya kalmış, iç politikada zorluklar yaşamıştır. Bu gelişmelerin ardından, Obama başkanlığa gelmiş ve grand stratejisi olarak yeniden mevzilenmeyi seçmiştir. ABD Başkanı bu doğrultuda, ekonomik maliyetlerini kısmak ve iç politikaya odaklanabilmek amacıyla askeri harcamalarını azaltmıştır. Bu tez, Obama'nın grand stratejisini Ortadoğu'da da uyguladığını ileri sürmüş ve bölgedeki gelişmeler üzerinden bu iddianın göstergelerini değerlendirmiştir. Söz konusu gelişmelerin başında, Beyaz Saray'ın askerlerini Afganistan ve Irak'tan çekmesi, Arap İsyanları, İran nükleer müzakereleri, İsrail-Filistin çatışması ve terör sorunu gelmiştir.

Grand Strategy is a blueprint that sets the path to foreign policy; more specifically, it reveals how foreign policy decisions and tools can be used. Many governments use different types of grand strategies to determine their direction towards the developments in the international system. The United States is the most remarkable example among these states because the White House, since its foundation, has had different grand strategies and through them it has played a critical role in international developments. Especially after the Cold War, Washington thought it could dominate the international system. However, in a very short time, different conflicts started to emerge and the approach of different presidents to these conflicts resulted in different grand strategies. As a result of these strategies, the United States started wars in Afghanistan and Iraq after the September 11, 2001 attacks, soon to find itself socio-economically damaged. Moreover, the United States was shaken even more by the economic crisis of 2008, which was translated into difficulties in domestic politics. In the light of these developments, Obama came to the presidency and set out to follow a new grand strategy, that of retrenchment. Accordingly, the US President cut the military spending in order to reduce its economic costs and to focus on domestic politics. This thesis suggests that Obama applied his grand strategy to the Middle East and evaluated this assumption by taking into consideration various developments in the region. The main developments in question are: withdrawal of troops from Afghanistan and Iraq, Arab Uprisings, Iran nuclear negotiations, the Israel-Palestine conflict and terrorism.