Ortadoğu`da Türkiye dış politikasının dış ticareti ile ilişkisi: İran örneği

Abstract

Osmanlı Devleti'nin son döneminde yüzünü Batı'ya çevirmesi hususu Osmanlı ardılı olarak bilinen Türkiye Cumhuriyeti Devleti için de devam etmiştir. Yüzünü batıya çeviren Türkiye, Batı'nın medeniyet ve kültürel alandaki yeniliklerini hızlıca alma gayretine girmiştir. Türkiye'nin Batı ile olan bağı bazı durumlarda Ortadoğu politikasını da etkilemiştir. Fakat günümüz koşullarına bakıldığında, Türkiye yeni bir ışık olma durumu ile kendi bölgesi içerisinde lider ülke pozisyonuna kavuşmuştur. AK Parti hükümetleri dönemini kapsayan, İçinde bulunduğumuz bu yeni yapılanmada Türkiye'nin Ortadoğu ülkeleri ile olan ilişkileri çok fazla ilerleme kaydetmiştir ki bu durum günümüzde Batı ülkeleri ile Türkiye Cumhuriyeti arasında var olan ilişkileri dahi zedeleyecek duruma gelmiştir. Bu durum gözetilerek, bu çalışmada Türkiye'nin Ortadoğu politikası üzerinden İran örneği incelenmiştir. Bu çalışmanın birinci bölümünde, Türkiye ve İran'da eşgüdümlü olarak yaşanan siyasi rejim değişikliklerinden bahsedilmiş, bu devletlerdeki benzerlikler anlatılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde Türkiye'nin İran dış politikası anlatılmıştır. Bu dönem içerisinde, Türkiye'nin İran Devleti'nden uzaklaşması, Batı'ya olan hayranlığının artış göstermesi ve muasır medeniyetler arasına katılmak için yeniden dönüşümünü gerçekleştirmesi, soğuk savaş döneminde Türkiye'nin İran politikaları ve Türkiye'nin güvenliği için İran'ın önemi dile getirilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Ortadoğu'da Türkiye İran siyasi ve ekonomik ilişkileri incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda Türkiye'nin Batı Medeniyeti'ne ulaşma arzusu ile politikalar geliştirdiği ve ittifaklarda yer aldığı, ancak bu durumun Ortadoğu'daki dinamiklerle Polemikler yaşamasına sebep olduğu, bu nedenle bölge ile ilişkilerinin istenilen düzeye ulaşamadığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkiye İran Politikası, Ortadoğu Politikası.

In the last era of Ottoman Empire, Ottoman Empire turned its face to West. This continued for the follow up of Ottoman Empire, Republic of Turkey. Following West's civilization they made big progress even in the fields of identity and culture they become more related to West politically and started to become a more developed country. Turkey's relationship with West affected Middle East at some point. But if we look at condition of nowadays, we see Turkey as a hope for Middle East frequently. In this restructuring period we are in we see our relationship with Middle East even harm our relationship with Western Countries. With this condition investigated, Turkey's Middle East policy examined through Iran example in this work. To be understood clearly, mutual interaction between Turkey, West and Middle East examined Iran's historical course, milestones, their similarity with Turkey and their economical status.Because of Turkey's Western face also secular governing and their bond to alliance with Western countries lead to disagreement with existing policies in Middle East, because of this in this work we see Turkey stays away from Middle East for a long time. But following the 1990s we see a serious change in Middle East and that lead both Turkey and Iran to diffrent political level. In the light of serious changes both Turkey and Iran have the opportunity for making good relationships. In time because of Turkey and Irans geopolitical location, influence of Western Countries decreased on Turkey's Middle East policy.