Savaşların kültürel miras üzerindeki etkisi: Suriye örneği

Abstract

Orta Doğu ve İslam Ülkeleri'nin zengin kültürel mirası jeopolitik nedenlerle yokedilmeye çalışılmaktadır. Savaş sırasında, arkeolojik ve tarihi alanlar tahrip edilmekte,müzeler yağmalanmakta ve tarihi eserler yasadışı yollarla yurtdışına çıkarılmaktadır.Suriye'nin Dünya Kültür Miras Alanları, 2011'den beri devam eden iç savaş nedeniyletahribata uğramıştır. Bu çalışmada ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesindeUNESCO'ya taraf devletlerden biri olan Suriye'nin kültürel miras yönetimi üzerindedurulmuştur. Yabancı akademik kurumların ve uluslararası sivil toplum kuruluşlarınıncoğrafi bilgi sistemleri aracılığıyla hazırladığı güncel tahribat raporlarındanfaydalanılmıştır.Çalışmada ilk olarak Suriye'nin jeopolitiğini oluşturan coğrafi özelliklerverilmiştir. Daha sonra kültür mirası kavramının gelişme süreci, kültür varlıklarınıkoruma düşüncesi açıklanmıştır. İslamiyet ile dönüşen coğrafyalarda kültürel mirasındurumu ve I. Dünya Savaşı öncesinde yapılan araştırma ve arkeolojik çalışmaların,Osmanlı coğrafyasındaki kültürel mirasa yansımalarına değinilmiştir. İkinci DünyaSavaşı sonunda yapılan sözleşmeler çerçevesinde Bosna'da başlayan tahribatın,Suriye'de devam ettiğine dikkat çekilmiştir. Son bölümde ulusal, uluslararası politikalarçerçevesinde Suriye iç savaşında kültürel mirasa yönelik tahribatlar ve tahribatların tespitihakkında çalışma yapan kuruluşlar verilmiştir.Sonuç bölümünde; Suriye örneği ile Orta Doğu ve İslam ülkelerinde savaş vb.durumlarda yapılan tahribatlar değerlendirilmiştir. Kültürel mirası korumaya vekurtarmaya yönelik farkındalık oluşturulması amaçlanmış, eğitim ve yönetimpolitikalarının geliştirilmesi önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Orta Doğu, Suriye, İç Savaş, Kültürel Miras, Tahribat

The rich cultural heritage of the Middle East and Islamic countries is beingdestroyed for geopolitical reasons. During the war, archaeological and historical siteswere destroyed, museums were looted, and historical artifacts were illegally taken abroad.Syria's World Cultural Heritage Sites have been devastated by the Civil War, which hasbeen on going since 2011. This study focused on the cultural heritage management ofSyria, which is one of the states parties to UNESCO under national and international law.Current destruction reports prepared by foreign academic institutions and internationalnon-governmental organizations through geographic information systems have beenutilized.The study first gave geographical features that make up the geopolitics of Syria.Then the development process of the concept of cultural heritage, the idea of protectingcultural assets is explained. The status of cultural heritage in the geographies transformedby Islam and I. Research and archaeological studies conducted prior to World War II havebeen reflected in the cultural heritage of Ottoman geography. II. It has been noted that thedevastation that began in Bosnia under the conventions at the end of World War IIcontinued in Syria. In the last chapter, organizations working on the determination of thedestruction and destruction of cultural heritage in the Syrian civil war within theframework of national and international policies were given.In the concluding section; war in the Middle East and Islamic countries with theexample of Syria, etc. the damages in the cases were evaluated. It was aimed at raisingawareness to protect and save cultural heritage, and it was proposed to develop educationand management policies.Keywords: Middle East, Syria, Civil War, Cultural Heritage, Destruction