Türkiye İslamcılık düşüncesinde Filistin meselesi: Dergiler üzerinden bir inceleme (1940-1990)

Abstract

Bu çalışma 1940-1990 yılları arasında Türkiye İslamcılık fikriyatı içerisinde Filistin sorununa yaklaşımı İslamcı neşriyat olan dergiler üzerinden incelenmektedir. Filistin'in bir mesele olarak Türkiye Müslümanlarının gündemlerinde hangi düzeyde ve ne şekilde yer bulduğu, hangi söylemlerin ön plana çıktığı ve Filistin tarihi açısından kritik olan siyasi ve sosyal olayların, kurumların ve sembollerin yansımalarının nasıl olduğuna dair geniş bir tarih aralığı temel alınarak büyük bir resim sunulması çalışmayı önemli kılmaktadır. İsrail Devleti, Filistin Devleti, siyasi olay ve hareketler, Kudüs gibi konular çalışmanın temel başlıklarını oluşturmaktadır. Araştırmada dergilerdeki yazılı metinler niteliksel içerik analizi yöntemiyle incelenmiş ve siyasi üslup benimseyen, Hareket, Selamet, Sebilürreşad, Hilâl, İslamın İlk Emri Oku, Sebil, Vesika, Tevhid, İslami Hareket dergileri kullanılmıştır. Türkiye'nin iç ve dış politikada değişen siyasi tavrına göre Müslümanların Filistin meselesine yaklaşımının değişim gösterip göstermediği, varsa bu değişimin nedenleri de bu çalışmanın konusudur.

This study analyses the approach to the Palestine issue in Islamic thought in Turkey between 1940 and 1990 over Islamic magazines. The study is significant as it offers the big picture over a wide date range with regards to at what level and how Palestine was covered as an issue on the agenda of Muslims in Turkey, what discourses came to the forefront, and how political and social events, institutions, and symbols that have been critical in the history of Palestine were reflected there. The main headings of the study are the State of Israel, the State of Palestine, political events and movements, Jerusalem, and so on. Within the scope of the study, written texts in magazines were analyzed through qualitative content analysis, and the magazines adopting a political tone in their writing and included in the analysis were Hareket, Selamet, Sebilürreşad, Hilâl, İslamın İlk Emri Oku, Sebil, Vesika, Tevhid, and İslami Hareket . The study also investigated whether or not Muslims' approach to the Palestine issue differed depending on the changing political stance of Turkey in domestic and foreign politics and, if differed, what were the reasons for such differing.