Camilerde konuşma anlaşılabilirliğinin Türkçe ve Arapça dilleri üzerinden incelenmesi

Abstract

Camiler İslam dinine mensup insanların ibadet ettiği, konuşmaya ve müziğe dayalı ritüellerin gerçekleştirildiği yapılardır. Ritüeller sırasında aktif olarak iki farklı dil (caminin bulunduğu bölgenin ana dili ve Arapça) kullanıldığından dolayı, cami çok dilli mekân olarak da nitelendirilmektedir. Ritüeller sırasında bilgi aktarımı ve müzik performanslarının icra edilmesi, konuşmanın anlaşılabilirliğine ve müzik netliğine bağlı olan bu mekânlarda akustik konfor koşullarının sağlanması gerektirmektedir. Literatürde, buna yönelik çalışmaların yapıldığı ancak konuşmanın anlaşılabilirliği üzerine öznel değerlendirme çalışmalarının az sayıda olduğu ve caminin çok dilli mekân olarak hiç incelenmediği fark edilmiştir. Bu tespit üzerinden, örnek Çağdaş Türk Cami (Ç.T.C.) modeli kullanarak camilerdeki konuşmanın anlaşlabilirliğini Türkçe ve Arapça dilleri üzerinden incelemek amacıyla kapsamlı bir araştırma başlatılmıştır.Bu çalışmanın kapsamında, Eskişehir ilindeki 2000 yılından bu yana yapılmış olan tüm camiler çalışma alanı olarak seçilmiş ve camilerin fiziksel (boyut, biçim, iç mekân malzemeleri ve kapasite gibi) özellikleri açısından veriler toplanmış; elde edilen verilerin karşılaştırmalı analizler kullanılarak Ç.T.C. ortalama fiziksel özellikleri belirlenmiş ve belirlenen özelliklere uygun örnek cami modeli oluşturulmuştur. Belirlenen amaç doğrultusunda konuşmanın anlaşılabilirliği belirlemek için literatürde önerilen optimum akustik koşulları sağlayan örnek Ç.T.C. modelinde tek heceli Türkçe ve Arapça kelimelerin oralizasyonu elde edilmiş ve oluşturulan denek grubuna dinletilmiştir. Çalışmanın sonucunda örnek Ç.T.C.'nin akustiği, Türkçe ve Arapça dillerinin konuşmanın anlaşılabilirliği açısından yetersiz bulunmuştur. Ayrıca SNR oranına bağlı olarak Arapça dilinde konuşmanın anlaşılabilirliği oranının fazla değişmediği, fakat Türkçe dili için ilgili durumun tam tersi olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Mosques are buildings where people of Islamic religion worship and perform rituals of speech and music. The mosque is also referred to as a multi-lingual space, since two different languages (the native language of place where the mosque is located and Arabic) are actively used during the rituals. Transferring information and performing music performances during rituals requires acoustic comfort in these spaces, which depends on speech intelligibility and clarity of music. According to the literature rewiev it has been realized that the studies on this subject are available in literature but subjective evaluation studies on the speech intelligibility are few and the mosque has not been examined as a multi-lingual place yet. Based on this finding, a comprehensive study is initiated to examine speech intelligibility in mosques through Turkish and Arabic languages using the Contemporary Turkish Mosque (C.T.M.) model sample.Within the scope of this study, all mosques built in Eskişehir since 2000 have been selected as the study area; data have been collected in terms of physical characteristics of mosque (such as size, shape, interior materials and capacity); using the comparative analysis of the data obtained the average physical properties of C.T.M. are determined and a mosque model sample is designed in accordance with the determined properties. In accordance with the specified objective and in order to determine the intelligibility of speech, in the C.T.M. model sample that provides optimum acoustic conditions recommended in the literature, oralization of the monosyllabic Turkish and Arabic words has been obtained and played to the determined group of listeners.As a result of the study, the acoustics of the sample C.T.M. have been found to be insufficient for the intelligibility of Turkish and Arabic languages. In addition, it has been concluded that the intelligibility of speech in Arabic does not change much depending on the SNR, but the opposite is true for the Turkish language.