Eşit olmayan alanlı dinamik tesis yerleşimi problemi için bir genetik algoritma yaklaşımı

Abstract

Tesis yerleşim problemleri, çözümü zor problemler olmakla birlikte, çıktıları işletmelerin üretim süreçleri ve karlılıkları açısından önemlidir. Birim maliyeti; hammadde, enerji, işgücü gibi faktörlerin yanında, taşıma maliyetleri de etkilemektedir. Son yıllarda yaşanan rekabet etkisi ile müşteri taleplerine uygun maliyetle ve zamanında cevap vermek önem kazanmıştır. Bu nedenle, tesislerin; ürün, süreç, üretim teknolojisi, işgücü ve yönetim sistemlerindeki her türlü değişikliğe hızlı uyum sağlama gerekliliği doğmuştur. Tesis yerleşiminin, talep değişiklikleri ve bu değişikliklerin gerçekleştiği dönemler göz önüne alınarak, dinamik bir şekilde planlanması gerekmektedir.Talep değişikliğinin olmadığı durumlarda bile çözümü zor olan bu problemler, işin içine dinamiklik boyutu girdiğinde, daha da zorlaşmaktadır. Zor problemlerin çözümünde optimuma yakın sonuçlar veren meta-sezgisel yöntemler kullanılmaktadır. Çalışmada, bu yöntemlerden, tesis yerleşim problemleri için iyi sonuçlar verdiği bilinen genetik algoritmalar kullanılarak bir üretim işletmesinin bir bölümünde eşit olmayan alanlı iş istasyonlarının tesis yerleşimi, sabit bir yerleşim şekli üzerinde baştan ele alınmıştır. C# ile probleme özel bir program hazırlanmış olup, tesis için yerleşim planı önerisi alınmıştır. Elde edilen çözüm mevcut durum ile kıyaslandığında %39 oranında bir iyileşme sağlandığı görülmektedir.

Facility layout problems, although difficult to solve, problem's outputs are important in terms of production processes and profitability of enterprises. In addition to factors such as raw materials, energy, labor; transportation costs because of plant layout also affect the unit cost. In recent years, due to the competitive effect experienced in the production sectors, it has become important to respond to customer demands in a timely, and inexpensive manner. Therefore, the facilities must adapt quickly to any changes as product, process, production technology, labor and management systems. The plant layout needs to be planned dynamically, taking into consideration these changes and change periods.These problems are difficult enough to solve even in the absence of dynamics, it becomes more difficult when the dimension of dynamism enters. To solve these difficult problems, meta-heuristic methods are used which give close to optimum results. In this study, genetic algorithms, which are known to give good results for facility layout problems, are used. The facility layout of workstations with unequal area in a department has been re-planned on a fixed layout. A problem specific program was prepared by using C #. The facility layout plan suggestion was obtained and the current situation was compared with the situation after improvement. It is seen that 39% cost improvement is achieved.