Eskişehir kenti bağlar semti özelinde stüdyo tipi konut dönüşümünün incelenmesi

Abstract

Eskişehir kentinin `günümüz söylemiyle` bir öğrenci kentine dönüşmesiyle birlikte, kentsel ölçekte kentin üniversitelere yakın bölgelerinde konut mekanlarının, zamanın ruhu ile birlikte bir dönüşüme girdiği gözlemlenmektedir. Bu dönüşüm, mimarlığın her dönem gündeminde olan konut tartışması ile ele alınabileceği gibi, yaşanan mekansal dönüşümün Bağlar semtini (Eskibağlar ve Yenibağlar) bir öğrenci yerleşimine dönüştürmesi sebebiyle, `konut` başlığının ötesinde, içerisinde gündelik hayat ve üretim ilişkilerini de barındıran toplumsal bir vaka olarak ele alınmasını zorunlu kılmıştır.Bu tez çalışmasında, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yunus Emre Kampüsü (AÜYEK) civarında yer alan Eskibağlar ve Yenibağlar (Bağlar) semtlerinde 2000'li yıllarda gerçekleşmeye başlayan stüdyo daire üretimi (1+1, 1+0); mimarlığın meta olarak ürettiği mekanların nitelikleri ile birlikte bu konutlar üzerinden gelişen kentin sermaye üretimi ve gündelik hayat ilişkileri ile ele alınmaktadır. Mimarlık literatürüne geçici konaklama mekanları olarak giren `apart daire` kullanımı, çalışma alanı içerisindeki stüdyo tipi konutların geneli için yerel bir isim halini almıştır. Bu çalışma ile birlikte kentin gündelik hayatı ile birlikte gündelik dilinde de yer edinen konut dönüşümünün neden ve sonuçları aranmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda çalışma alanı içerisinde yer alan örnek yapılarda ve alanın genelinde, mimarlık bilgisi ve pratiğinin üretimleri tartışılırken, bir yandan da toplumsal hayatın, gündelik hayat ilişkilerinin ve kentsel aktörlerin dönüşen mekan üzerindeki etkileri, tarihsel veriler ve imar alanındaki düzenlemeler ışığında aktarılmaktadır. Öğrenciler tarafından yerleşim alanı olarak benimsenen çalışma alanının, olumlu/olumsuz yönleri tespit edilerek gelecekte de öğrenci yerleşkesi olarak sürdürülebilmesinin mekansal karşılıkları öneriler şeklinde geliştirilmektedir.Anahtar Sözcükler: Eskişehir, Stüdyo Daire, Küçük Konut, `Apart`, Gündelik Hayat

Together with Eskişehir's transformation into a student city, residential spaces in areas near university campuses have accompanied this transformation in accord with the zeitgeist. While this transformation may well be approached through discussions on housing, which always remains on the agenda of architecture, the fact that the spatial transformation predominantly takes place in Yenibağlar and Eskibağlar, which has become a student district, requires such a study to extend beyond `housing`, and to involve the topic as a social case with its aspects such as everyday life and relations of production.The present thesis focuses on the transformation of studio apartments (1+1 and 1+0) and their massive dissemination as architectural commodities, which started in early 2000s in Yenibağlar and Eskibağlar districts around the Yunus Emre Campus of Anadolu University. Together with the transformation of spatial characteristics of houses in this area, production of capital and relations of everyday life are analyzed. The term `apart flat`, besides its original definition in the architectural literature, i.e. temporal residence, is now a generic name that denotes studio apartments in the local parole. The present study looks into the causes and effects of the transformations of residences together with its name in the everyday language. The samples from the area, and the area in general, are analyzed not only in terms of architectural theory and practice, but also in terms of how social life, everyday life relations and urban actors effect the transforming space. Historical data and town planning regulations are the main materials for the analysis. The study also proposes spatial provisions for the sustainability of the area as a student district. Keywords: Eskişehir, Studio Apartment, Small Residence, `Apart`, Everyday Life