Azerbaycan`da meydana gelen depremlerin mekânsal istatistiksel analizi

Abstract

Son yıllarda, teknolojinin de gelişmesi ile deprem çalışmalarında CBS tabanlıistatistiksel analizlerin kullanımında bir artış olmuştur. Tez çalışması kapsamında;Azerbaycan bölgesi sismotektonik bakımdan incelenerek, Coğrafi Bilgi Sistemleri vemekânsal istatistik yöntemler kullanılarak depremselliği ortaya çıkarılmıştır. Yapılanmevcut çalışmalar incelenerek, bölgenin tektonik yapısı, depremselliği, tarihseldönemlerde meydana gelen depremler incelenmiştir.Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Mekânsal İstatistik gibi gelişen teknolojiler, bölgenindepremselliğinin incelenmesinde büyük önem taşıyordur. Bu amaçla, Azerbaycan'dameydana gelen deprem verilerine göre, bazı istatistik teknikler kullanılarak depremnoktaları üzerinde farklı mekânsal analiz çalışmaları yapılmıştır. Bu analizleringerçekleşmesi için son yıllarda daha da yaygın olarak kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemleriyazılımlarından olan ArcGIS programından kullanılmıştır. Yapılmış olan mekânsalistatistik analizler: Morans I (Spatial Autocorellation), Getis – Ord General G(High/Low Clustering), Anselin Local Moran's I (Cluster and Outlier Analysis), HotSpot Analysis (Getis-Ord Gi*) ve Kernel Yoğunluk Analizleridir. Tez çalışmasında,büyüklüğü 4.50'e eşit ve 4.50'den büyük olan depremlerin mekânsal olarakkümelenmeleri ve tektonik zonlarla ilişkilendirilmesi amaçlandırılmıştır.Anahtar kelimeler: Azerbaycan, Deprem, Coğrafi Bilgi Sistemleri, Mekânsalİstatistik.

In recent years, with the development of technology, there has been an increase inthe use of GIS-based statistical analyzes in earthquake studies. Within the scope of thethesis; seismotectonics of the Azerbaijan region was investigated and the seismicity wasdetermined by using Geographical Information Systems and spatial statistical methods.Tectonic structure of the region, seismicity and earthquakes occurred in historicalperiods were analyzed by examining the existing studies.Developing technologies such as Geographic Information Systems and SpatialStatistics are of great importance for the seismicity of the region. For this purpose,according to the data obtained from Azerbaijan State Seismology Service Center,different spatial analysis studies were performed on earthquake points using somestatistical techniques. For the realization of these analyzes, ArcGIS program, which isrecently one of the most widely used Geographical Information Systems software, hasbeen used. The applied spatial statistical analyses are Spatial Autocorellation (MoransI), Get - Ord General G (High / Low Clustering), Anselin Local Moran's (Cluster andOutlier Analysis), Hot Spot Analysis (Getis-Ord Gi *) and Kernel Density Analysis. Inthe thesis, spatial clustering of earthquakes with magnitudes equal or greater than 4.50and tectonic zones are aimed to be correlated.Keywords: Azerbaijan, Earthquake, Geographical Information Systems, SpatialStatistics.