Elektrikli-elektronik atıkların geri dönüşümünde yaşam döngüsü değerlendirmesi

Abstract

Bu tezde, bir bir atık elektrikli elektronik eşya türü olan BDK'lardan pirometalurjik, hidrometalurjik ve pirolitik-biometalurjik geri dönüşüm yöntemleriyle 1 kg bakır geri kazanımının çevresel etkileri yaşam döngüsü değerlendirmesi yöntemiyle belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. Pirometalurjik ve hidrometalurjik yöntemler yurtdışında uygulanan yöntemler olup henüz ülkemizde böyle geri dönüşüm yöntemleri bulunmamaktadır. Pirolitik-biometalurjik yöntem ise laboratuvar ortamında uygulanan bir yöntemi oluşturmaktadır. Karşılaştırma, SimaPro 8.5 yazılımı kullanılarak CML IA Baseline yöntemine göre; fosil yakıt bazlı abiyotik kaynakların tükenmesi, küresel ısınma potansiyeli, insanlara olan toksik etki potansiyeli, deniz ortamına ekotoksisite potansiyeli, fotokimyasal oksidasyon potansiyeli ve asidifikasyon potansiyeli etki kategorileri açısından yapılmıştır. Sonuçlar en yüksek etkinin pirolitik-biometalurjik yöntemden kaynaklandığını ve buna da büyük oranda elektrik üretiminin neden olduğunu göstermiştir. Deneysel yöntem olan pirolitik biometalurjik geri dönüşüm yönteminin geliştirilmesi durumunda çevresel etkilerin azaltılmasıyla beraber yardımcı materyal olan portakal kabuğunun biyosorbent olarak kullanılmasıyla endüstriyel simbiyoz da sağlanabilecektir.Anahtar Sözcükler: Bakır, Baskılı devre kartı, Elektronik atık, Yaşam döngüsü değerlendirmesi

In this thesis, the environmental effects of 1 kg copper recyling from the printed circut board which is a waste electrical electronic eqıipment type by pyrometallurgical, hydrometallurgical and pyrolytic-biometallurgical recycling methods were determined and compared by life cycle assessment method. Pyrometallurgical and hydrometallurgical methods are applied abroad and there aren't such recycling methods in our country yet. Pyrolytic-biometallurgical method is a method applied in the laboratory. The comparison was performed using SimaPro 8.5 software according to CML IA Baseline method fort he impact categories of depletion of fossil fuel based abiotic sources, global warming potential, human toxicity potential, marine ecotoxicity potential, photochemical oxidation potential and acidification potential effect categories. The results showed that the highest effect was caused by pyrolytic-biometallurgical method and this was mainly caused by electricity generation. In the case of the development of the experimental method, pyrolytic biometallurgical recycling method, industrial symbiosis can be achieved by using the orange peel, which is the auxiliary material, as well as reducing the environmental effects.Keywords: Copper, Electronic waste, Life cycle assesment, Printed circuit boards,