Antikçağ doğa filozofları ile Platon`da diyalektik yöntem ve epistemoloji

Abstract

664 ÖZET İon düşünürleri doğayı açıklamaya çalışırlarken onu, maddi bir süreç olarak tasarlamışlardır. Süreç, temel maddenin niceliksel birikimlerinin niteliksel dönüşümlerdir. Doğanın oluş ve çözülüş süreci, çelişkilerin birbirlerini aşma sürecidir. Doğa düşünürlerinin açıklamalarındaki kimi kavramların bir araya getirilmesi ile görülür ki, doğanın oluş süreci dialektik bir işleyiş içindedir. Platon, bu dialektiği görmemiş olsa da o, doğayı bilmenin metodunun dialektik olduğunu açıklamaya çalışmıştır. Doğayı kavrama sıradan bir bilme çabası ile değil, metodolojik bir çözümleme ile olanaklı olduğunu göstermiştir. Dialektiği bir kavram olarak kullanan ilk düşünür Platon olsa da, Sofistler ve Sokrates dialektiği `tartışma metodu` olarak kullanmaktaydılar. Ancak Sofistler dialektik metodu bilginin rölatifliğini temellendirmek için kullanmış olsalar da, Sokrates doğru bilginin olanağı için geliştirecektir. Sokrates' in metodunu devralan Platon, dialektiği, bir metot, bir bilgi türü ve bir bilim olarak açıklamayı başaracaktır. Böylece Platon, felsefe ile dialektiği özdeşleştirecektir.

665 SUMMARY The Ionian philosophers, while trying to explain 'nature' (physis), considered it as a material process. This process consists of qualitative transformations of the quantitative augmentations of basic matter. This also means the process of coming into being and of decaying, of alternate supersedence of contradictions. By bringing together certain key concepts of these philosophers, it can be seen that they understood nature as a dialectical process. Although Plato was not concerned with the operations of natural dialectic, he tried to explain that the method of knowing nature is essentially dialectical. He showed that this is not an ordinary type of knowing and that it can be made possible by a methodological analysis. Plato can be regarded as the first thinker using dialectic as a concept, but the Sophists and Socrates too were employing dialectic as a `method of discourse.` Whereas the Sophists used the dialectical method to ground the relativity of knowledge, Socrates developed it as the possibility of true knowledge. Plato, inheriting the Socratic method, was able to explicate dialectic as a type of knowledge, as a method and a science. With this attempt he identified philosophy with dialectics.