Epische und filmische darstelllungsformen. Eine untersuchung im kontrast am beispiel ingeborg bachmanns text Malina

Abstract

195 ZUSAMMENFASSUNG IN TÜKKISCHER SPRACHE (ÖZET) Bu çalışma öncelikle yazınbilimsel bir çalışmadır ve hedefi yazın bilimine bir katkı sağlamak ve modern metnin çözümlenmesine modern bir yöntemle yaklaşmaktır. Söz konusu çalışmanın konusunu ve kapsamını daha ayrıntılı bir biçimde ifade etmek gerekirse, burda yazın türlerinden roman, ya da başka bir ifadeyle düzyazıya bir örnek oluşturan Alman yazınının modern nitelikli yapıtlarından `Malina` ile aynı yapıtın film uyarlaması birbirini karşıtlaştırıcı bir yaklaşımla, anlatım ya da diğer bir deyişle gösterim biçimleri, ya da teknikleri bakımından karşılaştırıldı. Bu karşılaştırmalı çalışmaya temel oluşturan ve esas araştırma nesnesini oluşturan metin içi öğeler ise öncelikle iç monologlardır, ki bunlar üç örnekte ayrıntılı bir biçimde çözümlenmeye çalışılmıştır. Bunun ardından (yine bunların altında), metinde kendi başına varlık gösteren rüyalar, bilinç akımları, zaman-mekan ve olay örgüsü metindeki işlev ve önemleri yönünde ele alınmış ve karşılaştırma yöntemiyle genel196 anlamda çözümlenmiştir. Metin odaklı yürütülen bu çalışmada, sözü edilen temel öğelerde, esas olarak metnin son derece öznel yapısı vurgulanmış ve filmdeki karşılığına bakılarak, bunun film dili içerisinde nasıl verildiği ortaya konmaya çalışılmıştır. Diğer bir ifadeyle, metinde tekrar tekrar öne çıkan ve en belirgin özelliği olarak ifade edilen aşırı öznel anlatımın, film anlatımına nasıl ve ne derecede uyarlanmış, aktarılmış olduğunun belirgin bir biçimde ortaya konması ereklenmiştir. Metinde saptanan söz konusu anlatımlar, metindeki işlev ve önemleri bakımından açıklığa kavuşturuldu ve filmdeki anlatımlarıyla karşılaştırıldı. Elde edilen sonuçlar değerlendirildi ve her iki dilin, ya da yazın dilinin (işaretler dizgesi) ve film dilinin (somutlaştırılmış hareketli resimler dizgesi), daha doğrusu yazın dilinin film diline dönüştürülmesi, uyarlanması ve bunun anlatım olanakları belirginleştirildi. Ancak, bu noktada eklenmesi gereken en önemli konu, bu çalışmanın esas hedefinin metni, ya da romanı çözümlemek olduğu ve yeni bir yöntem olarak metin - film197 karşılaştırmasının seçildiğidir. Sonuç olarak bu yüksek lisans tezinde, yeni bir bakış açısı olanaklı mıdır ya da olanaklı olabilir mi? Sorusuna yanıt aranmış ve bu arayış yazınbilimsel birikimi genişletmeye katkıyı amaçlanmıştır.

198 ZUSAMMENFASSUNG IN ENGLISCHER SPRACHE (SUMMARY) -Expression forms of prose and movie. A contrasting study with the example of Ingeborg Bachmannxs novel `Malina`- as this title mentiones, this study is at first a literary research. If need be to express the theme and the content of the research in a more detailed way; `Malina`, as an example to novel and its movie adaptation are compared according to their expressions or forms of expressions with contrasting approach. Inner monologues are the elements in the centre as the basic research objekt and constitute a basis to this comparative study. They are analysed deeply with three examples, under this, the dream visions and stream of consciouness are analysed more generally. And also the text and the movie are studied as to time- place and event chain. The dwelled upon thing is the extreme subjektive expression, that comes to the front again and expressed as the most evident property of the text. The aim is to expose how and how much the text adaptated to the movie in a clear way. The expressions determined in the text cleared as to199 their importance and compared with their expressions in the movie. The results evaluated. Both the litery language (sistem of signs) and thee movie language (sistem of conretized moving pictures), its to say that, convertion and adaptation of literary language to the movie language and expression possibilities was cleared. As a result, the main purpose is to analyse the text with the help of movie expression. This method is offered as a new method for the modern litearture.