Die Übersetzungsproblematik der juristischen texte vom Deutschen ins Türkische Dargestellt anhand der ehescheidunge texten

Abstract

109 ZUSAMMENFASSUNG (Türkisch) Bu çalışmanın görgül bölümünde Almanca boşanma metinlerinin Türkçeye çeviriminde kelime, dizge, ve anlam bağlamında karşılaşılan çeviri sorunları ve güçlükleri konulaştırılmış ve çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Sözkonusu metinlerin çeviri sorunlarını şu maddeler altında sıralamak mümkündür: Kaynak dil metinden kaynaklanan çeviri güçlükleri alanında kelime bağlamında daha çok hukuk diline özgü sonsuz uzunlukta isim bileşkeleri görülmektedir. Birleşik kelimeyi bölerek çevirmeye çalışmak yerine, bunun uzmanlık dilindeki anlamını bilmek daha önemlidir. Ör. Prozessbevollmâchtigter kelimesi iki isimden oluşmuştur: Prozess + Bevollmâchtigtar = süreç + hakim olan. Böyle bir analiz ne eşdeğer ne de kabul edilebilinirdir. Kısaltmalar kelime çeviriminde ayrı bir sıkıntı yaratmaktadır. Kelimelerin aktarımında karşılığı bulunmayan kelimeler de gözlemlenmiştir. Bu da çeviride kelime boşluğuna yol açmaktadır.110 Söz dizimi bağlamında ele alacak olursak, Almancada hukuk d_linin kendine özgü söz dizim kurallarının olduğunu görürüz. Gerek kullanılan dil gerekse izlenen dilbilgisi kuralları gündelik dil kullanımından oldukça farklılıklar gösterir. Almancada hukuk dili söz dizimi şu yapılardan oluşur: 1 -Alışılmamış söz dizimsel yapılar. Buna daha çok eylemin önemini vurgulama açısından tümce başlarına çekilmiş ve çoğu zaman isimleştirilmiş fiiller girer. 2-Edilgen yapılar 3-Gelecek zaman için genellikle eylemlik ( Infinitiv) kullanımlar 4-Metinlerde daha çok içice geçmiş, bir çok yan cümleciklerden oluşan devrik cümleler veya düz cümleler ve emir cümlelerinden oluşmaktadır. Çeviride Almanca ve Türkçenin sözdizimsel farklılıkları dikkate alınmalıdır. Türkçe bitişken yapılı dillere girdiği için söz dizimini daha çok son ekler belirler..11 Anlam bakımından ele alacak olursak çevirmenin iki dildeki uzmanlık dil becerisi ve söz konusu uzmanlık alanına ilişkin konu ve alan bilgisi gerektirdiği gözler önüne serilmiştir. Diller arası benzerlikler olsa bile yapısal bir eşdeğerlikten söz edilemez. Çünkü bir dilde anlatılan olgu diğer bir dilde bir söz öbeği veya bir cümle ile anlatılabilir. Bir uzmanlık metininde yapısal eşdeğerlikten çok anlamsal eşdeğerliğin daha uygun olduğunu vurgulayabiliriz. Bu temel ayrıntının bilinmesi metin örneklerinin çevirisinde dizgesel alanda söz dizimini aynen korumanın mümkün olmadığını ve özünde kaynak dil metinden kaynaklanan kelime, dizge ve anlam bağlamındaki çeviri güçlükleri sorunlarının sınırlandırılmışının söz konusu olamayacağı görülmüştür.

112 SUMMARY In this study' s empiric part in translation divorce texts from German to Turkish, the matters in relation to word, syntax and semantics, besides, solution proposals are tried to be explained. The problems meintioned can be grouped in these items. The part of translation matters owing to source text, when compared word by word, long noun phrases peculiar to law language are mostly seen. To know composed word in speciality language is more important instead of separating for example Prozessbevollmachtigter Süreç + hakim olan = davacı vekili Firstly, it is included in word group problems if it is forgotten that it oceurs in legal field, it can't be translated. However, equality is considerable. For example, die ehe schlieBen evlenmek As it ist seen that used words' meaning is different in target language. In translating words abbreviations cause other difficulties. In view of word there may be words has noıı: meaning and aquivalence in target language which cause word emptiness in translation. Low language in German has special syntax rules. Either used language or followed grammar rules have digfferences from daily language. In syntactical view german low language is formed in these headings: 1-Unaccustomed syntactical structures. In this part, verbs made from nouns, which are in order to be stressed found at the beginning of the sentence, are included. 2-Passive Voice 3-Infinitive usages usually for the Future Tense. 4-Formed with phrases long and long inverted sentences, simple sentences and imperatives, in translations, syntactical differences in German and Turkish must be taken into consideration. In some situations only dictionaires about specialty field and sources like encyclopediaes aren't enough to understand. Being aware of that basic detail in example text translated, the structure can't be protected as the same as in source language; besides, problems caused from source language about word, syntax and semantics can't be limited.